Eunuch (gr. „strażnik łoża”, od eune – „łoże” i echein – „trzymać, mieć”)[1] – wykastrowanymężczyzna lub chłopiec. Inne dawne określenia to trzebieniec i rzezaniec.
Eunuchów wykorzystywano jako strażników haremów w starożytnych Chinach, a także na dworach egipskich, perskich, bizantyjskich i osmańskich. Dzięki bezpłodności nie było obawy, że któryś z nich jest ojcem dziecka kobiety w haremie. Eunuch bywał szarą eminencją dworu, czasem obejmując wysokie urzędy państwowe, np. Pothejnos w starożytnym Egipcie, Eutropiusz w Konstantynopolu za panowania Arkadiusza i Narses za Justyniana I. W Chinach wpływ eunuchów na bieg spraw państwowych datował się już od XV wieku. Pod koniec wieku XVII za panowania dynastii Ming, liczbę eunuchów szacowano na 100 tysięcy. Chłopcy w młodym wieku byli także poddawani kastracji celem zahamowania wydzielania się hormonów podczas dojrzewania, co skutkowało brakiem mutacji – zmiany głosu na męski. Dzięki temu mieli dziecięcy, dziewiczy głos, który był bardzo ceniony na dworach królewskich podczas śpiewu oraz różnorodnych występów artystycznych.
