PROFILPELAJAR.COM

Czesław Szystowski
	; Ppłk Czesław Szystowski przed 1932
	generał brygady
Pełne imię i nazwisko	Czesław Stefan Szystowski
Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 1893 ; Ryga
Data i miejsce śmierci	17 czerwca 1970 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1949
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie; ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	I Korpus Polski,; 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich, ; 14 Wielkopolska Dywizja Piechoty,; Wyższa Szkoła Wojenna, ; Oddział IV Sztabu Generalnego WP, ; 11 Karpacki Pułk Artylerii Lekkiej,; 25 Pułk Artylerii Lekkiej,; 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty,; Łódzki Okręg Wojskowy, ; Głównego Inspektorat Artylerii WP,; Akademia Sztabu Generalnego
Stanowiska	oficer operacyjny sztabu dywizji, asystent w W.S.Woj., zastępca dowódcy pułku artylerii, dowódca pułku artylerii, dowódca artylerii dywizyjnej, dowódca artylerii OW, szef sztabu Głównego Inspektoratu Artylerii WP, szef sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, ; wojna polsko-ukraińska, ; wojna polsko-bolszewicka, ; II wojna światowa: kampania wrześniowa;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czesław Stefan Szystowski (ur. 10 sierpnia 1893 w Rydze, zm. 17 czerwca 1970 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Do 1912 ukończył 7 klas Szkoły Realnej w Mińsku. Podczas nauki szkolnej działał w Bratniej Pomocy oraz należał do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Współorganizował tajne stowarzyszeni Koło Narodowe, którego celem było samokształcenie w duchu narodowym, był jego wiceprezesem i kierownikiem sekcji geograficznej oraz bibliotecznej. Jako członek od 1911 tajnego Stowarzyszenia. "P" w Wilnie zajmował się kolportażem nielegalnych wydawnictw polskich w Mińsku^[1]. W październiku 1912 został powołany do odbycia jednorocznej obowiązkowej służby wojskowej w armii rosyjskiej. Został przydzielony do 6 baterii 30 Brygady Artylerii w Mińsku i do marca 1913 odbywał szkolenie w brygadowej szkole podoficerskiej. Po ukończeniu szkolenia został zwolniony do rezerwy w stopniu chorążego artylerii^[2]. Na początku 1914 podjął studia w Instytucie Politechnicznym w Rydze.

W maju 1914 został powołany na ćwiczenia na Poligonie Artyleryjskim w Baranowiczach. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany jako dowódca 2 plutonu 5 baterii 76 Brygady Artylerii. Brał udział w walkach na Froncie Północno-Zachodnim, m.in. w Prusach Wschodnich. W 1915 był kontuzjowany podczas walk. W lipcu 1915 awansował na podporucznika artylerii. Od października 1915 był oficerem zwiadu 11 baterii 76 Brygady Artylerii, a później adiutantem dywizjonu artylerii. W kwietniu 1916 awansował na porucznika, a od czerwca 1916 był oficerem do zleceń Inspektora Artylerii 27 Korpusu Armijnego.

Po rewolucji bolszewickiej wystąpił w listopadzie 1917 z armii rosyjskiej i wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji. Był początkowo młodszym oficerem 5 baterii 11 Brygady Artylerii, potem w Inspektoracie Artylerii Korpusu. W stopniu porucznika został 24 grudnia 1917 oficerem łącznikowym 2. Strzeleckiej Brygady Artylerii 2. Dyw. Strzelców Polskich. Przeniesiony 25 stycznia 1918 z powrotem do Inspektoratu Artylerii, a 5 kwietnia 1918 do Wydz. Frontowego, pełnił funkcję oficera do zleceń, a następnie starszego adiutanta sztabowego. Po rozbrojeniu Korpusu przez Niemców został 4 lipca 1918 zdemobilizowany i wrócił do rodzinnych Werkał^[1]. Po demobilizacji korpusu przebywał bez przydziału do 13 grudnia 1918, a następnie był szefem sztabu Dowództwa Samoobrony Litwy i Białorusi w Wilnie. Od 1 stycznia 1919 adiutant dowódcy Okręgu Generalnego WP Litwy i Białorusi gen.-podporucznika Władysława Wejtko. Wilno opuścił 5 stycznia 1919 wraz z oddziałami ułanów rtm. Jerzego Dąbrowskiego^[1].

