Różne formy urzeźbienia powierzchni egzyny na ziarnach pyłku 6 gatunków roślin
Egzyna – zewnętrzna warstwa ściany komórkowej zarodników mszaków, paprotników i mikrospory u nasiennych[1]. W wąskim znaczeniu ściana otaczająca ziarno pyłku u roślin nasiennych, podczas gdy jej odpowiednik u zarodników określany jest nazwą exosporium (egzospora)[2].
Rośliny nasienne
Egzyna jest zbudowana z wyjątkowo odpornej mieszaniny substancji określanych jako sporopolenina[3]. Otacza mikrosporę, a gametofit męski wykształca się wewnątrz otoczki tworzonej przez egzynę[1]. U nagonasiennych egzyna otaczająca ziarno pyłku oddziela się od intyny tworząc dwie komory powietrzne ułatwiające przenoszenie przez wiatr[4]. Po dostaniu się na szczyt ośrodka otoczka z egzyny pęka, umożliwiając wzrost łagiewki pyłkowej[1].
U okrytonasiennych ma dwie warstwy: zewnętrzną, urzeźbioną warstwę, segzynę oraz wewnętrzną pozbawioną rzeźby, negzynę, które przykrywają wewnętrzną intynę[3]. W warstwie egzyny pyłku występują pory umożliwiające wydostanie się łagiewki pyłkowej na zewnątrz[4].
Schemat budowy egzyny może być charakterystyczny dla określonego gatunku i jest brany pod uwagę przy dokonywaniu podziałów taksonomicznych, co stało się możliwe dzięki użyciu mikroskopu elektronowego. Wysoka odporność egzyny na czynniki środowiskowe umożliwia identyfikację gatunków na podstawie pyłku zachowanego w osadach geologicznych nawet po tysiącach lat[1].
Rzeźba powierzchni
Ze względu na rzeźbę (skulpturę) wyróżnia się kilkanaście typów morfologicznych powierzchni egzyny[2]:
