Elwira Watała pracę dziennikarską rozpoczęła w ilustrowanym tygodniku „Panorama Śląska”. Była kierownikiem empiku w Radomiu. Organizowała spotkania ze znanymi ludźmi (tzw. „Wieczorne eony”). Gościli u niej m.in.: Daniel Olbrychski, Jerzy Urban. Dzięki naczelnemu redaktorowi „Panoramy Śląskiej” Sokołowskiemu, została redaktorem tygodnika i w związku z nową pracą wyjechała do Moskwy w celu przeprowadzeniu wywiadów ze znanymi osobistościami. Tam poznała rosyjskiego reżysera Andrieja Tarkowskiego, córkę Stalina – Swietłanę Alliłujewę[1], aktora Władimira Wysockiego, kompozytora ballad Bułata Okudżawę.
Pracę dziennikarską łączyła ze stanowiskiem wykładowczyni języka rosyjskiego na Uniwersytecie w Sosnowcu.
Otrzymała stypendium i obroniła habilitację w Uniwersytecie Moskiewskim. W tym czasie zbierała materiały historyczne do książek, które zamierzała napisać.
Dopiero będąc na emeryturze spełniła swoje marzenia o pisarstwie. Spod jej pióra wyszło kilkanaście książek historycznych, w których poruszała wszelkie tematy tabu związane z wielkimi, światowymi osobistościami.
Twórczość
Pierwszą publikacją literacką była biografia rosyjskiego poety Sergiusza Jesienina, stworzona wraz z Wiktorem Woroszylskim (wydana w 1973 roku). Książkę przetłumaczono na kilka języków: angielski, włoski, rosyjski, węgierski.
Autorka bestsellerowej w Rosji biografii Grigorija Rasputina pt. „Григорий Распутин без мифов и легенд”[3] wydanej w 2000 roku przez wydawnictwo Armada (nieprzetłumaczona dotąd na jęz. polski). Elwira Watała pracując nad życiorysem Rasputina czerpała wiedzę z wielu archiwów Europy, rozwiewając mity i legendy ciągle powtarzane przez poprzednich biografów. Praca została nagrodzona w Rosji i doczekała się wielu wznowień. Do tej pory uważana za najbardziej wartościową biografię Grigorija Rasputina.
Jedyną (spośród czterech w jęz. ros.) książką przetłumaczoną z języka rosyjskiego na polski są „Любовные утехи русских цариц”[4], czyli „Miłosne igraszki rosyjskich caryc”, które na polskim rynku pojawiły się w 2006 roku. Od tamtej pory autorka zaczęła pisać wyłącznie po polsku.
W Polsce zasłynęła dzięki cyklowi książek „Skandale historii”, w których odkrywała sekrety i seksualne ekscesy postaci znanych z kart historii. W 2011 roku na półkach księgarń znalazło się najczęściej recenzowane dzieło pt. „Mój chory de Sade. Studium dewiacji i tyranii”[5], gdzie literatka przedstawiła obszerną analizę dewiacji opisywanych przez słynnego libertyna markiza de Sade oraz oryginalną charakterystykę jego osobowości.
Wielkie zainteresowanie zyskały: „Krótka historia homoseksualizmu: Geje” i „Krótka historia homoseksualizmu: Lesbijki”, pozycje, które budzą olbrzymie kontrowersje wśród zwolenników, oraz przeciwników tejże orientacji seksualnej.
Elwira Watała wypracowała własny, pełen emocji, oryginalny styl z gatunku gawędy. Nieobce są dla niej poetyckie dygresje, kolokwialne zwroty, a nawet podkreślające wypowiedź wulgaryzmy. Autorka poprzez swoje nieakademickie podejście do omawianych tematów z jednej strony stała się obiektem ostrej krytyki, z drugiej zaś wielkiego uznania.
Publikacje Watały dotykają najbardziej intymnych tajemnic wielkich tego świata, poruszają wszelkie tematy tabu, a także odkrywają przed czytelnikami sekrety dotąd nieznane. Atutem autorki było czerpanie wiedzy z materiałów archiwalnych, w tym manuskryptów, które nie były wcześniej publikowane. Ponadto dzięki pracy dziennikarskiej poznała wewnętrzny świat polityków i celebrytów, co pozwoliło jej wzbogacić swoje prace niespotykanymi faktami z ich życia.
Książki „Córka Stalina”, oraz „Kobiety wokół Stalina” są cennym materiałem źródłowym czasów komunizmu, jego upadku, jak i wpływu na dzisiejszy świat. Watała opisała w nich tragedię i dramat kobiet z otoczenia Stalina, a również uciemiężenie narodu przez system[6].
„Matrioszki. Fortuna, seks i łzy” wydana w 2017 roku dotyczy trzydziestoletniego pobytu autorki w Moskwie i jej spotkań z rosyjskimi celebrytami, oligarchami, wojskowymi i politykami.
Autorka poczynając od czasów Stalina, a kończąc na rządach Putina – opisuje ten burzliwy okres nie tylko z perspektywy naukowca, ale również osoby osobiście dotkniętej przez wszystkie zmiany ustrojowe i kulturowe[7].