4 lutego 1919 przyjęty został do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim i wyznaczony na stanowisko I adiutanta dowódcy, a następnie oficera sztabu 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Dekretem Naczelnej Rady Ludowej Nr 56 z 23 maja 1919 awansowany na kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1916^[3]. W grudniu 1919 ukończył kurs doskonalący w Wyższej Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Po ukończeniu kursu został I oficerem sztabu - szefem wydziału operacyjnego i informacji 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, a od maja 1920 szefem sztabu Dowództwa Grupy Operacyjnej gen. Władysława Pobojewskiego. 1 czerwca 1920 został szefem sztabu 14 Dywizji Strzelców Wielkopolskich i na tym stanowisku wziął udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami.

Po powrocie dywizji do Poznania nadal pełnił funkcję szefa sztabu dywizji. Od lutego do marca 1921 ukończył Kurs Informacyjny Wyższych Dowódców w Poznaniu. W maju 1922 awansował do stopnia majora. W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, pozostając oficerem nadetatowym 14 pułku artylerii polowej w Poznaniu^[4]. Z dniem 15 października 1923 otrzymał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej, w charakterze asystenta, pozostając nadal oficerem nadetatowym 14 pułku artylerii polowej^[5].

1 grudnia 1924 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 25. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[6]. W październiku 1925 został dowódcą 1 dywizjonu w 15 Pułku Artylerii Lekkiej, pełnił także czasowo funkcję zastępcy dowódcy pułku. Od listopada 1926 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Głównego w Warszawie jako inspektor transportu i szef grupy inspektorów, pozostając w ewidencji kadry oficerów artylerii^[7]. Od listopada 1927 był szefem wydziału komunikacji i transportu oraz zastępcą szefa Komunikacji Wojskowej Oddziału IV Sztabu Generalnego (od 1928 Sztabu Głównego WP). 21 stycznia 1930 roku został przeniesiony do 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[8]^[9]. Z dniem 1 października 1931 roku został przeniesiony do 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu na stanowisko dowódcy pułku^[10]^[11]. 17 grudnia 1933 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[12]. W maju 1935 ukończył Kurs Wyższych Oficerów Artylerii w Wilnie. W dniach 28 listopada–7 grudnia 1938 był słuchaczem kursu doskonalącego dla wyższych dowódców w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.

W 1938 został dowódcą artylerii dywizyjnej 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, z którą odbył kampanię wrześniową w składzie Armii „Poznań”. Brał udział w walkach pod Łęczycą (9-12 września 1939), pod Sochaczewem (16 września 1939) i w Puszczy Kampinoskiej (17-21 września 1939). Podczas walk nad Bzurą był czasowo dowódcą dywizji, po tym gdy do niewoli dostał się dotychczasowy jej dowódca płk Mieczysław Mozdyniewicz. 21 września został ranny w prawą rękę i w twarz, przebywał na leczeniu w Warszawie. Od 29 września 1939 przebywał w niewoli niemieckiej, kolejno w Oflagu II A Prenzlau (do marca 1941), w Oflagu II D Neubrandenburg (do sierpnia 1943 był starszym obozu), a następnie do 31 stycznia 1945 w Oflagu II C Woldenberg^[13]. Bezpośrednio przed wyzwoleniem oflagu stanął na czele grupy jeńców i zorganizował czynny opór przeciwko konwojowi niemieckiemu ewakuującemu obóz na zachód^[2].

Po II wojnie światowej przyjęty w lipcu 1945 do ludowego Wojska Polskiego w stopniu pułkownika dyplomowanego artylerii. W sierpniu 1945 został wyznaczony na członka Komisji Kwalifikacyjnej przy Departamencie Personalnym MON - 23 sierpnia 1945 został przewodniczącym tej komisji. W okresie od 25 listopada 1945 do 1 września 1946 dowodził artylerią Okręgu Wojskowego Nr VI w Łodzi^[14], następnie objął stanowisko szefa sztabu Głównego Inspektoratu Artylerii WP. Na mocy uchwały Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 17 grudnia 1946 został nominowany na stopień generała brygady z prawem do noszenia dystynkcji od 24 grudnia 1946. Od marca 1949 był starszym wykładowcą artylerii w Akademii Sztabu Generalnego WP. 10 listopada 1949 został zwolniony z tego stanowiska, a na mocy rozkazu personalnego MON z 23 listopada 1949 został przeniesiony w stan spoczynku z dniem 21 listopada 1949. Na emeryturze mieszkał w Warszawie. Pozostawił relację z kampanii 1939 r. pt. Mój wrzesień 1939, zdeponowaną w Instytucie Polskim i Muzeum gen. W. Sikorskiego w Londynie - którą opublikował w 1967 w „Gazecie Poznańskiej” (nr 203).

