Diane (1930)

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.
Diane (NN4)
Klasa

okręt podwodny

Typ

Diane

Historia
Stocznia

Chantiers et Ateliers Augustin Normand,
Hawr

Położenie stępki

4 stycznia 1928

Wodowanie

13 maja 1930

 Marine nationale
Wejście do służby

1 września 1932

Zatopiony

9 listopada 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


571 ton
809 t

Długość

64,4 m

Szerokość

6,2 m

Zanurzenie

4,3 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1400 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14 węzłów
9 w.

Zasięg

powierzchnia: 4000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 82 Mm przy 5 w.

Sensory
hydrofony
Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm, 1 wkm kal. 13,2 mm
9 torped
Wyrzutnie torpedowe

6 × 550 mm
2 × 400 mm

Załoga

41

Diane (NN4) – francuski dwukadłubowy okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z dziewięciu jednostek typu Diane. Okręt został zwodowany 13 maja 1930 roku w stoczni Chantiers et Ateliers Augustin Normand w Hawrze, a w skład Marine nationale wszedł 1 września 1932 roku. Jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. Po lądowaniu Aliantów w Afryce Północnej, 9 listopada 1942 roku okręt został samozatopiony w Oranie.

Projekt i budowa

„Diane” zamówiona została w ramach programu rozbudowy floty francuskiej z 1926 roku[1][2]. Okręt, zaprojektowany przez Marie-Augustina Normanda i Fernanda Fenaux(inne języki), należał do ulepszonej w stosunku do 600-tonowych typów Sirène, Ariane i Circé serii jednostek o wyporności 630 ton[3][4][a]. Usunięto większość wad poprzedników: okręty charakteryzowały się wysoką manewrowością i krótkim czasem zanurzenia; poprawiono też warunki bytowe załóg[3].

„Diane” zbudowana została w stoczni Augustin Normand w Hawrze[4][6]. Stępkę okrętu położono 4 stycznia 1928 roku[7][b], a zwodowany został 13 maja 1930 roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne

„Diane” była średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[3]. Długość między pionami wynosiła 64,4 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,3 metra[4][6][c]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 571 ton, a w zanurzeniu 809 ton[3][4][d]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa czterosuwowe silniki wysokoprężne Normand–Vickers o łącznej mocy 1400 KM[2][4][e]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM[3][4]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 14 węzłów na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu[4][8][f]. Zasięg wynosił 2300 Mm przy prędkości 13,5 węzła w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 10 węzłów) oraz 82 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[6][9][g]. Zbiorniki paliwa mieściły 65 ton oleju napędowego[4][h]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów[6].

Okręt wyposażony był w osiem wyrzutni torped: trzy stałe kalibru 550 mm na dziobie, jedną zewnętrzną kalibru 550 mm na rufie, podwójny zewnętrzny obracalny aparat torpedowy kalibru 550 mm oraz podwójny zewnętrzny obracalny aparat torpedowy kalibru 400 mm[3][6]. Łącznie okręt przenosił dziewięć torped, w tym siedem kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 75 mm M1928 L/35 oraz pojedynczy wielkokalibrowy karabin maszynowy Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][i]. Jednostka wyposażona też była w hydrofony[6].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 38 podoficerów i marynarzy[1][3][j].

Służba

„Diane” weszła do służby w Marine nationale 1 września 1932 roku[7]. Jednostka otrzymała numer burtowy NN4[6]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, będąc jednostką flagową 14. dywizjonu 2. Flotylli okrętów podwodnych w Oranie (w skład którego wchodziły ponadto „Ariane”, „Danaé” i „Eurydice”)[10]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kmdr ppor. R.H.J.L. Boyer-Resses[10]. 1 września 1939 roku „Diane” i „Ariane” wyszły z Cherbourga w rejs do Casablanki, docierając do portu przeznaczenia 9 września[10]. W czerwcu 1940 roku okręt znajdował się w składzie 14. dywizjonu, a jego dowódcą był nadal kmdr ppor. Boyer-Resses[11][12]. 10 czerwca, po wypowiedzeniu wojny przez Włochy jednostka opuściła bazę w Oranie, udając się na patrol w rejon Gibraltaru[13][14]. Na początku lipca, po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami, okręt znajdował się w Oranie[15]. W listopadzie 1940 roku rozbrojona „Diane” stacjonowała w Oranie[16].

