Eugeniusz Lityński

Eugeniusz Lityński
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 października 1892
Niżniów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

5 Pułk Strzelców Polskich,
71 Pułk Piechoty,
78 Pułk Piechoty,
65 Starogardzki Pułk Piechoty,
21 Dywizja Piechoty Górskiej,
11 Karpacka Dywizja Piechoty,
20 Dywizja Piechoty,
49 Huculski Pułk Strzelców

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Eugeniusz Robert Lityński (ur. 15 października 1892 w Niżniowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 15 października 1892 roku w Niżniowie, pow. tłumackim jako syn Bronisława i Ludwiki ze Stępkowskich.

W latach 1913–1918 służył w armii austriackiej, w 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 5 pułku strzelców polskich, przemianowanym we wrześniu 1919 roku na 47 pułk Strzelców Kresowych.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, został zweryfikowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1923 roku służył jako oficer w 78 pułku piechoty, a w 1928 roku w 65 Starogardzkim pułku piechoty. W 1930 roku został przeniesiony do 49 pułku piechoty. 2 grudnia 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[1]. W marcu 1931 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu[2].

W czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku brał udział w walkach z Niemcami w szeregach 11 Dywizji Piechoty. Był dowódcą I baonu 49 pułku piechoty. W czasie walk dowodzony przez Lityńskiego batalion odznaczył się w nocnych bojach pod Medyką 14 września, w bitwie pod Jaworowem (15–16 września) oraz wyeliminowaniem elitarnego pułku SS Germania[3]. Lityński zyskał miano „specjalisty od działań nocnych”. W czasie obrony Lwowa, 21 września 1939 roku, został ranny. Po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie przedzierał się w kierunku granicy polsko-rumuńskiej, lecz został pojmany przez NKWD w Kołomyi. Przebywał w obozie w Starobielsku[4]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[4], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[5]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1875[4].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[6][7][8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[9][10][11].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 329.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 94.
  3. ↑ Patrz – Huculskim szlakiem – Marsz śladami 11 Karpackiej Dywizji Piechoty Wojska Polskiego z września 1939 roku – przewodnik historyczny, Stowarzyszenie Historyczne „Cytadela”, Warszawa – Sanok 2010., 2 Pułk SS „Germania”.
  4. ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 304.
  5. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  6. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 17 [dostęp 2024-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  7. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  8. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  9. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  10. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  11. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  12. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 371.
  13. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3134 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 9)
  14. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  15. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 301.

Bibliografia