Europa Nostra

Europa Nostra
Logotyp / flaga
Siedziba

Bruksela

Członkowie

NGO organizacje, samorządy, członkowie indywidualni

prezydent

Plácido Domingo

prezydent wykonawczy

Denis de Kergorlay

Utworzenie

1963

Strona internetowa

Europa Nostra – europejska federacja stowarzyszeń na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Europy.

Struktura

Federacja składa się z 250 organizacji członkowskich – stowarzyszeń ochrony dziedzictwa kulturowego i fundacji o łącznej liczbie ponad 5 milionów osób, 150 stowarzyszeń współpracujących (organizacji NGO, organów rządowych, władz lokalnych i korporacji), a także 1500 członków indywidualnych, którzy bezpośrednio wspierają misję Europa Nostra[1].

Wiele stowarzyszeń, zajmujących się lokalnie ochroną swego dziedzictwa kulturowego, może dzięki współpracy z Europa Nostra komunikować się z dużymi instytucjami, takimi jak Unia Europejska, Rada Europy, czy UNESCO.

Stowarzyszenie zostało założone w 1963 roku i ma swoją siedzibę w Hadze (Holandia). Działalność koordynowana jest przez Sekretariat Międzynarodowy. Sekretarzem generalnym Europa Nostra jest Sneška Quaedvlieg-Mihailović (Holandia / Serbia). W kilku państwach Sekretariat Międzynarodowy ma swoją reprezentację w strukturach krajowych.

Członkowie stowarzyszenia

Członków Europa Nostra można podzielić na trzy główne kategorie:

Historia powstania

Europa Nostra została założona w 1963 roku z inicjatywy Italia Nostra, jako odpowiedź na poważne zagrożenie dla przetrwania Wenecji, spowodowanego przez regularne powodzie. W 1991 r. Połączyła się z Internationales Burgen Institut (Międzynarodowy Instytut Zamków), utworzony w 1949 roku.

W ciągu swej historii prezydentami Europa Nostra było szereg światowej sławy postaci z życia artystycznego i politycznego, takich jak Maestro Plácido Domingo (Hiszpania), Denis de Kergorlay (Francja), a wcześniej Księżna Badajoz z Hiszpanii (2007–2009), Henryk książę Danii (1990–2007) oraz polityk, minister Holandii - Hans de Koster (1984–1990)[2].

Działania, programy, nagrody

Od 1978 Europa Nostra wręcza nagrody za utrzymywanie i restaurację obiektów kulturowych w krajach europejskich.

W 2002 roku Unia Europejska przekazała stowarzyszeniu nadzór nad administracją programu nagród zwanym European Union Prize for Cultural Heritage („Nagroda Europa Nostra”). Celem tego programu jest:

  • promowanie wysokich i rygorystycznych standardów na polu dziedzictwa kulturowego Europy;
  • stymulowanie wymiany doświadczeń i kompetencji na poziomie ponadnarodowym;
  • stymulowanie działań i akcji w ramach rozwoju dziedzictwa kulturowego.

W 2010 roku Europa Nostra otworzyła w Brukseli biuro łącznikowe, którego zadaniem jest koordynacja lobbingu instytucji UE i innych organów europejskich i międzynarodowych z siedzibą w Brukseli, Strasburgu i Paryżu.

W 2011 roku podczas organizowanego przez Europa Nostra Europejskiego Kongresu Dziedzictwa Narodowego w Amsterdamie wraz z 27 innych europejskich i międzynarodowych sieci i organizacji działających na polu dziedzictwa kulturowego utworzono sojusz europejskiego dziedzictwa European Heritage Alliance 3.3[3].

Dziedzictwo w zagrożeniu

W styczniu 2013 r. rozpoczął się Program „7 najbardziej zagrożonych” (wspólnie z Grupą Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Instytutem EBI) – w celu identyfikacji zagrożonych zabytków i obiektów w Europie oraz mobilizacji partnerów publicznych i prywatnych na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim dla znalezienia przyszłości tych miejsc. 7 najbardziej zagrożonych miejsc i pomników na rok 2013 zostało wybranych z listy 14 przygotowanych przez międzynarodową komisję, która przeszła 40 nominacji od organizacji członkowskich z 21 krajów[4].

