PROFILPELAJAR.COM

Debata Alfred Miodowicz – Lech Wałęsa – telewizyjna debata między przewodniczącym OPZZ Alfredem Miodowiczem a Lechem Wałęsą. Debata odbyła się 30 listopada 1988^[1] (środa) o godzinie 20:00 w siedzibie Telewizji Polskiej. Debatę transmitowano w TVP1. Tematem debaty były pluralizm związkowy i sytuacja polityczna w Polsce.

Przygotowania do debaty

Było to pierwsze pojawienie się Lecha Wałęsy w telewizji od wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981. Alfred Miodowicz w „Trybunie Ludu” z 15 listopada 1988 ogłosił, że jest gotów rozmawiać z Wałęsą w sprawie pluralizmu związkowego, mówiąc, że zawsze lepsza konfrontacja w telewizji niż na ulicy. Zawsze lepiej rozmawiać, niż targać się po szczękach^[2]. Miodowicz miał wyjść z inicjatywą sam, bez konsultacji z kierownictwem PZPR. Gdy początkowo władze nie zgodziły się na tę debatę, miał zagrozić, że spotka się z Wałęsą przed budynkiem Radiokomitetu, do czego władze nie chciały dopuścić^[3].

Organizatorami debaty ze strony Lecha Wałęsy byli m.in. Bronisław Geremek, Jacek Kuroń, Adam Michnik, Janusz Onyszkiewicz, Andrzej Wielowieyski^[4]. Podczas przygotowań odbyła się inscenizowana próba debaty, w której Michnik odgrywał rolę Miodowicza^[4]. Doradcy Wałęsy początkowo chcieli, aby debata odbyła się na terenie Stoczni Gdańskiej, na co nie zgodziły się władze. Innym niespełnionym żądaniem „Solidarności” była obecność Andrzeja Wajdy z ekipą filmową^[2]. Doradcą Wałęsy w zakresie zachowania przed kamerą był Andrzej Bober^[5].

Przebieg debaty

Debata odbyła się w studiu telewizyjnym w Warszawie (studio IV Telewizji Polskiej) i była transmitowana na żywo. Za plecami rozmówców, zgodnie z życzeniami doradców Wałęsy, umieszczono zegar, aby udowodnić telewidzom, że debata nie jest cenzurowana^[5]. Debatę rozpoczął Miodowicz, który nieco stremowany mówił o problemach dnia codziennego, braku towarów w sklepach i kolejkach. Następnie podważył tezę Wałęsy o pomocy ze strony Zachodu w legalizacji NSZZ „Solidarność” i opowiedział się za jednym związkiem zawodowym w zakładzie pracy. Miodowicz przypomniał także fałszywą tezę, że do pustek w sklepach doprowadziła działalność „Solidarności”. Lech Wałęsa najpierw zwrócił się do widzów, dziękując im za brak zwątpienia w jego działanie oraz ciesząc się ze spotkania. Następnie mówił o wadach systemu komunistycznego, braku pluralizmu oraz doprowadzeniu do biedy i zacofania w Polsce przez monopolistyczne rządy.

Nastroje po debacie

Dzień po debacie OBOP przeprowadził sondę wśród mieszkańców Warszawy. Według sondażu oglądało ją blisko 80% mieszkańców Warszawy^[2]. Według wyników 61% zapytanych uznało, że dyskusja była drobnym krokiem rokującym nadzieję na poprawę sytuacji i zmiany polityczne^[4]. Po debacie wzrosła popularność Wałęsy oraz „Solidarności”. Według OBOP w sierpniu 1988 roku legalizację NSZZ „Solidarność popierało 42% osób, zaś do 1 grudnia 62%^[4].

Oceniając debatę, Czesław Kiszczak stwierdził, że jej wynik zachwiał „dotychczasowym status quo na linii władza-opozycja”^[3]. W debacie pojawiła się zapowiedź Okrągłego Stołu^[6]. Według wspomnień Mieczysława Rakowskiego Wałęsa był opanowany oraz mówił składnie, przez co Miodowicz cały czas był w defensywie. Na Miodowicza miał być wściekły Czesław Kiszczak, zaś Jerzy Urban i Stanisław Ciosek nie ukrywali swojego rozczarowania^[4].

Przypisy

↑ Wojciech Załuska: 20. rocznica debaty telewizyjnej Miodowicz-Wałęsa: Jak OPZZ partię zdradzał. wyborcza.pl, 2008-12-03. [dostęp 2017-07-02].
↑ ^a ^b ^c Piotr Osęka: Z Wałęsy zrobię marmoladę. wyborcza.pl, 2008-11-28. [dostęp 2017-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
↑ ^a ^b Bunt w drużynie Wojciecha. newsweek.pl, 2009-02-07. [dostęp 2017-07-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nieudana marmolada z Wałęsy. W: Historia PRL. T. 24: 1988. New Media Concept, 2009, s. 18–19. ISBN 978-83-7558-530-8.
↑ ^a ^b Agnieszka Zagner: Polska w debacie. polityka.pl. [dostęp 2017-07-02].
↑ Wiadomości Polonijne. poloniasf.org. [dostęp 2017-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)].

Bibliografia

Zaborski M., Chmura R., Pieniak K., Debaty, które zmieniły historię, [w:] T. Dołęgowski, W. Labuda (red.), Szermierka na słowa. O debacie oksfordzkiej i nie tylko, wyd. 1, Warszawa: Poltext, 2021, s. 213–245, ISBN 978-83-8175-313-5.