Gladys Mae West, née Brown (ur. 1930 w Sutherland w hrabstwie Dinwiddie, Wirginii) – matematyczka afroamerykańska, z wkładem w modelowanie geoidy ziemskiej i analizę danych satelitarnych, które pomogły w rozwoju technologii GPS.
Wczesne życie i wykształcenie
Jej rodzice byli rolnikami połowniczymi; w dzieciństwie pomagała im w pracach rolnych. Jej matka pracowała także w przetwórni tytoniu, a ojciec na kolei. West wspominała, że była zdeterminowana by osiągnąć wykształcenie i lepszy zawód[1][2][3][4][5].
Uczęszczała do liceum Dinwiddie Training School. Uzyskiwała dobre wyniki w nauce; nauczyciele zachęcali ją do kontynuowania nauki na uniwersytecie. Zmotywowana aby zdobyć stypendium, które pozwoliłoby jej sfinansować czesne, osiągnęła najwyższe oceny w roczniku[1][2][5][6][7].
Podjęła naukę w dziedzinie matematyki na Virginia State College w Ettrick, VA, szkole historycznie przeznaczonej dla czarnoskórych (B.A. 1952, M.Sc. 1955)[6].
Później, już w trakcie kariery zawodowej i na emeryturze, stopniowo zdobywała także wykształcenie w dziedzinie administracji, na Uniwersytecie Oklahomy i Virginia Tech (M.A. 1973, Ph.D. 2018)[1][2][6].
Kariera
W czasie studiów, i krótki czas później, dorabiała opiekując się dziećmi i pracowała jako licealna nauczycielka matematyki w Waverly w Wirginii[4][6][7]. W 1955 prezydent Eisenhower wydał rozporządzenie zabraniające dyskryminacji w federalnych instytucjach. West podjęła dzięki temu od 1956 pracę jako matematyczka w US Naval Proving Ground w Dahlgren, VA, głównym ośrodku badawczo-obliczeniowym United States Navy – gdzie spędziła kolejne 42 lata kariery[2][6]. Przeszła na emeryturę w 1998[1].
Była też aktywna w lokalnym życiu społecznym, zasiadając w samorządowych i prywatnych radach[6]. Jest członkinią Amerykańskiej Unii Geofizycznej[1].
Praca naukowa
West w biurze w Dahlgren (1985).
West zaangażowała się w badania możliwości zastosowania kiełkującej technologii sztucznych satelitów w dziedzinach geodezji i geolokalizacji. Ośrodek w Dahlgren dysponował zaawansowanymi w tamtym czasie komputerami Mark II i III; zajmowała się między innymi ich programowaniem w języku maszynowym. Jej zespół opublikował w latach 1979–1986 artykuły przedstawiające sposoby numerycznej obróbki i analizy danych z altymetrii satelitarnej, biorące poprawkę na liczne czynniki zakłócające i niedoskonałości pomiaru. Jedną z ich propozycji było wykorzystanie w tym procesie filtru Kalmana[3][4][6][7].
Pomimo utrudnień dla kariery, np. segregacji obecnej w niektórych stanach jeszcze w połowie dwudziestego wieku, która ograniczała swobodę podróży w delegacji, pod koniec lat siedemdziesiątych West została szefową analiz m.in. projektów GEOS-3 i SEASAT. W rekomendacji z tego czasu wspomniano m.in. jej pomysłowe innowacje algorytmiczne, które znacząco przyspieszyły obliczenia. Uzyskane w rezultacie prac modele geodezyjne Ziemi pomogły, obok projektów takich jak NAVSTAR, w rozwoju technologii GPS. Uczestniczyła też w analizach danych astronomicznych dotyczących charakterystyki innych planet[2][3][6][7][8][9].
Wyróżnienia
W 2018 otrzymała nagrodę Air Force Space and Missile Pioneers Award od United States Air Force za całokształt kariery[6][10]. W tym samym roku Zgromadzenie Generalne (parlament) Wirginii uhonorowało ją w rezolucji[11]. W 2021 otrzymała od brytyjskiej Royal Academy of Engineering, z rąk księżniczki Anny, Prince Philip Medal[8]. Także w 2021, zajmujące się geolokalizacją przedsiębiorstwo Trimble ufundowało nazwany na cześć West program stypendialny na trzech amerykańskich uniwersytetach[12].
Życie prywatne
W 1957 wyszła za mąż za jednego z współpracowników z Dahlgren, matematyka Irę Westa; według relacji z 2018, małżeństwo ma trójkę dzieci i siedmioro wnuków[1][2]. Ira także pochodził z rodziny czarnoskórych rolników; był weteranem, a w Dahlgren zajmował się obliczeniami i programowaniem na potrzeby obsługi pocisków SLBM[5].