W ostatnich latach Europa Nostra podniosła głos, by ratować zagrożone zabytki, miejsca lub krajobrazy w Europie, takie jak:

  1. Rosia Montana Siedmiogród, Rumunia, którego dziedzictwo i środowisko są zagrożone przez proponowaną odkrywkową kopalnię złota;
  2. Rzymskie stanowisko archeologiczne w Allianoi, Turcja – zagrożone budową zapory nawadniającej (obecnie obszar ten zniknął pod wodą);
  3. Góra Saint-Michel, Normandia, Francja - zagrożona projektowanymi olbrzymimi turbinami wiatrowymi;
  4. Włoskie miasta historyczne w regionie Emilia-Romania, dotknięte trzęsieniami ziemi w maju 2012 r;
  5. Starożytne miasto Aquila i otaczające ją rozległe wsie w regionie Abruzzo, Włochy - zagrożone różnym stopniem zniszczenia lub szkodami spowodowanymi trzęsieniem ziemi w kwietniu 2008 r.;
  6. Starożytne miasto Famagusta, Cypr – zagrożone zaniedbaniem spowodowanym trwającym konfliktem politycznym;
  7. Pozostałości średniowiecznego ratusza w Berlinie, Niemcy, a także zabytkowe latarnie gazowe w mieście, zagrożone nowymi obiektami infrastruktury;
  8. Plac Sant’Ambrogio w Mediolanie, Lombardia, Włochy – zagrożony proponowaną budową podziemnego parkingu.

Nagrody Europa Nostra dla obiektów w Polsce

Grand Prix

Medale

Dyplomy

Wyróżnienia

  • Za konserwację zbiorów szat i ubiorów liturgicznych w kryptach bazyliki świętych Janów w Lublinie (dyplom za zbiory dzieł sztuki, 2002)
  • Fundacja Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich za ogólnodostępną bazę zdjęć i transkrypcji wszystkich nagrobków z ponad stu cmentarzy żydowskich w Polsce (2018)[9]

W Polsce

W Polsce odpowiednikiem działań Europa Nostra jest stowarzyszenie Patria Polonorum, której prezes prof. Zygmunt Świechowski został przyjęty do Rady Naczelnej „Europa Nostra”[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. Europa Nostra - członkostwo krajów. Europa Nostra. [dostęp 2017-08-10]. (ang.).
  2. Europa Nostra pays tribute to its Secretary General on her Silver Jubilee. Europa Nostra, 2017-02-23. [dostęp 2017-08-10]. (ang.).
  3. Europa Nostra - European Heritage Alliance 3.3 and Europa Nostra Awards 2011. European Heritage Heads Forum, 2011. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)]. (ang.).
  4. The 14 Most Endangered European Heritage Sites. huffingtonpost.com, 2013-05-19. [dostęp 2017-08-10]. (ang.).
  5. European Commission and Europa Nostra announce Europe’s top heritage award winners 2020. europanostra.org. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).
  6. Maria Jesiołowska: Dwór w Tułowicach znów piękny. echopowiatu.pl, 2014-04-25. [dostęp 2015-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-07)]. (pol.).
  7. Europa Nostra - Kulturalny Nobel dla Biskupina. Muzeum Archeologiczne w Biskupinie. [dostęp 2017-08-10]. (pol.).
  8. Stara Papiernia - historia. Stara Papiernia. [dostęp 2017-08-10]. (pol.).
  9. 2018 EU Prize for Cultural Heritage / Europa Nostra Awards: Special Mentions [online], Europa Nostra, 23 maja 2018 [dostęp 2022-05-04] (ang.).
  10. Prof. Zygmunt Świechowski uhonorowany nagrodą Lednickiego Orła. szlakpiastowski.com.pl. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)].

Linki zewnętrzne

Europa Nostra