PROFILPELAJAR.COM

Eugeniusz Grandowski
	generał major
Data i miejsce urodzenia	17 października 1865 ; Oświęcim
Data i miejsce śmierci	4 marca 1944 ; Przemyśl
	Przebieg służby
Lata służby	1887–1921
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Stanowiska	dowódca 3 Brygady Artylerii Polowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
	Odznaczenia

Eugeniusz Florentinus Grandowski (ur. 17 października 1865 w Oświęcimiu, zm. 4 marca 1944 w Przemyślu) – inżynier, generał major cesarskiej i królewskiej armii, generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość, służba w austriackiej armii

Pochodził z rodziny cesarsko-królewskiego urzędnika skarbowego^[1]. Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w Bielsku, następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w Wiedniu^[2]. Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891–1893 w kadrze WAT^[2]. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do 10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu^[1]. W 1895 ożenił się w Przemyślu z Kazimierą z d. Seifert^[1]. W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.^[1] Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy 10 Korpusu w Przemyślu w stopniu majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę 10 pułku haubic polowych^[1]. Z chwilą wybuchu I wojny światowej wyznaczony dowódcą 30 pułku armat polowych w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim^[2]. Brał udział w bitwie pod Kraśnikiem i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w bitwie pod Gorlicami, okolicach Twierdzy Przemyśl, ofensywie na Łuck i Równe, okolicach Rarańczy na Bukowinie^[1]. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca 3 Brygady Artylerii Polowej^[1]. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero^[2]. 1 listopada 1917 mianowany generałem majorem^[1]. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918.

Służba w WP, późniejsze losy

30 grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem Armii Wschód gen. T. Rozwadowskiego^[2] (od końca marca gen. W. Iwaszkiewicza^[1]). Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w Armii Hallera, potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce^[1]. W październiku 1920 pracuje w komisji „Rola”, prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie^[1]. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia 4 Armii dowodzonej przez gen. L. Skierskiego w Kobryniu^[2]. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic^[1].

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Kazimierą Seifert (1878-1918) miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było^[1]. Został pochowany w grobowcu rodzin Zollnerów, Jabłońskich, Seifertów i Grandowskich na cmentarzu Głównym w Przemyślu^[1].

Odznaczenia

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Zdzisław P. Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Henryk P. Kosk: Generalicja polska. s. 163–164.
↑ Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 70 z 25 marca 1919.
↑ ^a ^b https://artinfo.pl/dzielo/wojsko-polskie-gen-eugeniusz-grandowski

Bibliografia

Konopczyński Władysław, Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960
Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
Henryk P. Kosk: Generalicja polska t. 1. Pruszków: Ajaks, 1998, s. 163–164.
Zdzisław Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski. Warszawa: Polska Zbrojna, marzec 1994.