Godło górnicze

Godło górnicze: pyrlik i żelazko

Godło górnicze[1], kupla[2], potocznie górnicze młotki[3] – najbardziej rozpoznawalny symbol górnictwa[4]. Godło składa się z dwóch skrzyżowanych narzędzi: żelazka i pyrlika (perlika). Narzędzia są koloru czarnego; w przypadku użycia jako elementu godła górniczego tło jest zielone (na sztandarze zielone u góry i czarne u dołu)[5].

Żelazko (żelosko) to narzędzie urabiające, ostro zakończone, o kształcie klina; górna część trzonka wychodzi poza obrys metalowej części. Pyrlik ma obydwa końce płaskie, przekrój wzdłużny zbliżony do prostokąta i trzonek niewychodzący poza obrys metalowej części. Pyrlikiem uderzano w żelazko.

Wiele miast o górniczych tradycjach ma w herbach miejskich godło górnicze, na przykład Tarnowskie Góry[6] i Świętochłowice[7]. W heraldyce na spodzie leży żelazko, a na nim pyrlik (choć na herbach miejskich zdarzają się i niewłaściwe formy, w odwrotnej kolejności).

Kupla widnieje także na mundurze górniczym, emblematach kopalń, miejsc, przedmiotów związanych z górnictwem, klubów sportowych z górniczych regionów (np. Górnik Zabrze, Szachtar Donieck).

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Gajda 1988 ↓.
  2. ↑ Świtała-Trybek 2014 ↓.
  3. ↑ Karolina Baca-Pogorzelska: Górniczy słownik. Rzeczpospolita, 2009-06-09. [dostęp 2017-07-25].
  4. ↑ Wojciech Preidl: Stanisław Majewski – inżynier górniczy, historyk górnictwa. W: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. P.P. Zagożdzon (red.), M. Madziarz (red.). T. 2. Wrocław: 2009, s. 278.
  5. ↑ Stanisław Gisman: Słownik górniczy. Barwy górnictwa. Katowice: Instytut Węglowy, 1949, s. 387.
  6. ↑ Marek Wojcik: 450 lat herbu Miasta Tarnowskie Góry. Montes Tarnovicensis. [dostęp 2017-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  7. ↑ Herb Świętochłowic. Portal miejski Swiony.pl. [dostęp 2017-07-25].

Bibliografia