Dopełnienie bliższe – dopełnienie odnoszące się do czasownika przechodniego. Przy zamianie ze strony czynnej na stronę bierną, staje się ono podmiotem mianownikowym zdania w stronie biernej^[1]. Termin „dopełnienie bliższe” jest stosowany w niektórych opisach gramatycznych^[2].

W języku polskim dopełnienie bliższe najczęściej wyrażane jest w bierniku (w zdaniach twierdzących) lub w dopełniaczu (w zdaniach przeczących). Sporadycznie może wystąpić w innych przypadkach, np. w narzędniku^[1][3] .

Przykłady:

Chłopiec głaszcze kotkę. (dopełnienie bliższe w bierniku)

Kotka jest głaskana przez chłopca.

Ciocia nie kąpie dziecka. (dopełnienie bliższe w dopełniaczu)

Dziecko nie jest kąpane przez ciocię.

Policjantka kieruje ruchem. (dopełnienie bliższe w narzędniku)

Ruch jest kierowany przez policjantkę.

W esperanto dopełnienie bliższe oznaczane jest zawsze za pomocą końcówki -n. na przykład: Hundo mordas homon („Pies gryzie człowieka”)^[4].

• dopełnienie dalsze
• czasownik dwuprzechodni

• KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897 .
• Alicja Nagórko: Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007. ISBN 978-83-01-15390-8.
• Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.
• Tadeusz Milewski: Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.