Danuta Koźmian

Danuta Koźmian
Data i miejsce urodzenia

24 kwietnia 1936
Włocławek

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia wychowania, pedagogika porównawcza
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1978

Habilitacja

1992

Profesura

20 maja 1998

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Bałtycka Wyższa Szkoła Humanistyczna w Koszalinie
Uniwersytet Szczeciński

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Krzyż Więźnia Politycznego Okresu Stalinowskiego
Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego

Danuta Irena Koźmian (ur. 24 kwietnia 1936 we Włocławku) – polski pedagog i historyk wychowania, profesor nauk humanistycznych związana z Uniwersytetem Szczecińskim[1][2][3].

Życiorys

Edukacja

Szkołę podstawową skończyła w Kętrzynie w roku 1949, tamże uczęszczała do liceum ogólnokształcącego i w 1953 r. zdała egzamin dojrzałości. Mimo zdanych egzaminów wstępnych nie została przyjęta do Akademii Medycznej w Gdańsku ani na Wydział Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu[a]. W latach 1958–1960 uczęszczała na zajęcia do szczecińskiego Ośrodka Średnich Szkół Medycznych; po ukończeniu nauki otrzymała stanowisko nauczyciela zawodu w Medycznym Studium Zawodowym w Szczecinie[3].

Studia na UAM skończyła w trybie zaocznym. Studiowała na Wydziale Filozoficzno-Historycznym, początkowo na kierunku historia, a później – pedagogika z historią. Pracę magisterską, wykonaną pod opieką Stanisława Michalskiego[4] (1928–1990) – specjalisty w zakresie historii wychowania, obroniła w roku 1970[3].

Praca zawodowa

Po ukończeniu studiów została zatrudniona na etacie naukowo-dydaktycznym w Zakładzie Pedagogiki Ogólnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie[b]. Badania naukowe wykonywała w dziedzinie historii wychowania pod opieką Stanisława Michalskiego. W roku 1978 otrzymała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki na podstawie pracy pt. Kształcenie i dokształcanie nauczycieli szkół podstawowych w województwie szczecińskim w latach 1945–1970, a w roku 1992 – habilitację (na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM)[3]. Została profesorem nadzwyczajnym w roku 1994, tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymała w maju 1998[1], a od roku 2001 była profesorem zwyczajnym[3].

W szczecińskiej uczelni, która ulegała kolejnym przemianom od Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, poprzez Wyższą Szkołę Pedagogiczną do Uniwersytetu Szczecińskiego[5], Danuta Koźmian wypromowała – do roku uroczyście obchodzonego jubileuszu 70-lecia (2007) – pięciu doktorów i 560 magistrów[3]. Pełniła funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Pedagogiki i Psychologii US, przewodniczącej Senackiej Komisji Wydawniczej i pełnomocnika rektora US do spraw powołania Wydziału Teologicznego (1999–2004)[3].

Publikacje

W wykazie publikacji Danuty Koźmian znajduje się 10 monografii, ponad 100 artykułów naukowych i rozpraw, przewodniki metodyczne i inne materiały (np. recenzje, raporty z badań, programy nauczania)[3][6]. Prace dotyczą m.in. problemów pedagogiki ogólnej, systemów oświaty w II RP i Polsce po II wojnie światowej (zwłaszcza na tzw. Ziemiach Odzyskanych), koncepcji samorządności i spółdzielczości uczniowskiej, wśród nich np.[7]:

  1. Kształcenie i dokształcanie nauczycieli szkół podstawowych w województwie szczecińskim w latach 1945–1970 (1986),
  2. Rozwój Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie w latach 1968–1983, Szczecin (1985),
  3. Samorząd uczniowski w polskiej pedagogice Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939), (1991),
  4. Poglądy społeczno-pedagogiczne Aleksandra Kazimierza Patkowskiego (1890–1942), (1994),
  5. Chrześcijańska myśl wychowawcza Fryderyka Wilhelma Foerstera i jej recepcja w Polsce (1996),
  6. Zapomniani pedagodzy lat międzywojennych (1997),
  7. Droga do Uniwersytetu Szczecińskiego w opinii prasy centralnej i regionalnej w latach 1981–1985 (2000)[8],
  8. Człowiek Nauczyciel Uczony – Bolesław Sadaj (1908–1997)[9] (2003),
  9. Janusz Jędrzejewicz – polityk i pedagog (1885–1951) (2004),
  10. Działalność Liceum Pedagogicznego imienia Adama Mickiewicza w Gorzowie Wielkopolskim w latach 1950–1970 (2005),
  11. Udział kobiet-pedagogów w rozwoju pedagogiki specjalnej w Polsce okresu międzywojennego (1918–1939)[10] (2005).

Odznaczenia[11]

Życie prywatne

Z mężem, Franciszkiem Koźmianem, miała córkę – Grażynę Koźmian-Kantorską[3].

Uwagi

  1. ↑ Dr Robert Jankowski (Zakład Historii Wychowania US) – autor cytowanego biogramu – wiąże ten fakt z represjami okresu stalinowskiego.
  2. ↑ Wyższa Szkoła Pedagogiczna (WSP) w Szczecinie została utworzona w roku 1973 przez przekształcenie Wyższej Szkoły Nauczycielskiej (WSN) w Szczecinie (zob. Historia Liceum Pedagogicznego nr 1).

Przypisy

  1. ↑ a b Prof. Danuta Irena Koźmian, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-11-16].
  2. ↑ Katarzyna Stańczyk: Koźmian Danuta. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 498. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g h i Robert Jankowski: Profesor Danuta Koźmian – Uczona i Mistrz dla kilku pokoleń nauczycieli na Pomorzu Zachodnim. W: Praca zbiorowa: Z dziejów oświaty polskiej (Księga Jubileuszowa). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2007, s. 13–18. ISBN 978-83-7241-616-2.
  4. ↑ Prof. Stanisław Michalski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-11-16].
  5. ↑ Historia. [w:] Strona internetowa Wydziału Humanistycznego US [on-line]. www.whus.pl. [dostęp 2012-11-16]. (pol.).
  6. ↑ Dorobek naukowy prof. zw. dr hab. Danuty Koźmian. W: Z dziejów oświaty polskiej (Księga Jubileuszowa). op.cit., s. 19–29.
  7. ↑ Prof. zw.dr hab. Danuta Koźmian > Wybrane publikacje. [w:] Instytut Pedagogiki, Zakład Historii Wychowania [on-line]. www.us.szc.pl. [dostęp 2012-11-16]. (pol.).
  8. ↑ Danuta Koźmian: Droga do Uniwersytetu Szczecińskiego w opinii prasy centralnej i regionalnej w latach 1981–1985 (w 15. rocznicę powstania uczelni). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000.
  9. ↑ Praca zbiorowa pod red. Danuty Koźmian: Człowiek, nauczyciel, uczony: Bolesław Sadaj (1908–1997). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 2003, s. 11–25. ISBN 83-7241-339-8.
  10. ↑ Danuta Koźmian: Udział kobiet-pedagogów w rozwoju pedagogiki specjalnej w Polsce okresu międzywojennego (1918–1939). [w:] Monografie US [on-line]. 2005. [dostęp 2012-11-16].
  11. ↑ Robert Jankowski: Profesor Danuta Koźmian – Uczona i Mistrz…. W: Z dziejów oświaty polskiej (Księga Jubileuszowa). op.cit., s. 18.