Franciszek Machalski (iranista)

Franciszek Machalski
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1904
Braddock

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1979
Kraków

profesor nauk filologicznych
Specjalność: orientalistyka, iranistyka
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Doktorat

1930
Uniwersytet Lwowski

Profesura

1969

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Lwowski
Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)

Franciszek Machalski (ur. 5 lipca 1904 w Braddock, zm. 24 stycznia 1979 w Krakowie) – zasłużony polski iranista. Pracownik i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Redaktor „Folia Orientalia".

Urodził aię w USA, w wieku 6 lat wrócił do Polski. W 1924 rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Początkowo studiował filologie polską i germańską, następnie także orientalistykę. Pracę doktorską Znamiona, proroctwa Muhammeda, napisaną pod kierunkiem profesora Zygmunta Smogorzewskiego, obronił w 1930 roku. W latach 1929-1931 pełnił funkcję zastępcy asystenta przy Katedrze Historii Islamu lwowskiej uczelni. Od 1931 do wybuchu drugiej wojny światowej był nauczycielem języka polskiego w szkołach średnich - w Tłumaczu i Tarnopolu. W 1941 został aresztowany przez KGB i osadzony w więzieniu w Wierchnieuralsku. Po zwolnieniu dołączył do armii gen. Andersa, z którą znalazł się w Iranie. Machalski opuścił Iran na początku 1946, by podjąć pracę w Instytucie Polskim w Bejrucie. W lipcu 1947 powrócił do Polski, zamieszkał w Bytomiu, pracował jako nauczyciel języka polskiego w liceum. W 1951 rozpoczął, dojeżdżając do Krakowa, wykłady zlecone w Katedrze Filologii Orientalnej UJ. W 1953 otrzymał etat adiunkta, a w 1956 nadano mu tytuł docenta. Wtedy przeniósł się na stałe do Krakowa. W 1969 został profesorem nadzwyczajnym i od tego czasu, aż do przejścia na emeryturę w 1974, pełnił funkcję kierownika Zakładu Iranistyki UJ.W latach 1966-1969 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego UJ. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi w 1938 i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1973[1]. Został pochowany na cmentarzu Bronowickim w Krakowie[2].

Ważniejsze prace i dzieła

  • Od Cyrusa do Mosaddeka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1960.
  • Wypisy perskie. T. 1: Literatura współczesnego Iranu. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1958.
  • Wypisy perskie. T. 2: Literatura klasyczna Iranu X-XIX wieku. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1958.
  • Historyczna powieść perska: Materiały do studiów nad współczesną literaturą Iranu. T. 4. Kraków: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, 1952, seria: Biblioteka Wschodnia.
  • Wędrówki irańskie. Kraków: Wiedza Powszechna, 1960.
  • Franciszek Machalski, oprac. Kinga Paraskiewicz i Krzysztof Paraskiewicz: Z ziemi perskiej do Polski. Wybór tekstów. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2016. ISBN 978-83-7638-727-7.

Przypisy

  1. ↑ Franciszek Machalski (1904-1979)
  2. ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 177, ISBN 978-83-233-4527-5.