Dassault Falcon 8X

Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Dassault Aviation
Typ	Business jet
Konstrukcja	metalowa
Załoga	3
Historia
Data oblotu	6 lutego 2015
Dane techniczne
Napęd	3 x Silnik turbowentylatorowy Pratt & Whitney Canada PW307-D
Ciąg	29,9 kN każdy
Wymiary
Rozpiętość	26,29 m
Długość	24,46 m
Wysokość	7,94 m
Powierzchnia nośna	70,7 m²
Masa
Startowa	33 113 kg
Osiągi
Prędkość maks.	956 km/h
Prędkość przelotowa	850 km/h
Pułap	15 500 m
Zasięg	11 945 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
19
Multimedia w Wikimedia Commons

Dassault Falcon 8X – francuski samolot dyspozycyjny dalekiego zasięgu, określany również angielskojęzycznym terminem business jet, wytwórni Dassault Aviation.

Projekt nowego dyspozycyjnego samolotu francuskiej wytwórni został ujawniony publicznie po raz pierwszy podczas konferencji European Business Aviation Association w maju 2014 roku w Genewie^[1]. Maszyna jest rozwinięciem wcześniejszej konstrukcji, samolotu Dassault Falcon 7X. 8X ma jednak dłuższą kabinę pasażerską (o ponad metr więcej niż 7X), a dzięki nowej konstrukcji skrzydeł i silników Pratt & Whitney Canada PW307-D ma być również o 35% bardziej ekonomiczny w zużyciu paliwa niż analogiczne konstrukcje konkurencyjnych wytwórni^[2]. W czerwcu 2014 roku do hali montażowej trafiły ukończone skrzydła i kadłub samolotu, a w lipcu 2014 roku ukończono montaż latającego prototypu. W listopadzie tego samego roku zakończono próby instalacji pokładowych. W grudniu 2014 roku po raz pierwszy uruchomiono silniki samolotu. 17 grudnia 2014 roku w Bordeaux-Mérignac odbyła się ceremonia roll out ukończonego prototypu. Francuska wytwórnie oferuje ponad 30 standardów wyposażenia kabiny, oprócz tego zamawiający ma oczywiście prawo do własnej aranżacji kabiny pasażerskiej^[3].

6 lutego 2015 roku prototyp o rejestracji F-WWQA, za sterami którego usiedli Eric Gérard i Hervé Laverne, wzbił się do swojego pierwszego lotu. Podczas lotu osiągnięto wysokość 12 000 metrów oraz prędkość Ma=0,8. Próby tego i kolejnych dwóch prototypów objęły w sumie ponad 500 godzin lotu^[4]. W marcu 2016 roku trzeci prototyp wziął udział w badaniach funkcjonowania awioniki, układów elektrycznych, hydraulicznych i cyfrowych systemów kontroli lotu w warunkach arktycznych jakie odbyły się w Kanadzie. Próby realizowano zarówno w powietrzu, jak i na ziemi^[5].

W czerwcu 2016 roku samolot otrzymał certyfikat typu wydany przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego i amerykańską Federal Aviation Administration. 5 października 2016 roku w macierzystych zakładach Dassault w Bordeaux-Mérignac odbyła się uroczystość przekazania seryjnego samolotu o numerze fabrycznym 405 i znakach rejestracyjnych SX-CGR pierwszemu z użytkowników. Została nim czarterowa linia, specjalizująca się w wynajmowaniu maszyn dyspozycyjnych Amjet Executive^[6][7]. W 2017 roku francuski samolot otrzymał zezwolenie na wykonywanie operacji lotniczych z lotniska Londyn-City. Lotnisko to, z uwagi na swoje położenie i specyficzne wymagania dotyczące startów i lądowań, nie jest dostępne dla wielu typów maszyn pasażerskich. Dzięki zezwoleniu jakie otrzymał 8X, wszystkie produkowane w tym okresie samoloty dyspozycyjne wytwórni Dassault Falcon mogą startować i lądować w Londyn-City^[8].

W 2022 roku Armée de l’air wycofała z aktywnej służby samoloty zwiadu elektronicznego C-160G Gabriel. 1 marca 2018 roku uruchomiono program CUGE (fr. Capacité Universelle de Guerre Électronique), którego celem było pozyskania następców. Nową platformą zostały samoloty Falcon 8X. W czerwcu 2019 roku otrzymały nazwę Archange (Avion de Renseignement à Charge utile de Nouvelle Genération). 30 grudnia 2019 roku Francuska Agencja ds. Zamówień Uzbrojenia (fr. Direction générale de l'armement, DGA) podpsała kontrakt na zakup dwóch maszyn, z trzech planowanych. Za wyposażenie zadaniowe samolotu odpowiedzialna została firma Thales^[9].