24 kwietnia 1941 roku do Oranu przybyły okręty podwodne „Antiope”, „Méduse” i „Orphée”, po czym dwa ostatnie zostały pod dozorem w porcie. Dzięki temu 10 maja w morze mogły wyjść „Diane”, „Eurydice”, „Antiope” oraz „Thétis” i w eskorcie torpedowca „La Bayonnaise”(inne języki) 14 maja dotarły do Tulonu[17][18]. W momencie ataku wojsk alianckich na znajdującą się pod kontrolą Vichy Syrię w czerwcu 1941 roku „Diane” oraz „Argonaute” miały zostać wysłane na pomoc walczącym francuskim oddziałom, jednak wobec szybkich postępów ofensywy Sprzymierzonych ich wyjście w morze odwołano[19].

8 listopada 1942 roku, w momencie desantu Aliantów na Oran „Diane” znajdowała się w porcie[20][21]. Następnego dnia, na rozkaz dowódcy bazy wiceadm. Rioulta(inne języki) okręt został zatopiony przez załogę w awanporcie, by uniknąć przejęcia przez wojska amerykańskie i zablokować wejście do Oranu[6][22].

Uwagi

  1. ↑ Także składającej się z trzech typów: Argonaute, Diane i Orion[5].
  2. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 83 i Gogin 2020 ↓ podają, że stępkę okrętu położono w kwietniu 1927 roku.
  3. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82 podaje, że szerokość okrętu wynosiła 5,18 metra, a zanurzenie 3,91 metra.
  4. ↑ Identycznie podaje McMurtrie 1941 ↓, s. 193. Parkes 1934 ↓, s. 203 podaje wyporność nawodną od 558 do 571 ton, a podwodną 809 ton; Lipiński 1999 ↓, s. 540 podaje wyporność 571/787 ton, zaś Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82 i Gogin 2020 ↓ podają 651/807 ton.
  5. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82 podaje, że moc silników wysokoprężnych wynosiła 1300 KM.
  6. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82 podaje, że okręt na powierzchni rozwijał prędkość 13,7 węzła, a w zanurzeniu 9,2 węzła.
  7. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 203 i McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podają, że zasięg nawodny wynosił 3000 Mm przy prędkości 10 węzłów, a podwodny 78 Mm przy prędkości 5 węzłów.
  8. ↑ Gogin 2020 ↓ podaje, że okręt zabierał 39 ton paliwa, zaś Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82 podaje, że zbiorniki miały pojemność 53 m³.
  9. ↑ Gogin 2020 ↓ podaje, że na okręcie zainstalowano karabin maszynowy kalibru 8 mm.
  10. ↑ McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podaje, że załoga okrętu liczyła 48 osób.

Przypisy

  1. ↑ a b Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 83.
  2. ↑ a b Parkes 1934 ↓, s. 203.
  3. ↑ a b c d e f g h i Fontenoy 2007 ↓, s. 191.
  4. ↑ a b c d e f g h i Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 275.
  5. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 191-192.
  6. ↑ a b c d e f g h i Gogin 2020 ↓.
  7. ↑ a b Helgason 2020 ↓.
  8. ↑ Lipiński 1999 ↓, s. 540.
  9. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 82.
  10. ↑ a b c Kindell 1939 ↓.
  11. ↑ Kindell 1940a ↓.
  12. ↑ Franz 2016 ↓, s. 225.
  13. ↑ Kindell 1940b ↓.
  14. ↑ Rohwer 1940 ↓.
  15. ↑ Kindell 1940c ↓.
  16. ↑ Kindell 1940d ↓.
  17. ↑ Kindell 1941a ↓.
  18. ↑ Kindell 1941b ↓.
  19. ↑ Franz 2016 ↓, s. 329.
  20. ↑ Perepeczko 2014 ↓, s. 364.
  21. ↑ Rohwer 1942 ↓.
  22. ↑ Perepeczko 2014 ↓, s. 364-365.

Bibliografia

Okręty podwodne typu Diane

Francja