Ten artykuł dotyczy wsi położonej w województwie lubelskim. Zobacz też: Gołaszyn.

Gołaszyn

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	łukowski
Gmina	Łuków
Wysokość	162–169[2] m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	1097[3]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	21-400[4]
Tablice rejestracyjne	LLU
SIMC	0679411[5]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Łuków Gołaszyn
Położenie na mapie Polski Gołaszyn
Położenie na mapie województwa lubelskiego Gołaszyn
Położenie na mapie powiatu łukowskiego Gołaszyn
51°57′50″N 22°21′53″E/51,963889 22,364722[1]

Ten artykuł od 2009-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Gołaszyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Łuków^[5][6]. Leży nad rzeką Krzna Północna, w północno-zachodniej części Równiny Łukowskiej, przy drodze krajowej nr 63 w strefie podmiejskiej Łukowa.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Łuków^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1006 mieszkańców^[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Łukowie^[9], a kolonia za torami – do parafii pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Łukowie^[10].

Pierwsza wzmianka historyczna o miejscowości pojawia się w 1448 roku w Kodeksie Dyplomatycznym Małopolski^[11]. Pierwotna nazwa miejscowości to Gołaszyn Most (Golaszinmost). Wieś szlachecka, założona przez szlachtę mazurską, która otrzymała tu nadanie ziemskie od króla.

W 1827 roku w 43 domach mieszkało 223 mieszkańców, a przeszło 50 lat później, też w 43 domach, mieszkało już 322 mieszkańców, gospodarujących na 1022 morgach gruntu. Folwark Gołaszyn w 1890 roku miał obszar 179 mórg i 21 prętów^[12].

W 1920 roku w 62 domach (26 domów podwójnych, 1 kryty blachą, 1 gontem, pozostałe kryte słomą) mieszkało 456 mieszkańców (81 rodzin, w tym 2 żydowskie)^[13].

Położenie miejscowości przy głównym szlaku drogowym Łuków–Siedlce spowodowało duże zniszczenia w okresie II wojny światowej.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gołaszyn, po jej zniesieniu leżała w gromadzie Łuków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa siedleckiego.

Na terenie Gołaszyna znajduje się rezerwat przyrody nieożywionej Kra Jurajska o powierzchni 8 ha^[14]. Rezerwat ten został ustanowiony w 1981 roku dla ochrony unikatowych w skali światowej skamieniałości amonitów. Pod warstwą ziemi znajduje się tu pokład czarnego iłu zawierającego skamieniałe muszle amonitów, małż, ramienionogów i otwornic. Według opinii naukowców odłamy kry w stanie wewnątrz nienaruszonym zostały przeniesione przez lądolód z północy, prawdopodobnie z pogranicza zachodniej Litwy i Łotwy. Iły te poza obszarem rezerwatu mogą być wykorzystywane do produkcji keramzytu, jednak dotychczas eksploatacja nie została podjęta. Zaznaczyć należy to, że w przypadku podjęcia eksploatacji byłaby możliwość dokładnego zbadania i zaprezentowania znajdujących się tam skamielin.

• Gołaszyn 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 663 .