Dolina Cicha Orawska

Szatanowa Polana i Tatry
Czymchowska Polana

Dolina Cicha Orawska (słow. Tichá dolina) – dolina będąca częścią Rowu Podtatrzańskiego. Znajduje się na pograniczu Tatr i Pogórza Spisko-Gubałowskiego. Płynący jej dnem potok Cicha Woda Orawska wyznacza granicę między tymi regionami; po jego północnej stronie znajdują się Orawicko-Witowskie Wierchy (część Pogórza Spisko-Gubałowskiego), po południowej – Tatry Zachodnie. Dla odróżnienia od innej Doliny Cichej (również na Słowacji) nazywana jest obecnie Doliną Cichą Orawską, dawniej nazywana była po prostu Doliną Cichą[1]. Znajduje się niemal całkowicie na terenie Słowacji, jedynie niewielki skrawek z polaną Molkówka należy do Polski (od Bramy Orawskiej po granicę państwową)[2].

Topografia

Dolina ma długość ok. 5 km i niewielki spadek w zachodnim kierunku (od ok. 950 do 810 m n.p.m.). W górnej i w dolnej części jest wąska, w części środkowej rozszerza się. Uchodzi na wschodnim skraju Szatanowej Polany do Kotliny Orawickiej. Jej zachodnią granicę wyznacza na tym odcinku koryto Juraniowego Potoku. Północne obramowanie tworzy Magura Witowska (1232 m) i Przysłop Witowski (1164 m), od wschodu jej granicę stanowi Wielki Europejski Dział Wodny od Przysłopu Witowskiego przez Bramę Orawską i dolną część północnej grani Wołowca (po Jamborowy Wierch). Granicę południową tworzy długi grzbiet ciągnący się przez Jambory i Umarłą Kopkę po Jeżowy Wierch[3].

Jej największym odgałęzieniem jest Dolina Juraniowa, inne odgałęzienia to: Dolina Furkaska, Dolina Czaplowa i żleb Bratraniec, obramowane grzbietami Jeżowego Wierchu (1086 m), Czaplowego Wierchu (1096 m) i Turka (1186 m). Wszystkie te doliny znajdują się w południowej, tatrzańskiej części, w północnej części dolina nie tworzy odgałęzień[3].

Historia

Dolina była od dawna jednym z ważniejszych ośrodków pasterstwa. Paśli na niej nie tylko Słowacy, ale również polscy górale z Podhala. Kupili oni tutaj tereny wypasowe od Twardoszyna i użytkowali je jeszcze przed II wojną światową. Obecnie dolina jest w dalszym ciągu użytkowana gospodarczo; znajdujące się na jej dnie i łagodnych zboczach łąki są koszone i wypasane[4]. W pobliżu centrum Orawic znajduje się duży kompleks tych łąk. Na dnie doliny, kolejno w górę znajdują się polany: Czymchowska Polana, Czaplówka, Cicha Polana i Molkówka. Obecnie południowa, tatrzańska część doliny wchodzi w skład słowackiego Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jego granica biegnie wzdłuż drogi prowadzącej dnem doliny. Polska (niewielka) część doliny jest poza parkiem narodowym[5].

Dnem doliny prowadzi droga (zakaz wjazdu pojazdów) i szlak turystyczny. Dawniej z drogi tej często korzystali polscy turyści, którzy z Zakopanego przez polanę Molkówka i Dolinę Cichą wędrowali do Orawic i na Osobitą, zarówno pieszo, jak i furmankami. Po II wojnie światowej granica państwowa uniemożliwiła to. Dla polskiego turysty szczyty Tatr z tego szlaku wyglądają odmiennie i są trudno rozpoznawalne[4].

Szlaki turystyczne

Szlak czerwony z Orawic przez Szatanową Polanę i Juraniową Cieśniawę na Umarłą Przełęcz. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:30 h[5].

Przypisy

  1. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2022-04-12].
  3. ↑ a b Marian Kunicki, Tadeusz Szczerba, Tatry Zachodnie. Słowacja, Kraków: PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-248-7.
  4. ↑ a b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
  5. ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.