Cyzapryd, cisapryd, cizapryd, cysapryd – organiczny związek chemiczny, lek prokinetyczny, zwiększający motorykę górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jest agonistą receptorów serotoninowych 5HT-4 i zwiększa wydzielanie acetylocholiny w zakończeniach nerwowych śródściennych splotów nerwowych przewodu pokarmowego (pośrednie działanie parasympatykomimetyczne)[2]. Jest ponadto słabym antagonistą receptorów 5HT-3 i 5HT1[3]. Został odkryty w Janssen Pharmaceutica(inne języki) w 1980 roku i był sprzedawany pod nazwą handlową Propulsid[potrzebny przypis] aż do 2000 roku, w którym został wycofany, ze względu na silne działania niepożądane[4]. Na polskim rynku dostępny jako lek pod nazwą Gasprid[2].
Działanie
Działania cyzaprydu, w zależności od narządu docelowego obejmują:
w żołądku – zwiększenie napięcia błony mięśniowej, poprawę koordynacji odźwiernikowo-dwunastniczej, zmniejszenie zalegania, zapobieganie zarzucaniu treści dwunastniczej do żołądka; zwiększenie kurczliwość żołądka i dwunastnicy i przyspieszenie ich opróżniania; nie zwiększa wydzielania kwasu solnego
w jelicie cienkim i grubym – pobudzenie perystaltyki, przyspieszenie pasażu zawartości.
Po podaniu doustnym wchłania się szybko i niemal całkowicie, a początek działania występuje po ok. 30–60 min od przyjęcia. W znacznym stopniu ulega metabolizmowi jelitowemu oraz efektowi pierwszego przejścia w wątrobie, dlatego dostępność biologiczna wynosi 40–50% (dostępność biologiczna jest większa, jeżeli lek przyjmowany jest 15 min przed posiłkiem). W 97% wiąże się z białkami osocza (głównie z albuminą). Osiąga maksymalne stężenie we krwi po 1–2 h. Okres półtrwania wynosi około 10 godzin. Jest metabolizowany przy udziale cytochromu CYP3A4, głównie w procesie utleniającej N-dealkilacji oraz aromatycznej hydroksylacji. Wydalany jest w postaci nieaktywnych metabolitów w 50% z moczem i 50% z kałem. Niewydolność nerek nie wpływa na farmakokinetykę cyzaprydu. U osób z niewydolnością wątroby T1/2 może ulec wydłużeniu[2].
Wskazania
Leczenie ostrego i ciężkiego zaostrzenia objawowego przewlekłego idiopatycznego lub występującego w przebiegu cukrzycy opóźnienia opróżniania żołądka (gastroparezy), gdy inne metody leczenia są nieskuteczne.
Przeciwwskazania
doustne lub pozajelitowe stosowanie leków, będących silnymi inhibitorami cytochromu P 450 3A4 (CYP 3A4) np. leków przeciwgrzybiczych, pochodnych azolowych, antybiotyków makrolidowych, inhibitorów proteaz HIV, nefazodonu
przyjmowanie równocześnie leków, które mogą powodować częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes lub wydłużających odstęp QT
Mogą także wystąpić przemijające zaburzenia czynności wątroby z cholestazą lub bez oraz skurcz oskrzeli[2], a także uczucie zmęczenia i zawroty głowy[6]. Działania niepożądane są również związane z blokowaniem kanałów potasowych kardiomiocytów[3]. Odnotowano przypadki wydłużenia odstępu QT lub ciężkie, czasem prowadzące do śmierci komorowe zaburzenia rytmu, jak częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes, częstoskurcz komorowy oraz migotanie komór. W większości przypadków działania te wystąpiły u pacjentów, którzy przyjmowali jednocześnie inne leki, w tym inhibitory CYP3A4 lub mieli chorobę serca w wywiadzie albo czynniki ryzyka rozwoju zaburzeń rytmu serca[2].
↑ErnstE.MutschlerErnstE., WłodzimierzW.BuczkoWłodzimierzW., Farmakologia i toksykologia. Podręcznik, wyd. 2, Wrocław: MedPharm Polska, 2010, ISBN 978-83-60466-81-0, OCLC704778067. Brak numerów stron w książce
-Cisaprid_Structural_Formulae_V.1.svg)
