PROFILPELAJAR.COM

Dżihan Safwat as-Sadat
‏جيهان السادات‎
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1933 ; Kair
Data śmierci	9 lipca 2021
Zawód, zajęcie	działaczka społeczna, wykładowczyni
Alma Mater	Uniwersytet Kairski
Stanowisko	pierwsza dama Egiptu (1970–1981)
Małżeństwo	Anwar as-Sadat
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dżihan Safwat as-Sadat, zd. ar-Ra’uf (ur. 29 sierpnia 1933^[1] w Kairze, zm. 9 lipca 2021^[2]) – egipska literaturoznawczyni, działaczka społeczna, wykładowczyni akademicka, pierwsza dama Egiptu w latach 1970–1981 jako małżonka Anwara as-Sadata.

Życiorys

Była córką Egipcjanina i Brytyjki^[1], kucharza i pokojówki w ambasadzie Wielkiej Brytanii^[3]. Edukację podstawową i średnią odebrała w szkole prowadzonej przez chrześcijańskich misjonarzy^[1].

W wieku piętnastu lat poznała Anwara as-Sadata, egipskiego oficera działającego w czasie II wojny światowej w organizacji antybrytyjskiej. W 1949 r.^[2] wyszła za niego za mąż (sama również była patriotką egipską)^[4].

Ukończyła studia licencjackie w zakresie arabistyki na Uniwersytecie Kairskim (1973), a następnie magisterskie w zakresie badań literaturoznawczych. Pracę końcową poświęciła poezji Percy’ego Shelleya i jej recepcji w Egipcie^[1].

W 1970, po śmierci Gamala Abdel Nasera, jej mąż został prezydentem Egiptu. Gdy po wojnie Jom Kipur zyskał znaczną popularność w społeczeństwie, Dżihan as-Sadat jako pierwsza dama rozwinęła szeroką działalność społeczną i kulturalną. Składała wizyty w wojskowych szpitalach oraz w oddziałach stacjonujących na egipsko-izraelskiej granicy. W 1975 przejęła po śmierci Umm Kulsum założoną przez nią fundację charytatywną „Wiara i Nadzieja” i sama zaczęła kierować jej pracami^[3]. Miała znaczący wpływ na politykę męża. Szczególnie interesował ją problem emancypacji kobiet^[3]. W 1975 reprezentowała Egipt na Międzynarodowej Konferencji Kobiet w Meksyku. Utworzyła prywatną fundację, której celem było ułatwianie kobietom podejmowania pracy zarobkowej poprzez naukę koniecznych umiejętności^[1]. Odegrała znaczącą rolę w opracowywaniu wprowadzonego w 1979 prawa rodzinnego. Zobowiązywało ono mężów do rejestrowania rozwodów oraz poszerzało uprawnienia kobiet, pozwalając im dłużej opiekować się dziećmi po rozstaniu z mężem i ubiegać się o alimenty od byłego małżonka. Wprowadzało także ustawowy obowiązek zgody pierwszej żony na zawarcie przez mężczyznę kolejnego małżeństwa. Prawo z 1979, z uwagi na jej znaczny udział w jego sformułowaniu i wprowadzeniu w życie, było popularnie określane jako prawo Dżihan. Ustawa ta została źle przyjęta przez egipskie organizacje muzułmańskie; niektóre jej postanowienia w 1985 wycofano^[1].

Po zabójstwie Anwara as-Sadata w 1981 Dżihan as-Sadat kontynuowała działalność charytatywną w Egipcie^[5]. Następnie wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie była wykładowczynią uniwersytecką^[1]. W 1985 została honorową przewodniczącą organizacji kobiecej Women’s International Center^[6]. Wróciła do Egiptu w 1993 i kontynuowała pracę naukowo-dydaktyczną, uzyskując doktorat w zakresie literatury angielskiej na Uniwersytecie Kairskim^[1]. Od 1993 pracowała także na Uniwersytecie Maryland, gdzie prowadziła wykłady z zakresu stosunków międzynarodowych^[6].

Autorka autobiografii zatytułowanej A Woman of Egypt^[6].