Etyka zarządzania – ogół norm zachowania menedżerów[1].
Stanowi również specjalistyczną dziedzinę etyki. Jej przedmiotem jest, najogólniej rzecz biorąc, moralność w biznesie. Jest to nauka interdyscyplinarna, czyli korzysta z dorobku wielu dziedzin nauki, przede wszystkim nauk zarządzania, etyki, filozofii.
Nauka o etyce zarządzania zajmuje się zarówno problemami czysto etycznymi, jak i problematyką odpowiedzialności społecznej organizacji.
Historia etyki zarządzania
- 1870–1960 – okres pionierski.
- Lata 60. – pierwsze publikacje.
- Lata 70. – okres właściwego wyodrębnienia etyki zarządzania jako odrębnej dziedziny badawczej.
- Pierwsza połowa lat 80. – rozkwit etyki zarządzania w USA.
- Druga połowa lat 80. i początek lat 90. – okres dojrzewania dziedziny.
Przyczyny wzrostu zainteresowania etyką zarządzania
- Kryzys zaufania do korporacji.
- Zainteresowanie jakością życia.
- Oczekiwania co do ostrości sankcji wobec nieetycznie postępujących decydentów.
- Wzrost znaczenia i siły niektórych grup interesów.
- Wzrost zainteresowania problemami funkcjonowania korporacji i administracji państwowej przez środki masowego przekazu.
- Zmiana perspektyw w biznesie światowym z koncentracji na krótkim okresie na długi okres.
Podejścia do etyki zarządzania
Podejścia do odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa
- tradycyjne
- odpowiedzialności przed interesariuszami (stakeholders)
- afirmatywne
Interesariusze organizacji
Stakeholders w języku polskim nazywani są interesariuszami. Są to osoby bądź instytucje zainteresowane z jakiegoś względu działalnością organizacji. Są to:
- akcjonariusze, udziałowcy, właściciele,
- pracownicy,
- związki zawodowe,
- związki pracodawców,
- grupy nacisku w otoczeniu,
- banki, dostawcy, klienci, etc.
Narzędzia kształtowania wysokich standardów etycznych
- Szkolenia
- Systemy selekcji i rekrutacji
- Kodeksy etyczne
- Deklaracje polityki etycznej
- Przywództwo etyczne
- Instytucja ombudsmana
- Komitety etyczne
- Sprawozdawczość społeczna i audyt etyczny.
Typy działań nieetycznych
- Typ: poza rolą organizacji
- efekty bezpośrednie: przeciwko organizacji
- przykłady: oszustwo w rozliczaniu wydatków, defraudacja
- Typ: nadużycie roli organizacyjnej
- efekty bezpośrednie: dla organizacji
- przykłady: korupcja, porozumienia cenowe
Przypisy
Bibliografia
- M. Kostera, Podstawy organizacji i zarządzania, WSPiZ, Warszawa 2001