Elvira Godeanu

Elvira Godeanu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1904[1]
Bukareszt

Data i miejsce śmierci

3 września 1991[1]
Bukareszt

Zawód, zajęcie

aktorka filmowa i teatralna

Multimedia w Wikimedia Commons

Elvira Godeanu (ur. 13 maja 1904 w Bukareszcie, zm. 3 września 1991 tamże) – rumuńska aktorka teatralna i filmowa[1]. Żona Emila Pragera[2][3] – znanego rumuńskiego inżyniera i architekta okresu międzywojennego[2]. Jedna z najwybitniejszych odtwórczyń roli Zoe Trahanache – głównej i jedynej kobiecej bohaterki w komedii Zgubiony list rumuńskiego dramaturga I. L. Caragiale'a (główna rola zarówno w sztuce teatralnej, jak i filmie w reżyserii Sicy Alexandrescu, 1953)[1]; odznaczona Orderem Pracy II klasy (1952) „za pracę związaną z organizacją 100-lecia urodzin Caragiale”[a] oraz Orderem Zasłużony dla Kultury II klasy (1967) „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie sztuki dramatycznej”[b].

Urodziła się w Bukareszcie, ale okres wczesnej młodości spędziła w Târgu Jiu. W 1921 powróciła do stolicy, gdzie studiowała na wydziale sztuki dramatycznej Konserwatorium w Bukareszcie w klasie prof. Constantina I. Nottary. Była pierwszym pracownikiem Teatru Lucii Sturdzy-Bulandry. Następnie, w 1921 roku, zaczęła występować na deskach Teatru Narodowego w Bukareszcie[1]. Rozpoczęła się jej bogata kariera teatralna. Wystąpiła m.in. w Śmierci artysty (rum. Moartea unui artist) Horii Lovinescu, Wizycie starszej pani (rum. Vizita bătrânei doamne, niem. Der Besuch der alten Dame)) Friedricha Dürrenmatta, Zgubionym liście (rum. O scrisoare pierdută) I. L. Caragiale'a, Zachodzie słońca (rum. Apus de soare) Barbu Ștefănescu Delavrancei[1].

Krytyk teatralny Natalia Stancu tak scharakteryzowała jej umiejętności sceniczne: „Wrażliwa, inteligentna, wyposażona nie tylko w talent, ale intuicję sceniczną, o dużym zapale do pracy, Elvira Godeanu nigdy nie musiała się uczyć wirtuozerii żartu i alchemii iluzji"[1][c].

Wśród ról filmowych Elviry Gordeanu wymienić należy rolę Mariany Petrascu w filmie Major Mura (rum. Maiorul Mura) Iona Timușa, Mimi Predescu w filmie Povara Jeana Mihaila, Anity w niemieckim filmie Verklungene Träume Martina Bergera oraz Zoe Trahanache w Zgubionym liście Sicy Alexandrescu[1].

Pracowała z najlepszymi rumuńskimi artystami epoki. Wśród nich można wymienić takie sławy epoki dwudziestolecia międzywojennego jak: George Vraca, Liviu Rebreanu, Camil Petrescu, Grigore Vasiliu Birlic, Moni Ghelerter, Tanți Cocea, George Calboreanu, Sică Alexandrescu, Nicolae Bălțățeanu, Ioan Șahighian, Paul Gusty Mimi Botta, Soare Z. Soare[4].

Upamiętnienie

6 czerwca 1993 roku w celu jej upamiętnienia jej imieniem nazwano nowo powstały Tatr Dramatyczny w Târgu Jiu (rum. Teatrul Dramatic ”Elvira Godeanu” din Târgu-Jiu)[5]. W styczniu 1997 roku rozpoczęła działalność Fundacja „Elvira Godeanu” (rum. Fundația „Elvira Godeanu")[1][2]. Ponadto Elvira Godeanu ma swoją gwiazdę w Alei Sław w Târgu Jiu (rum. Aleea Celebrităților din Târgu Jiu)[6][7].

Uwagi

  1. ↑ Dekret nr. 74 Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Republiki Rumunii z 19 kwietnia 1952 roku w sprawie odznaczania Orderem Pracy i Medalem Pracy artystów i techników Teatru Dramatycznego w Bukareszcie i teatrów na prowincji, opublikowany w Dzienniku Ustaw nr. 20 z dnia 22 kwietnia 1952 r.
  2. ↑ Dekret nr. 1017 Rady Państwa Socjalistycznej Republiki Rumunii z dnia 6 listopada 1967 roku w sprawie o nadanie orderów i odznaczeń dla reżyserów, scenografów i techników scenicznych, malarzy, opublikowany w Dzienniku Ustaw nr. 96 z dnia 7 listopada 1967 r.
  3. ↑ rum. „Sensibilă, inteligentă, dotată nu numai cu talent, ci și cu intuiţie scenică, cu o mare putere de muncă, Elvira Godeanu nu a trebuit să deprindă niciodată virtuozitatea trucajelor și alchimia iluziei."

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Vă mai amintiţi de...Elvira Godeanu. adevarul.ro, 30 marca 2010. [dostęp 2016-10-19]. (rum.).
  2. ↑ a b c DOCUMENTAR: 25 de ani de la moartea actriței Elvira Godeanu. agerpres.ro, 3 września 2016. [dostęp 2016-10-19]. (rum.).
  3. ↑ Monica Andrei: Armand Calotă, despre ultimele dorinţe ale actriţei Elvira Godeanu. ziarulmetropolis.ro, 25 czerwca 2014. [dostęp 2016-10-19]. (rum.).
  4. ↑ Monica Andrei: Elvira Godeanu – 110 de ani de la naştereCitiți în Ziarul Metropolis. ziarulmetropolis.ro, 13 maja 2014. [dostęp 2016-10-22]. (rum.).
  5. ↑ Teatrul Dramatic „Elvira Godeanu”. festivaluri-romanesti.ro. [dostęp 2016-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-19)]. (rum.).
  6. ↑ Elvira Godeanu “s-a întors” la Târgu Jiu. gorjtv.ro, 27 października 2015. [dostęp 2016-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-19)]. (rum.).
  7. ↑ Gigi Ciuncanu: Încă trei stele pe Aleea Celebrităţilor din Târgu Jiu. pandurul.ro, 27 maja 2013. [dostęp 2016-10-19]. (rum.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne