Herľany

Kaplica św. św. Piotra i Pawła
Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	koszycki
Powiat	Koszyce-okolice
Starosta	Jana Tóthová[1]
Powierzchnia	9,91[2] km²
Wysokość	361[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	276[4] 27,64[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 55[3]
Kod pocztowy	044 46[3]
Tablice rejestracyjne	KS
Położenie na mapie kraju koszyckiego Herľany
Położenie na mapie Słowacji Herľany
48°47′57,0″N 21°28′40,0″E/48,799167 21,477778
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Herľany – wieś (obec) na Słowacji w kraju koszyckim, w powiecie Koszyce-okolice. Miejscowość znajduje się na skraju Gór Tokajsko-Slańskich, w odległości około 28 km od Koszyc.

Herľany są znane od XVII wieku ze względu na źródła mineralne. Zdrój w znacznej mierze rozwinął się za czasów cesarza Józefa II Habsburga. W 1870 r. wody przestały spełniać wymagane kryteria lecznicze. W związku z tym zaczęto tworzyć nowe odwierty, których rezultatem było odkrycie w 1875 r. unikatowego w tych rejonach świata chłodnego gejzeru. Znaczenie miejscowości jako uzdrowiska, pomimo istnienia czterech źródeł wody mineralnej, spadło po roku 1945. Istniejący w dalszym ciągu gejzer stanowi pomnik przyrody, a także wielką atrakcję turystyczną.

 Osobny artykuł: Gejzer w Herľanach.

Zimny gejzer w Herľanach jest drugim w Europie i jednym z ośmiu znanych na Ziemi chłodnych gejzerów. Jego wybuchy są wywoływane gromadzeniem się w głębokich szczelinach skalnych gazów, w tym głównie dwutlenku węgla, które po osiągnięciu odpowiednio wysokiego ciśnienia wyrzucają napływającą do otworu wodę. Główne parametry gejzeru:

• głębokość odwiertu 405 m
• aktualna (2023 r.) wysokość wyrzutu wody: ok 22 m^[6]
• wybuch trwa około 25 minut^[6]
• odstępy czasu między kolejnymi wybuchami wynoszą aktualnie (2023 r.) od 34 do 36 godzin^[6]
• temperatura wody wynosi ok. 20 °C
• wypływająca woda jest silnie zmineralizowana