Herb obwodu uljanowskiego (ros: Герб Ульяновской области) – jest oficjalnym symbolem obwodu uljanowskiego, przyjętym w obecnej formie 3 marca2004 roku przez obwodowe zgromadzenie prawodawcze.
Opis i symbolika
Herb obwodu uljanowskiego nawiązuje bezpośrednio do herbu Uljanowska (dawnego Symbirska). Jest to francuska tarcza herbowa koloru błękitnego. Wpisana jest w nią srebrna kolumna z koroną na szczycie. Także tarcza herbowa jest ukoronowana. Po każdej ze stron tarczy trzymacze heraldyczne, w postaci dwóch wspiętych złotych lwów, z wyciągniętymi językami. Lewy (heraldyczny, z perspektywy widza jest to prawy) w szponach dzierży miecz. Prawy trzyma w ręku kłos zboża. Pod nimi liście dębu przeplatane wstęgą w barwach flagi rosyjskiej. Pośrodku biała mewa na tle flagi obwodu uljanowskiego i koła zębatego[1].
Herb miasta Uljanowska znajdujący się w herbie obwodu różni się od obecnie używanego. Jest to wzór obowiązujący od 1997 r., który w 2004 r. został zmieniony przez Uljanowską Radę Miasta. Różnice są jednak dość niewielkie. Inne jest przedstawienie korony na szczycie kolumny (w tym przypadku jest to Wielka Korona Imperialna Rosji)[2] oraz kilku drobnych detali związanych ze wstęgą oraz podstawą kolumny[2]. Koło zębate oraz kłos zboża trzymany przez jednego ze lwów są odwołaniem do dwóch głównych sektorów gospodarki obwodu uljanowskiego – szeroko pojętego przemysłu i inżynierii oraz rolnictwa[1]. Mewa jest nawiązaniem do tradycji obwodu związanych z rzeką Wołgą i rolą jakie pełni ona, nie tylko w gospodarce, ale także w kulturze lokalnej[1]. Dwa lwy to odwołanie do pierwszego herbu Symbirska[3]. Przedstawiał on lwa, trzymającego w swych szponach miecz. Miał to być symbol męstwa i waleczności mieszkańców tego regionu oraz gotowość do jego obrony[3]. Według innych, lokalnych, badaczy mógł on też być nawiązaniem do kontaktów handlowych z Iranem[4].
Po rozpadzie Związku Radzieckiego i przemianach w Rosji pojawiło się zapotrzebowanie na ustanowienie herbu obwodu uljanowskiego. W 1996 r. ogłoszono konkurs na projekt herbu i jeszcze tego samego roku, 21 listopada, obwodowe zgromadzenie prawodawcze ustanowiło herb nowy herb obwodu (zarządzenie nr. 14/139)[6]. Było to wyobrażenie srebrnej kolumny (bez korony), otoczonej złotymi liśćmi dębu, przeplatanymi czerwoną wstęgą Orderu św. Aleksandra Newskiego. Całość wieńczy wyobrażenie mewy na tle koła zębatego i wstęgi Orderu św. Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania[7]. Symbolika herbu była oficjalnie taka sama jak jego obecnej wersji[7]. Wersja ta nie zyskała aprobaty znawców heraldyki, a także Państwowego heraldycznego rejestru Federacji Rosyjskiej[8]. Głównymi zastrzeżeniami było m.in. umieszczenie koła zębatego i mewy nad tarczą, w roli korony herbowej[6]. Kontrowersyjne było też użycie wstęgi orderowej św. Aleksandra Newskiego, który w rosyjskiej tradycji heraldycznej był używany przy herbach obwodów, a nie w herbach guberni lub obwodów[6]. Krytykowano także usunięcie tradycyjnej korony z kolumny[6]. W 2002 r. administracja obwodu uljanowskiego powołała specjalną komisję, która biorąc pod opinie krytykę ekspertów, miała zająć się opracowaniem nowego herbu – tym razem zgodnego z zasadami heraldyki[8]. 13 stycznia2003 nowy projekt spotkał się z uznaniem ekspertów z Państwowego rejestru heraldycznego[8]. Natomiast 26 lutego2004 r. został zmieniony przez władze obwodowe[6]. 26 grudnia2013 przyjęto wersję ostateczną[9].
Herb obwodu uljanowskiego reguluje ustawa obwodowego zgromadzenia prawodawczego z 26 grudnia 2013 r. (nr. 010-ЗО). Na podstawie tej ustawy administracja obwodu uljanowskiego dysponuje wyłącznym prawami do herbu[10]. Herb obwodowy ma być umieszczany: na fasadach budynkach administracyjnych obwodu uljanowskiego, zarówno egzekutywy jak i legislatywy[11]. Powinien się on także znajdować w siedzibach: najwyższych władz obwodowych, sądów oraz samorządu lokalnego[10]. W celach komercyjnych dopuszczone jest jego użycie tylko za zgodą odpowiednich władz[8]. Herb może być także używany w formie prostej, bez heraldycznych trzymaczy[6].