Hans Richter, właśc. Johann Baptist Isidor Richter[1] (ur. 4 kwietnia 1843 w Győrze, zm. 5 grudnia 1916 w Bayreuth[1][2]) – austriacki dyrygent pochodzenia węgierskiego.
Życiorys
Pochodził z rodziny muzycznej, jego ojciec Anton Richter (1802–1854) był organistą i kapelmistrzem katedry w Győrze, matka Josefine z d. Czasensky (1822–1892) śpiewaczką operową[1][2]. Jako dziecko uczył się gry na fortepianie, później także organach i kotłach[1]. Po śmierci ojca w 1854 roku został posłany do Wiednia, gdzie kształcił się w Löwenburg-Konvikt i śpiewał w kapeli nadwornej[2]. W latach 1860–1865 uczył się w konserwatorium wiedeńskim u Simona Sechtera (teoria), Carla Heisslera (skrzypce) i Wilhelma Kleineckego (róg)[2]. Jako dyrygent debiutował w 1865 roku w rodzinnym Győrze[1].
W 1866 roku poznał Richarda Wagnera, z którym nawiązał długoletnią przyjaźń i współpracę artystyczną, z jego polecenia został chórmistrzem (1867) i dyrygentem (1868) orkiestry Hof- und Nationaltheater w Monachium, a w latach 1871–1875 był kapelmistrzem teatru narodowego w Peszcie[2]. Pełnił funkcję dyrygenta Filharmoników Wiedeńskich (1875–1898) i koncertów Gesellschaft der Musikfreunde (1880–1890) oraz dyrygenta orkiestry (1878–1893) i dyrektora muzycznego (1893–1897) wiedeńskiej Hofoper[2]. Dyrygował brukselską premierą Lohengrina w 1870 roku[1][2]. Brał udział w organizacji festiwalu w Bayreuth, angażował do niego śpiewaków i instrumentalistów, a na inauguracji festiwalu w 1876 roku dyrygował prapremierowym wykonaniem tetralogii Pierścień Nibelunga[2].
Od 1877 roku odbywał podróże koncertowe do Wielkiej Brytanii, popularyzując muzykę Wagnera[2]. W latach 1879–1897 dyrygował Orchestral Festival Concerts w Londynie, w latach 1885–1911 prowadził także festiwale w Birmingham[2]. Od 1899 do 1911 roku dyrygował orkiestrą The Hallé, a od 1904 do 1911 roku London Symphony Orchestra[1][2]. W latach 1903–1910 przygotował serię przedstawień oper Wagnera w Covent Garden Theatre[1][2]. Otrzymał doktoraty honoris causa uniwersytetów w Oksfordzie (1885) i Manchesterze (1902)[2]. Odznaczony krzyżem oficerskim (1904) i komandorskim (1907) Królewskiego Orderu Wiktoriańskiego[1].
Dorobek
Ceniony był przede wszystkim jako interpretator dzieł Richarda Wagnera[2]. W swojej działalności dyrygenckiej wykorzystywał swoją umiejętność gry na wielu instrumentach, umożliwiającą mu stawianie muzykom wysokich wymagań[2]. Miał doskonałą pamięć muzyczną, podczas jednego z przedstawień Śpiewaków norymberskich w 1868 roku zastąpił chorego śpiewaka, a podczas prawykonania Idylli Zygfryda w 1870 roku wykonał partie trąbki i altówki[2].
Oprócz dzieł Wagnera dyrygował także operami Mozarta, Cherubiniego, Belliniego, Donizettiego, Verdiego, Aubera, Bizeta i Gounoda[2]. Propagował twórczość Johannesa Brahmsa, Antona Brucknera i Antonína Dvořáka, dyrygował prawykonaniami II (1877) i III (1883) symfonii Brahmsa oraz IV (1881) i VIII (1892) symfonii Brucknera[2]. Dvořák zadedykował Richterowi swoją VI Symfonię, a Edward Elgar swoją I Symfonię, Richter z kolei poprowadził premierowe wykonania utworów Elgara: Enigma Variations (1899) i The Dream of Gerontius (1900)[2].
Przypisy
