PROFILPELAJAR.COM

Fort de Suarlée
Państwo	Belgia
Typ	duży fort pancerny
Data budowy	1888-1891
Bitwy	Oblężenie Namur (1914); kampania belgijska
	Położenie na mapie Belgii Fort de Suarlée
	50°29′09″N 4°48′04″E/50,485833 4,801111

Fort de Suarlée – duży, trójkątny fort pancerny, projektu gen. Brialmonta, będący częścią pierścienia fortów twierdzy Namur (fr. Region Fortifiee de Namur).

Fort położony na wzgórzu o wys. 185 m n.p.m., 5,1 km od centrum, broniący drogi do Gembloux i Brukseli, drogi do Charleroi, oraz linii kolejowej do Brukseli wspólnie z oddalonym o 4,7 km fortem d’Emines, a z odległym o 5 km fortem de Malonne chronił dolinę Sambry^[1]^[2].

Trójkątny w kształcie fort o załamanej linii koszar szyjowych, które tworzyły dwa półbastiony z parą dział 57 mm każdy do obrony tylnej fosy; jedno takie działo broniło bezpośrednio bramy fortu. Fosa, o stoku spłaszczonym i stromej, murowanej przeciwskarpie, broniona przez zdwojoną, dwupiętrową kaponierę rewersową (czyli umieszczoną w przeciwskarpie) umieszczoną przy zbiegu fos, po przeciwnej stronie fortu niż brama główna; ta kaponiera uzbrojona była w dwie pary armat kal. 57 mm^[3]. Do obrony bliskiej służyły ponadto 4 armaty tego samego kalibru, umieszczone w obrotowych, wysuwanych wieżach pancernych na masywnym bloku centralnego schronu^[4]^[5]; na bloku zamontowany był też silny reflektor w wysuwanej, pancernej kopule^[5]^[6].

Na dachu schronu centralnego znajdowały się także 5 kopuł dział obrony dalekiej: w centralnej części jedna wieża z parą armat 150 mm, w tylnej części dwie wieże z parą armatą 120 mm, do prowadzenia ognia bezpośredniego. Z przodu bloku znajdowały się dwie kopuły haubic 210 mm, do ognia pośredniego^[4]. Działa 150 mm M.1886 produkcji Kruppa, o długości lufy 3,8m i kącie podniesienia luf od -2° do +25°, miały zasięg 8,5 km. Wieża o średnicy 4,8m miała masę 224 ton i 25-osobową załogę (wraz z żołnierzami dostarczającymi amunicję z magazynów itp.)^[5]. Wieża dział 120 mm miała taką samą średnicę i załogę, ale była lżejsza (188 ton). Armaty M. 1889, o długości lufy 3 i kącie podniesienia od -3° do +25°, strzelały na 8 km. Haubica 210 mm M.1889 Kruppa, o lufie 2,5 m i kącie podniesienia od -5° do +35° (zasięg ognia pośredniego 6,9 km), umieszczona była w mniejszej (3,6 m) i lżejszej (100 ton) wieży o 13-osobowej załodze. Lekkie działa 57 mm M.1889 Nordenfeldta miały lufy 1,5 m, kąt podniesienia od -8° do +10°, zasięg 300 m, a ich kopuły o średnicy 2,1 m i wadze 34 ton obsługiwało 6 ludzi^[5].

Artyleria fortu była zgrupowana w 6. baterię artylerii fortecznej^[7].

