Pogrzeb mjr Feliksa Kozubowskiego (2019)Tablica w Sochaczewie upamiętniająca Feliksa Kozubowskiego
Życiorys
We wczesnych latach młodości służył w armii rosyjskiej, w 21 zapasowym baonie w Kursku, a następnie był kadetem w 2 Szkole Podchorążych w Kijowie i 1 Dywizji Strzelców Polskich. W 1917 roku został mianowany podporucznikiem, a kilka miesięcy później porucznikiem. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1579. lokatą w korpusie oficerów piechoty[1]. W 1923 roku był dowódcą II batalionu szkolnego w Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 1 w Chełmnie, pozostając oficerem nadetatowym 84 pułku piechoty w Pińsku[2]. W latach 1924–1928 pełnił służbę w 42 pułku piechoty w Białymstoku[3][4]. 27 stycznia 1930 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 66. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. W 1932 roku służył w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym w Warszawie[6].
W godzinach rannych 13 września, w czasie bitwy nad Bzurą, dowodzony przez niego pododdział zluzował III/144 pp (rez.) i 67 batalion saperów na wschodnim brzegu Bzury, na przedmościu Sochaczewa (obrona Sochaczewa). Rano następnego dnia z niewiadomych przyczyn wycofał się z miasta. Zawrócony przez płk dypl. Tadeusza Parafińskiego, około godz. 10.00 natarł z marszu na miasto i odrzucił nieprzyjaciela, który w międzyczasie obsadził Sochaczew. W godzinach popołudniowych został wyparty z zajmowanych stanowisk, lecz po wprowadzeniu do walki odwodów odzyskał je na powrót. W trakcie ciężkich walk o miasto, trwających 2,5 doby, jego batalion stracił 80% stanu osobowego. Zginął rankiem 15 września trafiony serią pocisków z karabinu maszynowego[7], podczas wycofywania się z miasta, na przeprawie pontonowej przez Bzurę[8]. Pochowany razem ze swoimi żołnierzami na Cmentarzu św. Wawrzyńca w Sochaczewie.
Grób mjr Feliksa Kozubowskiego w Sochaczewie
W 2019 r. szczątki majora Kozubowskiego oraz dwóch nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego zostały ekshumowane na zlecenie Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Uroczysty pogrzeb odbył się 6 września 2019 roku. Szczątki żołnierzy i Majora złożono w nowym grobie, który powstał z inicjatywy Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy Nad Bzurą[9].
Upamiętnienie
Imieniem Feliksa Kozubowskiego nazwana została jedna z sochaczewskich ulic.
26 maja 2009 roku w uznaniu szczególnych zasług dla miasta oraz wielkiej odwagi, bohaterstwa i determinacji odznaczony został Tytułem Honorowego Obywatela Miasta Sochaczewa[10].
11 listopada 2016 roku została nadana nazwa mostu w Sochaczewie im. mjr Feliksa Kozubowskiego.
13 kwietnia 2018 roku odbyła się uroczystość, podczas której Technikum Kształcenia Zawodowego nr 1 w Sochaczewie nadano imię mjr. Feliksa Kozubowskiego[12].
↑Autorzy opracowań wymienionych w bibliografii podają, że major Kozubowski miał na imię Aleksander. W Wojsku Polskim pełnił służbę inny oficer noszący to imię i nazwisko. Aleksander Kozubowski urodził się 13 lutego 1899. Na porucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 kwietnia 1922 roku w korpusie oficerów piechoty. W latach 1923–1924 pełnił służbę w 84 Pułku Piechoty w Pińsku, cztery lata później w Korpusie Ochrony Pogranicza, a w 1932 roku w 60 pułku piechoty Wielkopolskiej w Ostrowie Wielkopolskim. W 1939 roku był kierownikiem II referatu uzupełnień w Komendzie Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski. Na kapitana został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 roku. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 367, 457. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 319, 399. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 150, 260. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 95, 588. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 313, 854
↑Decyzja Nr 13/MON z dnia 12 stycznia 2017 r. w sprawie nadania imienia patrona i ustanowienia Święta 38. Sochaczewskiego Dywizjonu Zabezpieczenia Obrony Powietrznej w: Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej z 13 stycznia 2017 r., poz. 12.
Piotr Bauer i Bogusław Polak, Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1983, ISBN 83-210-0385-0, s. 355, 359.
Marian Porwit, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku. Bitwy przebojowe i obrona bastionów, tom III, Wydawnictwo „Czytelnik”, Warszawa 1983, wyd. II, ISBN 83-07-00645-7, s. 287, 296, 300–301, 491.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
.jpg)
