Gaugamela

Mapa północnej Mezopotamii. Gaugamela leżeć miała pomiędzy rzekami Tygrys (Tigre) i Duży Zab (Grand Zab), na północny zachód od Arbeli (Arbeles) i północny wschód od Niniwy (Ninive)

Gaugamela – istniejąca w I tys. p.n.e. wioska w północnej Mezopotamii, która leżała pomiędzy rzekami Tygrys i Wielki Zab, na północny zachód od Arbeli i północny wschód od Niniwy. W pobliżu tej wioski rozegrała się w roku 331 p.n.e. bitwa pod Gaugamelą, w której Aleksander Wielki odniósł zwycięstwo nad królem perskim Dariuszem III[1].

Według Plutarcha słowo Gaugamela znaczyć miało „dom wielbłąda”, jako że jeden ze starożytnych królów kraju, po ucieczce wrogom na szybkim wielbłądzie, dał zwierzęciu tutaj dom, przeznaczając pewne wioski i dochody na jego utrzymanie[2].

Flawiusz Arrian podaje, że Gaugamela leżeć miała nad rzeką Bumodus, około 70 mil od miasta Arbela[3]. Rzeka Bumodus identyfikowana jest z obecną rzeką Khazir, dopływem Dużego Zabu (greckie Lycus[1])[4].

Najnowsze badania, prowadzone przez polskich naukowców, wskazują, że Gaugamela mogła leżeć na terenie dzisiejszego Kurdystanu w Iraku, w okolicy Tell Gomel lub Mosulu[5][6]. Poprzednio naukowcy typowali okolice Karamlesh(inne języki) i Al-Hamdanijja[6].

Przypisy

  1. ↑ a b hasło Gaugamela, w: Bryce T., The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 250
  2. ↑ Plutarch, Żywot Aleksandra 31.6-7
  3. ↑ Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego 3.8
  4. ↑ Di Marco V., Perelman L., Incipit Epistola Alexandri Regis Magni Macedonum Ad Magistrum Suum Aristotelem, Rodopi 1978, s. 161.
  5. ↑ Beata Kołodziej, Szymon Zdziebłowski: Polacy wytypowali lokalizację bitwy pod Gaugamelą sprzed 2,3 tys. lat. naukawpolsce.pl, 24 października 2018. [dostęp 2024-01-03].
  6. ↑ a b Michał Marciak, Bartłomiej Szypuła, Marcina Sobiecha, Tomasz Pirowski. THE BATTLE OF GAUGAMELA AND THE QUESTION OF VISIBILITY ON THE BATTLEFIELD. „Iraq”. 83, s. 87-103, 2021. Cambridge University Press. DOI: 10.1017/irq.2021.11. (ang.).