Gaza – chłonny materiał opatrunkowy, produkowany najczęściej z wybielonej bawełny, w postaci rzadkiej tkaniny[1], następnie wyjałowiony (dostępna jest także gaza niejałowa).
Słowo "gaza" pochodzi w języku polskim z francuskiego gaze[2], które z kolei pochodzi od nazwy miasta Gaza[3][4], historycznego centrum włókienniczego regionu[5]. Pomimo zakazów handlu z nie-chrześcijanami nakładanych w średniowiecznej Europie, delikatny jedwab znany jako gazzatum importowano z Gazy już od XIII wieku[6]. Chociaż członkom zakonów w Europie nie wolno było go nosić, tkanina zdobyła dla siebie miejsce, a materiał nazywany "gaza" jest popularny do dzisiaj[6]. Nazwa może też pochodzić od arabskiego słowa oznaczającego wyczeskę jedwabną, قز (qazz)[7].
Gaza opatrunkowa tkana jest splotem płóciennym[8][9] z różnej liczby nitek (13, 17), zwykle jest wielowarstwowa (8, 12, 16). Występuje w postaci płatów (1/4 m², 1/2 m², 1 m²) lub kompresów różnej wielkości (5×5 cm, 7×7 cm, 9×9 cm i większe), pakowanych osobno. Kompres składany jest w sposób zapewniający zawinięcie brzegów do wewnątrz, co zapobiega wysuwaniu luźnych nitek. Większość producentów oferuje gazę bieloną nadtlenkowo (bez użycia chloru), wykonaną w 100% z bawełny hydrofilowej[10].
Gaza jest używana do tamowania krwawień poprzez ucisk, do opatrywania ran jako bariera mechaniczna lub w celu absorpcjiwysięków. W postaci sterylnej można ją stosować bezpośrednio na ranę[11]. Najskuteczniejsza jest tam, gdzie inne materiały opatrunkowe mogą się przyklejać do rany lub poparzonejskóry. Gaza opatrunkowa przepuszcza powietrze, co sprzyja gojeniu ran[10].
