PROFILPELAJAR.COM

Félix Éboué
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1884 ; Kajenna
Data i miejsce śmierci	17 maja 1944 ; Kair
	Gubernator Francuskiej Afryki Równikowej
Okres	od 1941; do 1944
Poprzednik	Edgard de Larminat
Następca	André Bayardelle
	Gubernator Czadu
Okres	od 1938; do 1940
Poprzednik	Émile Buhot-Launay
Następca	Pierre-Olivier Lapie
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Félix Éboué (ur. 26 grudnia 1884 w Kajennie, zm. 17 maja 1944 w Kairze) – francuski administrator kolonialny, pierwszy czarnoskóry francuski gubernator.

Życiorys

Urodził się w Gujanie Francuskiej, w wielodzietnej rodzinie górnika i właścicielki sklepu spożywczego^[1]. W październiku 1901 uzyskał stypendium i rozpoczął naukę w Lycée Montaigne w Bordeaux^[1]. W 1906 rozpoczął studia w École coloniale w Paryżu. W 1908 na własną prośbę został skierowany do pracy w administracji Francuskiej Afryki Równikowej^[1]^[2].

Na początku 1909 przybył do Brazzaville i nalegał na przydział do Ubangi-Szari, gdzie został mianowany zastępcą administratora kolonii^[1]. Od 1912 był administratorem w okręgu Demara. W 1914 próbował wstąpić do wojska, jego prośbę jednak odrzucono. Następnie był administratorem Bangi^[1]. W 1918 został przydzielony do okręgu Ouaka, a trzy lata później do Bas Mbomou^[2]. W 1922 wziął w Gujanie ślub z Eugénie Tell, w tym samym roku został także wolnomularzem^[1].

W 1923 został administratorem Bangassou, a od 1927 ponownie pracował w Ouaka^[1]. W 1928 wstąpił do Ligi Praw Człowieka^[2]^[1]. Podczas swojej dwudziestoletniej pracy w Afryce Środkowej angażował się w rozwój kultury oraz lokalnych tradycji. Napisał kilka prac na temat języka i zwyczajów mieszkańców Ubangi^[1].

W 1931 brał udział w międzynarodowym kongresie etnograficznym zorganizowanym w ramach wystawy światowej w Paryżu^[1]. W 1932 został mianowany sekretarzem generalnym rządu Martyniki i kilkukrotnie zastępował tamtejszego gubernatora podczas jego nieobecności. Od kwietnia 1934 roku pełnił tę samą funkcję w Sudanie Francuskim^[1]. W 1936 został mianowany pełniącym obowiązki gubernatora Gwadelupy. Podczas jego pracy w Gwadelupie udało mu się uspokoić niepokoje społeczne, ustabilizować finanse publiczne oraz wprowadzić reformy socjalne^[2]^[1].

W lipcu 1938 został mianowany gubernatorem Czadu, gdzie przybył 4 stycznia 1939 roku. Rozpoczął prace nad poprawą infrastruktury transportowej i wojskowej na zarządzanym przez siebie terenie^[1]. Po upadku Francji zadeklarował pełne poparcie dla generała Charlesa de Gaulle′a^[2]. W sierpniu do Czadu przybyli René Pleven i Jean Colonna d’Ornano, w których towarzystwie wraz z dowódcą wojskowym Pierre Marchandem zadeklarował przyłączenie się Czadu do Wolnych Francuzów^[1]. Przez władze Francji Vichy został zaocznie skazany na śmierć^[2].

W 1940 został mianowany gubernatorem Francuskiej Afryki Równikowej i członkiem Francuskiego Komitetu Narodowego^[2]^[1]. W styczniu 1941 roku otrzymał Order Wyzwolenia i został członkiem kapituły tego odznaczenia^[1]. W lipcu 1942 roku na jego wniosek generał de Gaulle podpisał trzy dekrety regulujące status afrykańskich notabli i powołujące urzędy pracy^[2]^[1].

Na przełomie stycznia i lutego 1944 roku brał udział w konferencji w Brazzaville, podczas której debatowano nad sprawami francuskich kolonii. 16 lutego 1944 opuścił Brazzaville, wraz z żoną i córką udając się w podróż do Egiptu^[1]. W Egipcie działał w celu wypracowania porozumienia między Francuskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a rządem Mustafy an-Nahhasa^[2]^[1].

Na początku maja 1944 zachorował. Zmarł 17 maja 1944 z powodu zatorowości płucnej^[1]^[2]. 20 maja 1949 został pochowany w Panteonie w Paryżu^[2]. Był pierwszym czarnoskórym Francuzem pochowanym w tym miejscu^[3].

Odznaczenia

Został odznaczony następującymi odznaczeniami^[1]:

Upamiętnienie

W Kajennie znajduje się poświęcone mu muzeum^[4] oraz pomnik^[5]. Od 2012 jego imię nosi port lotniczy w Kajennie^[6].

W 12. dzielnicy Paryża znajduje się plac jego imienia, w tej samej dzielnicy znajduje się także ulica upamiętniająca jego żonę. Poza tym, w Paryżu znajduje się także stacja metra upamiętniająca go i generała Pierre Daumesnila^[2].