PROFILPELAJAR.COM

Grupa „Wisła” MSW w Moskwie
Grupa Operacyjna nr 2 „Wisła” MSW
Группа „Висла” МВД в Москве
GO „Wisła”
Оперативная группа «Висла»
	; Budynek Ambasady Polskiej w Moskwie, m.in. b. siedziba Grupy „Wisła” MSW
Data utworzenia	1961
Kierownik Grupy	płk. Zbigniew Twerd
Zatrudnienie	8 (–1990)
	Adres
	ul. Klimaszkina 4; 115127 Moskwa; *; 115127 Москва; ул. Климашкина, 4; *; stacje metro:; Barrikadnaja (Баррикадная); Bełoruskaja (Белорусская)

Ten artykuł od 2023-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Grupa „Wisła” MSW w Moskwie (Группа „Висла” МВД в Москве), Grupa Operacyjna nr 2 MSW „Wisła” (Оперативная группа № 2 МВД „Висла”), GO „Wisła”, Оперативная группа «Висла» – działająca w latach 1961–1990 w ZSRR, kontrwywiadowcza jednostka operacyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL.

Historia

Grupa działała w okresie PRL, w Moskwie na mocy porozumienia ze stycznia 1957 między MSW PRL a Komitetem Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR – KGB (Комитет государственной безопасности), oraz zarządzenia nr 0033/61 z dnia 28 lutego 1961 r. o powstaniu „Grupy Kontrwywiadowczej Departamentu II MSW w Moskwie pod kryptonimem Wisła”. Jej zadaniem miało być inwigilowanie obywateli polskich przebywających w ZSRR, w tym również delegatów PRL w RWPG, w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej, przedstawicieli central handlowych, uczestników targów, wystaw i konferencji naukowych, korespondentów prasowych, studentów, pracowników przebywających na kontraktach, budowach m.in. lotniska Szeremietiewo II (do 1980) oraz Międzynarodowego Centrum Handlowego w Moskwie (do 1980), elektrowni atomowych (Chmielnickiej, Kurskiej i Smoleńskiej), gazociągu orenburskiego i ropociągu nowopołockiego itd. Od 1984 Grupa podejmowała się zadań związanych z inwigilacją oraz zwalczaniem opozycji i Kościoła, od 1985 z działalnością w zakresie wywiadu politycznego.

Stan osobowy Grupy wynosił 8 osób, od 1990 4 osoby. Logistycznie, również użyczając dwóch samochodów osobowych, obsługiwał ją KGB. W jej skład wchodził, w randze zastępcy szefa Grupy, przedstawiciel KG MO.

Szefowie przedstawicielstwa

1961–1965 – płk Henryk Żmijewski
1.09.1967 – 31.07.1970 – płk Zbigniew Wyparło
1.08.1970 – 31.08.1974 – płk Kazimierz Górecki
1.09.1974 – 30.10.1977 – płk Romuald Michniewicz
1.11.1977 – 30.11.1980 – płk Stanisław Groniecki
1.12.1980 – 30.06.1986 – płk Andrzej Sroka
1.07.1986 – 1.06.1990 – płk Zbigniew Twerd
1.06.1990 – 1996 – gen. bryg. Zdzisław Sarewicz^[1]

Uwaga: ad 1974–1990 wszyscy szefowie zajmowali etaty niejawnych zastępców dyrektora Departamentu II MSW, ad 1980–1990 formalnie pełnili funkcje radców ambasady PRL w Moskwie.

Siedziba

Grupa mieściła się w Moskwie z siedzibą w budynku Ambasady PRL przy ul. Klimaszkina 4 (ул. Климашкина) oraz w siedzibie Rejonowego Zarządu KGB – Krasnaja Priesnja przy ul. Kołpacznyj 10? (Колпачный переулок).

Grupa Operacyjna Nr 3 MSW w Leningradzie

Do 29 marca 1990 funkcjonowała też druga jednostka operacyjna polskiego MSW w ZSRR – Grupa Operacyjna Nr 3 w Leningradzie (Оперативная группа № 3 МВД в Ленинграде) z siedzibą w budynku Konsulatu Generalnego PRL w domu Warganowych z 1870 przy ul. Rylejewa 35 (ул. Рылеева), następnie w pałacu kupca P.O. Iwanowa z 1860 (proj. A.I. Lange) przy ul. 5. Sowieckiej 12 (ул. 5-я Советская).

1965–1967 – płk Czesław (Byk) Borecki
1975–1980 – płk Aleksander Pudło, st. inspektor
1980–1984 – ppłk Włodzimierz Kreft, st. inspektor
1984–1988 – płk Władysław Prekurat, st. inspektor
1988–1990 – płk Czesław Błażejewski

Rezydenci MSW w Kijowie

Na podstawie źródła^[2]:

1978–1982 – Michał Garboliński (1931–)
1982–1987 – Ireneusz Gardocki (1938–)
1987–1990 – Bogusław Szczepaniak (1928–2013^[3])

Rezydenci MSW w Mińsku

Na podstawie źródła^[2]:

1980–1984 – Antoni Bossowski (1930–2019)
1984–1988 – Kazimierz Paskudzki (1928–1997)

Zobacz też

Przypisy

↑ przedstawiciel UOP w Moskwie
↑ ^a ^b Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, ABW Warszawa 2013
↑ Cmentarz Parafialny w Wolsztynie, szukaj grobów swoich bliskich [online], pl/boguslaw,szczepaniak,8634,grob.html [dostęp 2021-06-09] (pol.).

Bibliografia

Antoni Dudek: Rok 1989 w moskiewskich szyfrogramach, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 04/2004, s. 68–74 [1]
Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom II. 1956–1975, IPN Warszawa 2006
Próba dokonania bilansu współpracy KGB – SB w latach 1970–1990. Cz. I, Przegląd Bezpieczeństwa Publicznego, nr 3/2010 [2]
Izabela Trojanek: Tajemnice okrągłego stołu cz. 2 [3]
Rola i zadania Grupy Operacyjnej „Wisła” oraz jej funkcjonowanie w Moskwie w latach 1970–1990. Działalność Grupy KGB „Narew” w Warszawie, [w:] Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, Centralny Ośrodek Szkolenia im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” ABW Warszawa 2013