PROFILPELAJAR.COM

Franciszek Ksawery Krasicki
	; portret pędzla Józefa Pitschmanna
	; Rogala
Rodzina	Krasiccy herbu Rogala
Data i miejsce urodzenia	10 lipca 1774 ; Ksawerów
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 1844 ; Posada Leska
Ojciec	Antoni Krasicki
Matka	Rozalia Charczewska
Żona	Julia Teresa Wandalin-Mniszech
Dzieci	Edmund Krasicki Ksawery Krasicki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Ksawery Krasicki z Siecina herbu Rogala (ur. 10 lipca 1774 w Ksawerowie, zm. 25 kwietnia 1844 w Posadzie Leskiej) – powstaniec kościuszkowski, naczelnik powstania antyaustriackiego w ziemi sanockiej i obrońca zamku w Sanoku w 1809, prezes Komitetu Patriotycznego, dziedzic zamku w Lesku.

Życiorys

Urodził się 10 lipca 1774 w Ksawerowie^[1] jako syn hr. Antoniego z Siecina h. Rogala (członka Stanów Galicyjskich, kawalera Orderu św. Stanisława i Rozalii Charczewskiej z Charszewa v. Charczowa h. Cholewa (dama orderu Krzyża gwiaździstego z 1788^[2]). Miał siostry Annę (żona Michała Charczewskiego), Katarzynę (żona hr. Józefa Stadnickiego) oraz braci Jana (zm. 1831, dziedzic Baranowa), Ignacego (1767-1844), Macieja i Józefa^[3].

Został dziedzicem w Bachórzcu i w Winnem^[1].

Związał się długoletnią przyjaźnią z poetą Wincentym Polem. Według jego projektu odremontował zamek w Lesku, którego właścicielem został potem jego syn Edmund Konrad Krasicki z Siecina.

Brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 roku, bił się pod Zieleńcami, Boruszkowcami, za bitwę pod Dubienką w 1792 otrzymał medal zasługi wojskowej „Virtuti Militari”^[4] i awans na chorążego^[5]^[6].

W 1794 jako oficer (major kawalerii narodowej) dowodził w insurekcji kościuszkowskiej. Nagrodzony złotą obrączką Ojczyzna Obrońcy Swemu nr 9^[7].

W 1809 jako major strzelców konnych wojsk polskich dowodził w wojnie polsko-austriackiej, m.in. w czerwcu w ostatniej obronie zamku sanockiego przed wojskami austriackimi.

W 1817 był członkiem Stanów Galicyjskich z grona magnatów^[1].

Podczas powstania listopadowego był przewodniczącym Komitetu Pomocy dla Powstania Listopadowego na terenie Galicji^[8]^[9].

15 października 1799 we Lwowie poślubił Julię Teresę Wandalin-Mniszech (ur. 26 stycznia 1777 w Laszkach Murowanych, chorążanka wielka koronna, zm. 8 lipca 1845 w Sankt Veit)^[1]^[10]. Ich synami byli Ksawery Krasicki (1802-1843, nie założył rodziny) i Edmund Krasicki (1808-1894)^[10]. Wraz z żoną objął zamek w Lesku i rozbudował go dla swojego syna Edmunda i jego żony Anieli z Brzostowskich^[11]. Jego wnukami (dzieci Edmunda) byli: Michał (1836-1917), Maria (1837-1855), Ignacy (1839-1924), Stanisław (1842-1887).

Zmarł w Posadzie Leskiej 24^[1] lub 25 kwietnia 1844.

Upamiętnienie

W Sanoku na placu św. Jana przy willi rodziny Zaleskich znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena, ufundowana w 1810 roku przez Krasickiego jako votum, za ocalenie życia podczas salwowania się ucieczką konno, stromym zboczem do Sanu, po nieudanej, ostatniej obronie zamku sanockiego przed Austriakami, w czerwcu 1809 roku. Poniżej willi, na skarpie przy Schodach Zamkowyh znajduje się wmurowana w skałę tablica upamiętniająca Krasickiego i jego towarzyszy za ostatnią obronę zamku sanockiego przed Austriakami w czerwcu 1809, ustanowiona w 1909 w setną rocznicę wydarzenia. Została ufundowana przez Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. Inskrypcja głosi: Pamięci Ksawerego Krasickiego i towarzyszy, za bohaterski czyn przy ostatniej obronie zamku sanockiego w czerwcu 1809 roku. W stuletnią rocznicę Tow. Upiększ. M. Sanoka napis ten umieściło^[12]. W 1913 imieniem Ksawerego Krasickiego nazwano ulicę w Sanoku^[13].

Pisarz Kazimierz Chłędowski opiewał postać Franciszka Ksawerego Krasickiego w opowiadaniu Dwa pokolenia^[14].

