Gmach Towarzystwa Rolniczego w Krakowie

Gmach Towarzystwa Rolniczego
Zabytek: nr rej. A-1107 z dnia 13 lipca 1999[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

pl. Szczepański 8
ul. św. Tomasza 1–3

Architekt

Sławomir Odrzywolski
Władysław Kaczmarski

Rozpoczęcie budowy

1908

Ukończenie budowy

1909

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry znajduje się punkt z opisem „Gmach Towarzystwa Rolniczego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gmach Towarzystwa Rolniczego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gmach Towarzystwa Rolniczego”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gmach Towarzystwa Rolniczego”
Ziemia50°03′49,73″N 19°56′10,76″E/50,063814 19,936322

Gmach Towarzystwa Rolniczego – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy placu Szczepańskim 8, na rogu z ulicą św. Tomasza 1–3, na Starym Mieście.

Historia

Pierwszy budynek w miejscu obecnego gmachu został wzniesiony w XIV wieku. Była to jednopiętrowa kamienica z fasadą skierowaną na ulicę św. Tomasza i siedmioma oknami. Trzy okna z parteru miały umieszczone okiennice na zewnątrz, a jedno okno w środku fasady było przerobione na wejście sklepowe z drzwiami dwuskrzydłowymi. Na prawo od nich znajdowała się brama wjazdowa. Budynek był otynkowany na biało i miał położony gontowy dach. Został wyburzony w 1908. Podczas prac rozbiórkowych odkryto m.in. kamienie z hebrajskimi napisami, gotyckie drzwi oraz renesansowe rzeźbienia[2][3].

Gmach Towarzystwa Rolniczego został wzniesiony w latach 1908–1909 według projektu architektów Sławomira Odrzywolskiego i Władysława Kaczmarskiego[2].

13 lipca 1999 budynek został wpisany do rejestru zabytków[1]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[4].

Architektura

Gmach składa się z głównej trzypiętrowej bryły z poddaszem użytkowym oraz dwóch niższych skrzydeł. Parter z lokalami handlowymi i usługowymi został wyróżniony okazałymi okiennicami. Fasadę przedzielają kamienne pilastry zwieńczone na wysokości okien drugiego piętra rzeźbami trzech męskich i czterech kobiecych postaci, będących personifikacjami prac rolnych. W narożniku skrzydła od strony ul. św. Tomasza, na trzecim piętrze, zaprojektowano jedyny w całym budynku balkon[2][3].

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-10-12].
  2. a b c Agnieszka Zabielska. Plac Szczepański przez wieki. „Folia Historica Cracoviensis”. 10, s. 523, 2004. Kraków. 
  3. a b Historie krakowskich kamienic (cz. XX). dwutygodnik.krn.pl. [dostęp 2018-07-04].
  4. Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2024-10-12].