Gałów

Gałów
wieś
Ilustracja
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

średzki

Gmina

Miękinia

Liczba ludności (III 2011)

557[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-330[3]

Tablice rejestracyjne

DSR

SIMC

0877223

Położenie na mapie gminy Miękinia
Mapa konturowa gminy Miękinia, na dole znajduje się punkt z opisem „Gałów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gałów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Gałów”
Położenie na mapie powiatu średzkiego
Mapa konturowa powiatu średzkiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gałów”
Ziemia51°06′43″N 16°48′39″E/51,111944 16,810833[1]
Ruiny eklektycznego pałacu
Ruiny pałacu z XVII w.
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP

Gałów (niem. Gross Gohlau) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia[4][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Graniczy z Wrocławiem, na którego terenie znajduje się dawny przysiółek tej wsi, obecne osiedle Gałów, przyłączone do miasta w roku 1973.

Nazwa

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy "goły"[6]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia nazwę - Golou podając jej znaczenie "Kahlau (kalau)" czyli po polsku "Łyse, wyłysiałe"[6]. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od gołego terenu pozbawionego drzew, na którym przeprowadzono deforestację. Adamy zalicza nazwę wsi do grupy miejscowości, których nazwa wywodzi się od wycinki drzew "von gola = vom Walde freigemachter, kahler ort"[6]. Niemcy zgermanizowali początkowo nazwę na Gohlau[6], a później na Gross Gohlau w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Galow[7][8].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Gałów[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0877230 Gałówek przysiółek

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:

  • kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, filialny z 1509 r., 1848 r. Na kościele tablica o przebudowie świątyni z herbami von Seydlitz i Czettritz[10]
  • zespół pałacowy i folwarczny:
    • pałac, eklektyczny, z pierwszej połowy XVII w., przebudowywany w XVIII w. i w latach 1861-1874
    • park, z drugiej połowy XIX w.
    • oficyna I, nr 59 D, z przełomu XIX/XX w.
    • oficyna II, nr 59 C, z początku XX w.
    • remiza, z przełomu XIX/XX w.
    • budynek gospodarczy, z pierwszej połowy XIX w.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31484
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 251 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. a b c d Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 37, OCLC 456751858 (niem.).
  7. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
  8. H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 153. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  10. Tablica informująca o przebudowie kościoła w 1609 r. z fundacji Hansa von Seydlitza.. [dostęp 2023-10-04]. (pol.).