Podczas niemieckiego ataku na miasto fort wszedł do akcji 23 sierpnia, gdy Niemcy podciągnęli oddziały do niedalekiego lasu Frizet. Dwie baterie moździerzy 210 i 305 mm ostrzeliwały sąsiadujący fort d’Emines i fort de Suarlée, który w ciągu popołudnia otrzymał prawie 600 trafień. Pod forty podchodziła też niemiecka piechota. 24 sierpnia od 7 rano do 18.00 na fort i na jego bezpośrednie otoczenie spadło 1400 pocisków; pod tak ciężkim ogniem, piechota wycofała się z sąsiadujących z fortem okopów. W nocy na 25 sierpnia niemiecka piechota ponownie próbowała ataku na fort. Następnego dnia fort był wciąż pod ciężkim ogniem, także z dział 420 mm, po odrzuceniu oferty kapitulacji. Część obrońców zdecydowała się poddać i wywiesiła białą flagę; zanim dowódca, kpt. Moysse, ją ściągnął, cała załoga uciekła, poza kilkoma rannymi, oficerami i sanitariuszami. Kapitan ostrzelał uciekinierów z działa w szyjowej kazamacie. Widząc co się dzieje, artyleria niemiecka wstrzymała ogień, umożliwiając swojej piechocie zajęcie fortu o godz. 17. Według niemieckich notatek, centralny blok fortu był kompletnie zniszczony i dalsza obrona była niemożliwa^[8]. Łącznie przeciwko fortowi wystrzelono 26 granatów 420 mm i ok. 300 kal. 210 mm^[9].

W okresie międzywojennym fort został zmodernizowany, wyremontowano uszkodzone lub zniszczone kopuły, wymieniono działa 57 mm na 75 mm, w kaponierach zainstalowano karabiny maszynowe^[10]. Fort otrzymał cztery wieże z haubicami 75 mm, jedną z dwoma długolufowymi działami 75 mm i dwie z karabinami maszynowymi, oraz wieżę wentylacyjno-obserwacyjną^[11]. W czasie inwazji na Belgię bronił się cztery dni (15-19 maja 1940), bez zabitych wśród załogi^[12]. Dwukrotnie był bombardowany przez Stukasy, pierwszego dnia stracił też połączenia telefoniczne z posterunkami obserwacyjnymi. Jego wieża obserwacyjna była pod ostrzałem z dział 37 mm. Broniąc się bez osłony piechoty, był atakowany przez niemieckie oddziały 15 i 17 maja. Nocny atak z 17/18 maja, który doszedł do fosy, został odparty, ale artyleria niemiecka uszkodziła 2 z 4 kopuł haubicznych i centralną wieżę z armatami 75 mm, oraz wieżę wentylacyjną. Po kolejnym bombardowaniu z powietrza, fort poddał się 19 maja^[13].

Przypisy

↑ Poirier 1913 ↓, s. 244.
↑ Donnell 2007 ↓, s. 32.
↑ Poirier 1913 ↓, s. 245-246.
↑ ^a ^b Poirier 1913 ↓, s. 245.
↑ ^a ^b ^c ^d Donnell 2007 ↓, s. 16.
↑ Kaufmann 2014 ↓, s. 87.
↑ Poirier 1913 ↓, s. 241.
↑ Col. Bujac. Namur. „Les archives de la grande guerre et de l’histoire contemporaine”. XV (40), s. 1661–1697, 1922. (fr.).
↑ Denkschrift über die Ergebnisse der Beschießung der Festungen Lüttich Namur, Antwerpen und Maubeuge sowie des Forts Monviller im Jahre 1914, gedruckt Bilder mit Skizzen. Brussel: Buchdruckerei des Generalgouvernement Belgien, 1915, s. 12.
↑ Donnell 2007 ↓, s. 56.
↑ Kaufmann 2014 ↓, s. 133.
↑ Kaufmann 2014 ↓, s. 163.
↑ Kaufmann 2014 ↓, s. 161-162.

Bibliografia

Jules Poirier: La Belgique devant une guerre franco-allemande. Paris: Imprimerie-librairie militaire universelle L. Fournier, 1913.
Clayton Donnell: The Forts of the Meuse in World War I. Oxford: Osprey Publishing, 2007. ISBN 978-1-84603-114-4. (ang.).
J. E. Kaufmann: The Forts and Fortifications of Europe 1815-1945 - the Neutral States. South Yorkshire: 2014. ISBN 978-1-4738-4053-9.