ESG – skrót oznaczający czynniki, na podstawie których tworzone są ratingi i oceny pozafinansowe przedsiębiorstw, państw i innych organizacji. Składają się one z 3 elementów: E – Środowisko (z ang. environmental), S – Społeczna odpowiedzialność (z ang. social responsibility) i G – Ład korporacyjny (z ang. corporate governance)[1]. Ich głównym celem jest dostarczenie inwestorom możliwości porównania na jednej płaszczyźnie alternatywnych kierunków inwestowania, poprzez analizę tych 3 parametrów.
Głównym celem oceny podmiotu pod kątem ESG jest opracowanie syntetycznego komunikatu oraz skutecznego sposobu informowania rynku kapitałowego o wyniku badania przeprowadzonego przez analityków niezależnych od ocenianego podmiotu.
Termin ESG (Environmental, Social and Governance) zyskał na znaczeniu dzięki raportowi z 2004 roku zatytułowanemu "Who Cares Wins", będącemu wspólną inicjatywą instytucji finansowych na zaproszenie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)[2]. Do 2023 roku ruch ESG przekształcił się z inicjatywy ONZ na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu w globalne zjawisko, obejmujące aktywa o wartości przekraczającej 30 bilionów dolarów amerykańskich. [3]
Krytyka ESG jest różnorodna i zależy od perspektywy oraz obszaru zainteresowania. Zastrzeżenia dotyczą między innymi jakości danych i braku standardów, zmieniających się regulacji oraz czynników politycznych, zarzutów o greenwashing, a także rozbieżnych definicji i ocen dotyczących dobra społecznego. [4]
Poszczególne elementy ESG
- E – Środowisko
Ocena kryteriów dotyczących realizacji strategii i polityki środowiskowej, zarządzania środowiskiem, wywiązywania się z zasad odpowiedzialności i troski o środowisko.
- S – Społeczna odpowiedzialność
Pod uwagę brane są tutaj czynniki takie jak relacje z udziałowcami na rynku – dostawcami, klientami, partnerami. Istotnym czynnikiem są warunki pracy i przestrzeganie praw pracowniczych i zasad BHP. Prowadzona polityka jakości zarówno w stosunku do procedur zarządzania, jak i jakość produktu. Oceniana jest również polityka informacyjna przedsiębiorstwa i jego transparentność.
- G – Ład korporacyjny
Ocena kryteriów zarządczych i ładu korporacyjnego. W zakresie analizy pozostają tu takie czynniki jak: struktura zarządu przedsiębiorstwa, respektowanie praw udziałowców, respektowanie obowiązków informacyjnych względem wszystkich udziałowców, niezależność decyzyjna oraz umiejętności zarządcze.
Koncepcja zrównoważonego rozwoju biznesu a ESG
Idea ta zakłada, że przedsiębiorstwo nie powinno troszczyć się tylko i wyłącznie o swój interes ekonomiczny. Biznes powinien przynosić szeroko pojęte korzyści wszystkim interesariuszom, społecznościom lokalnym i środowisku. Tylko w ten sposób firma zapewnia sobie i otoczeniu, w którym się znajduje, zrównoważony rozwój i stabilizację. To wszystko jest wynikiem postępującej ewolucji rynku kapitałowego. W wyniku tych przeobrażeń zaistniało zapotrzebowanie na pogłębioną analizę nie ograniczającą się do zdolności przedsiębiorstwa w zakresie wypłacalności czy pokrywania własnych zobowiązań finansowych. Podmioty inwestujące profesjonalnie na rynku kapitałowym zaczęły zwracać uwagę na wszystkie aspekty, a nie tylko na wymiar ryzyka kredytowego.
Greenwashing
W ostatnim czasie przedsiębiorstwa i podmioty finansowe deklarujące działania zrównoważone budzą coraz więcej wątpliwości. Greenwashing, czyli pseudoekologiczny marketing, jest nieuczciwą praktyką, polegającą na fałszywym przedstawianiu działań jako zrównoważonych, co naraża firmy na utratę reputacji oraz potencjalne konsekwencje prawne. Greenwashing może występować w różnych formach, na przykład poprzez mieszankę wątpliwego zarządzania środowiskowego z pozytywną komunikacją na temat ochrony środowiska, co wprowadza w błąd inwestorów i klientów, podważając zaufanie do praktyk ekologicznych firmy. Brak regulacji na rosnąco skupionym na zrównoważonym rozwoju rynku finansowym umożliwił rozprzestrzenianie się greenwashingu. [5]
W odpowiedzi na to Unia Europejska opracowała w marcu 2021 roku Rozporządzenie o ujawnianiu informacji w dziedzinie zrównoważonego rozwoju (SFDR) 2019/2088, które określa cechy i kryteria pozwalające wyróżnić osoby wspierające cele zrównoważonego rozwoju. Ponadto Rozporządzenie 2020/852 UE o taksonomii przeciwdziała greenwashingowi, tworząc ustandaryzowany system klasyfikacji produktów finansowych jako zrównoważonych na rynku UE [6]. Głównym źródłem greenwashingu jest brak szczegółowych raportów dotyczących środowiskowych oraz prawnych sankcji, co pozwala na prezentowanie się jako zaangażowanych w praktyki ESG, mimo innych rzeczywistych działań. [5]
Kredyt odpowiedzialny społecznie
Kredyt odpowiedzialny społecznie[7] (z ang. ESG-linked loan) to element zielonego finansowania.