Poeta Janusz Szuber zadedykował F.K. Krasickiemu wiersz pt. Xawery, opublikowany w tomiku poezji pt. Las w lustrach / Forest in the Mirrors z 2001^[15]^[16].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Almanach 1908 ↓, s. 485.
↑ Herbarz polski 1908 ↓, s. 176.
↑ Herbarz polski 1908 ↓, s. 176-177.
↑ Onufry Hieronim Kunaszowski: Życiorysy uczestników Powstania Listopadowego zebrane na pamiątkę obchodu jubileuszowego pięćdziesięcioletniej rocznicy tego powstania. Lwów: 1880, s. 120.
↑ Marian Tyrowicz, Franciszek Ksawery Krasicki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XV, 1970, s. 156.
↑ Andrzej Potocki: Wstęp. Lesko. W: Ryszard Nater, Zygmunt Nater: Lesko. Nasze miasto. Lesko: 2001, s. 12. ISBN 83-910156-3-7.
↑ „Gazeta Rządowa”, nr 69 z 11 września 1794, s. 277.
↑ Adam Fastnacht (red.). Pamiętnik Jana Granatowskiego. Z rękopisu przygotował, wstępem i przypisami opatrzył Adam Fastnacht. „Rocznik Sanocki”. Tom III, s. 177, 209, 1971. Wydawnictwo Literackie.
↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 168.
↑ ^a ^b Herbarz polski 1908 ↓, s. 177.
↑ Ks. Władysław Lutecki: Historie niektóre Ziemi Sanockiej. Warszawa: Wiadomości Turystyczne, 1938, s. 21.
↑ Tablica pamiątkowa – schody Zamkowe. www.sanok.pl. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
↑ Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31 sierpnia 1913.
↑ Kazimierz Chłędowski. Dwa pokolenia. „Gazeta Polska”. Nr 227, s. 3, 10 października 1879.
↑ Janusz Szuber: Las w lustrach / Forest in the Mirrors. Rzeszów: YES, 2001, s. 57. ISBN 83-911519-2-1.
↑ Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010, s. 149-153. ISBN 978-83-62355-59-4.

Bibliografia

Krzysztof Bauer, Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego, Wyd. MON, Warszawa 1981
Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, Wyd. MON, Warszawa 1980
B. Pawłowski, Historia wojny polsko-austriackiej 1809 roku, Warszawa 1935
Pan Ksawery (napoleon.org). napoleon.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-29)].
Andrzej Romaniak, Ostatni obrońca sanockiego zamku, Tygodnik Sanocki, nr 33 (719) z 19 sierpnia 2005, s 11.
Franciszek Ksawery Krasicki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-10-01].
Krasiccy. W: Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 12: Korty - Krzemieniewscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908, s. 1-400.
Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich. Lwów / Warszawa: 1908, s. 1-1127.

[CITEREFAlmanach1908485-1] Almanach 1908 ↓, s. 485.

[CITEREFHerbarz_polski1908176-2] Herbarz polski 1908 ↓, s. 176.

[CITEREFHerbarz_polski1908176-177-3] Herbarz polski 1908 ↓, s. 176-177.

[4] Onufry Hieronim Kunaszowski: Życiorysy uczestników Powstania Listopadowego zebrane na pamiątkę obchodu jubileuszowego pięćdziesięcioletniej rocznicy tego powstania. Lwów: 1880, s. 120.

[5] Marian Tyrowicz, Franciszek Ksawery Krasicki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XV, 1970, s. 156.

[6] Andrzej Potocki: Wstęp. Lesko. W: Ryszard Nater, Zygmunt Nater: Lesko. Nasze miasto. Lesko: 2001, s. 12. ISBN 83-910156-3-7.

[7] „Gazeta Rządowa”, nr 69 z 11 września 1794, s. 277.

[8] Adam Fastnacht (red.). Pamiętnik Jana Granatowskiego. Z rękopisu przygotował, wstępem i przypisami opatrzył Adam Fastnacht. „Rocznik Sanocki”. Tom III, s. 177, 209, 1971. Wydawnictwo Literackie.

[9] Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 168.

[CITEREFHerbarz_polski1908177-10] Herbarz polski 1908 ↓, s. 177.

[11] Ks. Władysław Lutecki: Historie niektóre Ziemi Sanockiej. Warszawa: Wiadomości Turystyczne, 1938, s. 21.

[12] Tablica pamiątkowa – schody Zamkowe. www.sanok.pl. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).

[13] Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31 sierpnia 1913.

[14] Kazimierz Chłędowski. Dwa pokolenia. „Gazeta Polska”. Nr 227, s. 3, 10 października 1879.

[15] Janusz Szuber: Las w lustrach / Forest in the Mirrors. Rzeszów: YES, 2001, s. 57. ISBN 83-911519-2-1.

[16] Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010, s. 149-153. ISBN 978-83-62355-59-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

PROFILPELAJAR.COM

Franciszek Ksawery Krasicki

Życiorys

Upamiętnienie

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

Heubach

ZOE Broadcasting Network

تيك-تو إنترأكتيف

SMK YMA

John Malkovich

باولو تابانيللي

Sydney Park

Aquilonifer

Keys (album)

Fraunhofer Institute for Telecommunications

Lynn Margulis

Gazzuolo

Danilo Mainardi

世界政區索引

Snake wine

Waterloo Bridge

The Wolf and the Lion

2011 Super League season

Predjama Castle

أوغ