Cyprysy

Cypressen

Autor	Vincent van Gogh
Data powstania	1889
Medium	olej na płótnie
Wymiary	93,3 × 74,0 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Nowy Jork
Lokalizacja	Metropolitan Museum of Art
Multimedia w Wikimedia Commons

Cyprysy (hol. Cypressen, ang. Cypresses) – obraz Vincenta van Gogha namalowany w czerwcu 1889^[1] podczas pobytu artysty w miejscowości Saint-Rémy.

Nr kat.: F 613, JH 1746.

Podczas pobytu w szpitalu psychiatrycznym Saint-Paul-de Mausole van Gogh namalował serię obrazów przedstawiających cyprysy; ich powykręcane kształty, przypominające płomienie, miały związek ze stanem jego niespokojnego umysłu^[2].

Latem 1889 tak pisał on w liście do brata:

Cyprysy pociągają mnie nieodparcie. Będę próbował wykorzystać je jako motyw malując je tak, jak przedtem moje słoneczniki, bo zadziwia mnie, że nikt przedtem nie malował ich tak, jak je widzę. W swoich liniach i proporcjach są tak piękne, jak egipskie obeliski^[3].

W obrazie Cyprysy jedynym tematem są drzewa. Zajmują one niemal całą lewą połowę płótna. Malowane krętymi pociągnięciami pędzla wyciągają swe bujne konary niczym zielone płomienie tak mocno w górę, iż wydaje się, że ramy obrazu nie są w stanie powstrzymać ich nieokiełznanych ruchów – wierzchołek pierwszego cyprysu nie zmieścił się na obrazie.

Czysta natura, siła rośliny, jej ruch i nieugięta energia jawią się tu niczym wydarzenie kosmiczne. W każdym razie zdaje się na to wskazywać sierp księżyca wschodzącego na jasnym nocnym niebie.

• Cyprysy z dwoma postaciami kobiet

• Ingo F. Walther, Peter Glücksam (tłum.): Van Gogh Basic Art Album. Taschen, 2001, s. 70–71. ISBN 3-8228-1128-9. (szw.).

• Opis obrazu na stronie Metropolitan Museum of Art