17 września 2019 grupa Energa jako pierwsza w Polsce pozyskała finansowanie w formule odnawialnego kredytu odpowiedzialnego społecznie, która uzależnia wysokość marży kredytowej od realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Wysokość pozyskanych środków to 2 miliardy złotych. Pieniądze są przeznaczone m.in. na rozwój mocy wytwórczych odnawialnych źródeł energii.
Sprawozdawczość ESG/ Raportowanie ESG
Na całym świecie zauważalny jest trend rosnących oczekiwań interesariuszy podmiotów gospodarczych, głównie spółek publicznych, w zakresie ujawnień danych środowiskowych, społecznych oraz związanych z ładem korporacyjnym (ESG). Dotychczas raporty ESG przyjmowały różne formy (raporty społeczne, raporty środowiskowe, raporty społecznej odpowiedzialności, raporty rozwoju zrównoważonego czy raporty zintegrowane) i sporządzano je według różnych wytycznych i regulacji (standardy GRI(inne języki), raportowania zintegrowanego, sprawozdawczości zgodnej z wytycznymi ONZ, projektu Carbon Disclosure Project(inne języki), wytyczne dotyczące raportowania dotyczącego informacji ESG dla inwestorów (Model Guidance on Reporting ESG Information to Investors), wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, zasady EMAS, ISO 26000, Standard Informacji Niefinansowych, amerykańskie standardy SASB(inne języki))[8].
Komisja Europejska prowadziła prace legislacyjne nad harmonizacją prawa oraz standardów w zakresie sprawozdawczości ESG (sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju), co zakończyło się przyjęciem w 2022 roku dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD), która weszła w życie w 2023 roku i oznacza, że w 2025 roku pojawią się pierwsze sprawozdania zrównoważonego rozwoju z niej wynikające. Dyrektywa CSRD zastąpiła Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE w sprawie ujawniania danych niefinansowych i informacji na temat różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (). Zgodnie z dyrektywą CSRD wyżej wspomniane sprawozdania zrównoważonego rozwoju muszą być sporządzane zgodnie z Europejskimi Standardami Zrównoważonego Rozwoju (ESRS)[9].
Rosnące znaczenie sprawozdawczości ESG wraz z potrzebą integrowania informacji finansowych i niefinansowych stanowi istotną przesłankę rozwoju rachunkowości rozwoju zrównoważonego / rachunkowości zrównoważonej[10][8].
Istotnym jest, że sprawozdania zrównoważonego rozwoju będą musiały przejść atestację (podobnie, jak sprawozdanie finansowe przechodzi Audyt finansowy) dokonaną przez niezależnego dostawcę usług atestacyjnych. Atestacja sprawozdania zrównoważonego rozwoju nie będzie więc przechodziła audytu.
Przypisy
- ↑ Firmy inwestycyjne wymuszą na spółkach wdrażanie czynników ESG, www.pb.pl [Dostęp: 20.09.2021]
- ↑ Cause-related marketing: who cares wins, Routledge, 4 maja 2012, s. 699–723, ISBN 978-0-08-049640-5 [dostęp 2024-10-25] .
url
- ↑ https://inass.org/wp-content/uploads/2022/05/2022083131-2.pdf, „International Journal of Intelligent Engineering and Systems”, 15 (4), 2022, DOI: 10.22266/ijies2022.0831.31, ISSN 2185-3118 [dostęp 2024-10-25] .
url{{Cytuj}} Gołe linki: "tytuł".
- ↑ RichardR. Hardyment RichardR., Measuring good business: making sense of environmental, social & governance (ESG) data, Abingdon, Oxon ; New York, NY: Routledge, 2024, ISBN 978-1-032-60120-5 [dostęp 2024-10-25] . Brak numerów stron w książce
- ↑ a b Baratta, A., Cimino, A., Longo, F., Solina, V., & Verteramo, S. (2023). "The Impact of ESG Practices in Industry with a Focus on Carbon Emissions: Insights and Future Perspectives." Sustainability, 15(8), 6685. DOI: [10.3390/su15086685](https://doi.org/10.3390/su15086685)
- ↑ Cremasco, C., & Boni, L. (2022). "Is the European Union (EU) Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) effective in shaping sustainability objectives? An analysis of investment funds' behaviour." Journal of Sustainable Finance & Investment. DOI: [10.1080/20430795.2022.2124838](https://doi.org/10.1080/20430795.2022.2124838
- ↑ Energa pozyskała pierwszy w Polsce kredyt odpowiedzialny społecznie [ mat. wideo ] - ENERGA | Biuro Prasowe [online], media.energa.pl [dostęp 2019-09-25] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-25] .
- ↑ a b BeataB. Zyznarska-Dworczak BeataB., Rachunkowość zrównoważona w ujęciu kognitywno-teoretycznym, Poznań 2019, ISBN 978-83-66199-91-0, OCLC 1264710025 [dostęp 2022-02-10] . Brak numerów stron w książce
- ↑ Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2772 z dnia 31 lipca 2023 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. [w:] Komisja Europejska [on-line]. ur-lex.europa.eu, 22 grudnia 2023. [dostęp 2024-08-20].
- ↑ Zyznarska-Dworczak, B. (2015). Wiarygodność raportowania zintegrowanego w świetle strategiczno-informacyjnego paradygmatu rachunkowości. Studia Oeconomica Posnaniensia, 3(1).