Dolina Jarząbcza

Dolina Jarząbcza
{{{alt grafiki}}}
Widok na Dolinę Jarząbczą z Trzydniowiańskiego Wierchu
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowości

Kościelisko

Wydarzenia historyczne

wizyta Jana Pawła II w 1983 r.

Rodzaj obiektu

dolina

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dolina Jarząbcza”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dolina Jarząbcza”
49°12′59,0400″N 19°47′29,0400″E/49,216400 19,791400
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok z Długiego Upłazu. Ponad Trzydniowiańskim Wierchem Ornak i Ciemniak, w dole Dolina Jarząbcza

Dolina Jarząbcza – jedna z trzech odnóg w górnej części Doliny Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich.

Wyrzeźbiona została przez lodowiec. Jej dnem płynie Jarząbczy Potok; po połączeniu się z Wyżnim Chochołowskim Potokiem tworzą Chochołowski Potok[1].

Opis ogólny

Górna część doliny (Jarząbcza Rówień) to porastający kosówką kocioł polodowcowy. W jego otoczeniu znajdują się położone w grzbiecie głównym: Łopata, Niska Przełęcz, Jarząbczy Wierch, Jarząbcza Przełęcz i Kończysty Wierch. Od zachodu dolina ograniczona jest grzbietem Czerwonego Wierchu, oddzielającym ją od Doliny Chochołowskiej Wyżniej, od wschodu północną granią Kończystego Wierchu i północno-zachodniego grzbietu Trzydniowiańskiego Wierchu, oddzielającymi ją od Doliny Starorobociańskiej i Doliny Trzydniowiańskiej[2].

Historia

Nazwa pochodzi od góralskiego rodu Jarząbków, do których należały okoliczne polany. Pierwotne nazewnictwo w Tatrach związane było z polanami (terenami wykorzystanymi gospodarczo przez człowieka). Nazwa Hala Jarząbcza związana była niegdyś z obecnymi polanami Wyżnia i Niżnia Jarząbcza Polana, położonymi w Dolinie Chochołowskiej, z czasem przeniosła się w górę, na inne obiekty, np. Jarząbcze Szałasiska i Jarząbcze Rówienki[1].

Na Polanie Jarząbczej został zastrzelony w 1897 r. przez austriackiego żandarma Jasiek Stękała, uważany za ostatniego zbójnika tatrzańskiego. Jako dezerter ukrywał się na polanie przez 3 lata[3].

23 czerwca 1983 r. Jan Paweł II odbył wycieczkę z Polany Chochołowskiej przez Dolinę Jarząbczą. W pobliżu Jarząbczych Szałasisk, w miejscu, do którego dotarł, znajduje się krzyż i pamiątkowa tablica[4].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny czerwony przez Wyżnią Polanę Jarząbczą i Jarząbcze Szałasiska na Trzydniowiański Wierch. Czas przejścia: 2:25 h, ↓ 1:55 h
szlak turystyczny żółty szlak papieski (znakowany inaczej niż szlaki turystyczne) do Doliny Jarząbczej, biegnący razem ze szlakiem czerwonym przez Wyżnią Jarząbczą Polanę. Czas przejścia: 55 min, ↓ 45 min

Przypisy

  1. ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
  3. ↑ Józef Nyka. Tatry Polskie. Przewodnik. wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
  4. ↑ Dolina Jarząbcza [online] [dostęp 2021-05-14].
Panorama na Dolinę Jarząbczą z Trzydniowiańskiego Wierchu
Panorama na Dolinę Jarząbczą z Trzydniowiańskiego Wierchu