Gołąbek białocytrynowy (Russula raoultii Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1907 r. Lucien Quélet we Francji pod jodłami i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:
Russula emetica f. raoultii (Quél.) Singer 1932
Russula fragilis var. raoultii (Quél.) Jul. Schäff. 1940
Russula ochroleuca var. raoultii (Quél.) Quél. 1888
Russula raoultii var. meridionalis Bidaud, in Reumaux, Bidaud & Moënne-Loccoz 1996
Średnica 2,8–6 cm, początkowo kulisty i dość mięsisty, potem szybko rozłożysty, bardzo kruchy, mniej lub bardziej nieregularny, ze środkiem mocno wklęsłym lub nawet w kształcie spodka. Brzeg zaokrąglony, tępy i często nieregularny, ale mocno falisty, mniej lub bardziej wyraźnie rowkowano- brodawkowaty. Powierzchnia zazwyczaj cytrynowożółta, ale blednąca od brzegu, a przy wilgotnej pogodzie może stać się całkiem blada, biaława, tylko na środku nieco ochrowa lub cyrtrynowa. Skórka dająca się oderwać daleko od brzegu, ale nie do środka, w stanie wilgotnym lepka, trochę szorstka, błyszcząca[4].
Średnio gęste lub rzadkie (np. w liczbie 4–7 na cm do 1 cm od brzegu), z dość licznymi blaszeczkami, nierozdwojone przy trzonie lub prawie nierozdwojone, z przodu zaokrąglone, przy trzonie wolne i niezaokrąglone, o szerokości 4- 7 mm szerokości, białe, później z lekkim kremowym refleksem. Krawędzie całe i jaśniejsze[4].
Wysokość 3–4 cm, grubość 0,5–1,4 cm, dość mięsisty, cylindryczny, często jednak nieco rozszerzany pod blaszkami i czasem nieco pogrubiony lub zwężony u zakrzywionej podstawy, początkowo pełny, potem trochę pusty i watowaty, często z komorami. Powierzchnia biała, z tendencją do lekkiego szarzenia lub brązowienia, początkowo błyszcząco-satynowa, pod lupą delikatnie pomarszczona ze szklisto-szarawymi liniami kontrastujący z białym tłem[4].
Dość gruby, ale w kapeluszu kruchy, w trzonie raczej miękki, biały. Ma słaby, kwaśny zapach i wyraźnie cierpki smak. Z gwajakolem reaguje energicznie i szybko, formalina wyraźnie, ale powoli zabarwia miąższ i korę trzonu na różowo[4].
Bardzo podobny jest gołąbek słoneczny (Russula solaris), który także ma brodawkowato-siateczkowate zarodniki, ale ich wysyp jest kremowy, ponadto ma barwę raczej szarawą, niż żółtą[4].
Występowanie i siedlisko
Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie i jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony[6]. W Polsce do 2003 r. jedyne stanowisko podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3], ale w późniejszych latach podano następne[7].