Eureptilia − jeden z dwóch głównych kladów zauropsydów, siostrzany w zależności od przyjmowanego nazewnictwa do podgromady anapsydów lub do kladu Parareptilia. Grupę tę wyróżnił w 1947 roku Everett Claire Olson jako jedną z dwóch (obok Parareptilia) podgromad, na które podzielił gromadę gadów. Olson zaliczył do Eureptilia infragromady Captorhina (do której zaliczał niewyróżniane obecnie grupy Captorhinomorpha i Limnoscelidomorpha), Synapsida i Diapsida; Olson uznał też, że do Eureptilia prawdopodobnie należą również infragromady Parapsida (obejmująca grupę Ichthyopterygia) i Euryapsida (do której zaliczał grupy Sauropterygia i Protorosauria), zaznaczając jednak, że taka pozycja filogenetyczna tych dwóch infragromad jest niepewna. Z wyróżnieniem przez Olsona dwóch podgromad gadów wiązało się postulowane przez tego autora zaprzestanie wyróżniania rzędu Cotylosauria, gdyż wchodzące w jego skład podrzędy Olson zaliczył do różnych podgromad: Captorhinomorpha do Eureptilia, zaś Diadectomorpha, a także zaliczany niekiedy do kotylozaurów podrząd Seymouriamorpha – do Parareptilia[1].
Pierwszą definicję filogenetyczną Eureptilia przedstawili Michel Laurin i Robert R. Reisz w 1995 roku; zdefiniowali oni Eureptilia jako klad obejmujący diapsydy i wszystkie owodniowce bliżej spokrewnione z nimi niż z żółwiami. W odróżnieniu od Olsona, Laurin i Reisz wykluczyli z Eureptilia synapsydy, zaliczyli natomiast do tego kladu ptaki[2]. Układając tę definicję autorzy zakładali, że żółwie są przedstawicielami siostrzanego do Eureptilia kladu Parareptilia; jednak szereg późniejszych analiz kladystycznych sugeruje przynależność żółwi do diapsydów[3][4][5]. Z tego powodu niektórzy autorzy zaproponowali inne definicje filogenetyczne Eureptilia, które nie przesądzają ani nie wykluczają przynależności żółwi do tego kladu. DeBraga i Rieppel (1997) zdefiniowali Eureptilia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzaju Paleothyris, rodziny Captorhinidae i diapsydów oraz wszystkich jego potomków[3]. Tsuji i Müller (2009) zdefiniowali Eureptilia jako najszerszy klad obejmujący gatunki Captorhinus aguti i Petrolacosaurus kansensis, ale nieobejmujący gatunku Procolophon trigoniceps[6].
Do Eureptilia sensu Tsuji i Müller (2009) należy podgromada diapsydów oraz bazalne rodziny Captorhinidae i (prawdopodobnie parafiletyczna) Protorothyrididae. Grupa pojawiła się w późnym karbonie, należą do niej niektóre z najstarszych znanych owodniowców (m.in. Hylonomus). Współcześnie żyjącymi przedstawicielami Eureptilia są ptaki, krokodyle, gady łuskonośne, sfenodonty i być może żółwie.
Filogeneza
Kladogram Eureptilia według Müllera i Reisza (2006)[7]:
Przypisy
- ↑ Everett Claire Olson. The family Diadectidae and its bearing on the classification of reptiles. „Fieldiana Geology”. 11, s. 1–53, 1947. (ang.).
- ↑ Michel Laurin, Robert R. Reisz. A reevaluation of early amniote phylogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 113, s. 165-223, 1995. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x. (ang.).
- ↑ a b Michael deBraga, Olivier Rieppel. Reptile phylogeny and the interrelationships of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, s. 281–354, 1997. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1997.tb01280.x. (ang.).
- ↑ Olivier Rieppel, Robert R. Reisz. The Origin and Early Evolution of Turtles. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 30, s. 1–22, 1999. DOI: 10.1146/annurev.ecolsys.30.1.1. (ang.).
- ↑ Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, s. 379-408.
- ↑ Linda A. Tsuji, Johannes Müller. Assembling the history of the Parareptilia: phylogeny, diversification, and a new definition of the clade. „Fossil Record”. 12 (1), s. 71–81, 2009. DOI: 10.1002/mmng.200800011. (ang.).
- ↑ Johannes Müller, Robert R. Reisz. The Phylogeny of Early Eureptiles: Comparing Parsimony and Bayesian Approaches in the Investigation of a Basal Fossil Clade. „Systematic Biology”. 55 (3), s. 503–511, 2006. DOI: 10.1080/10635150600755396. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
