Gródek stożkowaty w Zabrzu-Rokitnicy – pozostałości późnośredniowiecznego grodziska z XIII–XV wieku znajdujące się w północnej części Zabrza, w dzielnicy Rokitnica. Jeden z nielicznych tego typu zabytków na Górnym Śląsku[3].
Pozostałości gródka znajdują się w dzielnicy Rokitnica w północnej części Zabrza, ok. 50 m na wschód od skrzyżowania ul. Krakowskiej z ul. Ofiar Katynia, na działce numer 893/31 położonej między ulicami Krakowską i Żniwiarzy[1][3].
Charakterystyka
Gródek stożkowaty wiosną (2024)
Gródek stożkowaty w Zabrzu-Rokitnicy ma postać ściętego stożka o średnicy podstawy ok. 25 m i powierzchni ok. 5 arów[3][4]. Od zachodu i północy obiekt otacza niewielki staw (pełniący pierwotnie funkcje fosy); na północ od grodziska przebiega ul. Krakowska[3][1]. Od wschodu obiekt graniczy z terenem zalesionym oraz innym stawem, a od południa – z ul. Żniwiarzy[1]. Nieopodal grodziska znajduje się zabytkowy dwór oraz przepływa Potok Rokitnicki stanowiący historyczną granicę między dawnymi księstwami: toszeckim(inne języki) i bytomskim[5][3]. Obiekt najprawdopodobniej był siedzibą rycerską oraz stanowił niewielkie drewniano-ziemnego założenie o funkcjach obronnej i rezydencjonalnej[3][5].
Badania
Po raz pierwszy na ślady gródka stożkowatego w sąsiedztwie dominium w Rokitnicy (wówczas niem.Martinau) natknął się w 1936 roku archeolog Georg Raschke. Przeprowadzone zostały wówczas pierwsze, powierzchowne badania obiektu. Kolejne badania archeologiczne odbyły się w latach 60. i 70. XX wieku (badania w 1971 roku prowadził Werner Pierzyna, a finansowało je Towarzystwo Miłośników Zabrza[3]) oraz w roku 2004[5][3].
Podczas przeprowadzonych wykopalisk odnaleziono pozostałości drewnianej zabudowy z XIII–XV wieku oraz pozostałości zabudowy murowanej datowanej na XVII–XIX wiek[4]. Współcześnie grodzisko stanowi jeden z punktów na ścieżce przyrodniczo-widokowej o nazwie „Gajdzikowe Górki”[4].