Pochowany wraz z żoną na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 18 B-5-8)^[15].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4619 (1922)^[16]
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (6 grudnia 1946)^[17]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie: 1920, po raz drugi w 1921^[18], 1922^[19])
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[20]
Medal Niepodległości (13 września 1933)^[21]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Order Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)
Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Order Świętego Stanisława II klasy z mieczami i koroną (Imperium Rosyjskie)
Order Świętego Stanisława III klasy z mieczami (Imperium Rosyjskie)
Medal międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”^[22]

Życie prywatne

Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej mieszkającej na Białorusi, herbu Dołęga. Był synem inżyniera komunikacji i hydrotechnika Mieczysława (1859-1915) i Władysławy z Knapskich (1870-1949)^[1]. Miał dwie siostry Aldonę Helenę (1890-1912) i Grażynę Marię (1902-1978), oraz dwóch braci: zawodowych oficerów WP: Edwarda Stanisława (1896-1939) i Franciszka Zygmunta (1896-1991)^[1]. Żonaty z Aleksandrą z domu Janiszewską, dziedziczką majątku Onufrów w pow. ihumeńskim (ur. 1896)^[23]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Daniel Koreś, Szystowski Czesław Stefan (1893-1970), Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków 2025, s. 354-356
↑ ^a ^b Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV:S-Z, Toruń 2010, s. 84–87
↑ Tygodnik Urzędowy NRL Nr 16 z dnia 04.06.1919 r.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 741, 816.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 662, 738, 1362.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 733.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 430, 450.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 23.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 235.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 177, 693.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 18 grudnia 1933 roku, s. 301.
↑ Olesik 1988 ↓, s. 330-331, 337.
↑ Witold Jarno, Dowództwo Okręgu Wojskowego nr VI Łódź na stopie pokojowej w latach 1945–1946, Rocznik Łódzki, tom LIX, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Łodzi, Łódź 2012, ISBN 978-83-932421-2-2, s. 143.
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 104.
↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 88 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 77)
↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji, wyszkolenia i administracji wojska”.
↑ M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 430.
↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 84-87

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
Spis pochowanych na Cmentarzu Komunalnym Powązki (d. Powązki Wojskowe) w Warszawie,
http://www.jesionowo.prv.pl/hist.html Wyzwolenie Jasionowa],
Daniel Koreś, Szystowski Czesław Stefan (1893-1970), Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków 2025, s. 354-356
Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie, Warszawa 1989 r., s. 149.
Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV:S-Z, Toruń 2010, s. 84–87.
Jan Olesik: Oflag II C Woldenberg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07518-2.

[:0-1] Daniel Koreś, Szystowski Czesław Stefan (1893-1970), Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków 2025, s. 354-356

[:1-2] Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV:S-Z, Toruń 2010, s. 84–87

[3] Tygodnik Urzędowy NRL Nr 16 z dnia 04.06.1919 r.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923741,_816-4] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 741, 816.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924662,_738,_1362-5] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 662, 738, 1362.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_131_z_17_grudnia_1924_roku,_s._733-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 733.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928430,_450-7] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 430, 450.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_21_stycznia_1930_roku,_s._8-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.

[CITEREFLista_oficerów_dyplomowanych193123-9] Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 23.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_5_z_3_sierpnia_1931_roku,_s._235-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 235.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932177,_693-11] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 177, 693.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_18_grudnia_1933_roku,_s._301-12] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 18 grudnia 1933 roku, s. 301.

[CITEREFOlesik1988330-331,_337-13] Olesik 1988 ↓, s. 330-331, 337.

[14] Witold Jarno, Dowództwo Okręgu Wojskowego nr VI Łódź na stopie pokojowej w latach 1945–1946, Rocznik Łódzki, tom LIX, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Łodzi, Łódź 2012, ISBN 978-83-932421-2-2, s. 143.

[15] Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_2_z_18_lutego_1922_roku,_s._104-16] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 104.

[17] M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 88 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”.

[18] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 77)

[19] Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 315)

[20] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji, wyszkolenia i administracji wojska”.

[21] M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928430-22] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 430.

[23] Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 84-87

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

PROFILPELAJAR.COM

Czesław Szystowski

Życiorys

Ordery i odznaczenia

Życie prywatne

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

Sigappu Rojakkal

Codex Vaticanus Latinus 3868

Shazam! (film)

Tom Hicks

Mohd Ali Rustam

Metallicity

David Toland

سفارة السويد في لبنان

Levittown station

Канадский песочник

Modèle:Infobox Ancienne commune de France

William Cunliffe Brooks

0-0-1-3

جبال ريلا

Azerbaijan at the 1996 Summer Olympics

The Psyche Mirror

Sirin Hamsho

Dum Dum Cantonment metro station

List of highways numbered 436

Neurosis