Czwarty protokół (ang. The Fourth Protocol) – brytyjski film sensacyjny z 1987 roku w reżyserii Johna Mackenzie. Ekranizacja powieści pod tym samym tytułem autorstwa Fredericka Forsytha. Akcja filmu osadzona jest w czasach zimnej wojny. Główne role zagrali w nim Michael Caine i Pierce Brosnan.

Obraz został zaprezentowany w 1987 roku na włoskim festiwalu MystFest, gdzie był nominowany do nagrody za najlepszy film^[2]. Czwarty protokół przyniósł zyski w wysokości 12.423.831 $ na terenie Stanów Zjednoczonych^[3].

Dyrektor radzieckiego wywiadu chce wywołać konflikt pomiędzy Wielką Brytanią a Stanami Zjednoczonymi i przy okazji rozbić NATO. Powierza szalone zadanie jednemu z najbezwzględniejszych agentów, jakich ma – Walerijowi Piotrowskiemu. Ma on wywołać wybuch bomby atomowej w amerykańskiej bazie lotniczej położonej we wschodniej Anglii. Oznacza to naruszenie tajnego „Czwartego protokołu” układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z 1968. Działaniom Piotrowskiego będzie próbował zapobiec John Preston, błyskotliwy pracownik brytyjskiego kontrwywiadu^[4][5][6].

• Michael Caine – John Preston
• Pierce Brosnan – Walerij Piotrowski / James Ross
• Ned Beatty – gen. Pawieł Pietrowicz Borisow
• Joanna Cassidy – Irina Wasiljewna
• Julian Glover – Brian Harcourt-Smith
• Michael Gough – Sir Bernard Hemmings
• Ray McAnally – General Karpov
• Ian Richardson – Sir Nigel Irvine
• Anton Rodgers – George Berenson
• Caroline Blakiston – Angela Berenson
• Joseph Brady – Carmichael
• Matt Frewer – Tom McWhirter
• Alan North – Govershin
• Ronald Pickup – Wynne-Evans
• Michael Bilton – Kim Philby

Zdjęcia do filmu kręcono w Finlandii (Laponia) oraz w Anglii w następujących lokalizacjach: w Birmingham (hrabstwo West Midlands), Chelmsford i Colchester (hrabstwo Essex), Eton (hrabstwo Berkshire), Luton (hrabstwo Bedfordshire), Milton Keynes (hrabstwo Buckinghamshire), Ipswich (hrabstwo Suffolk), w hrabstwach Kent i Oxfordshire oraz w Londynie^[7].