Cyfry Majów – system liczbowy o podstawie 20 stworzony przez indiańskie plemię Majów.
Dawne cywilizacje, które posługiwały się systemami o podstawie 10, wybrały taką podstawę, zapewne dlatego, że ludzie posiadają 10 palców u rąk. Pojawiają się sugestie, że Majowie używali do liczenia również palców u nóg i dlatego posługiwali się systemem o podstawie 20[1]. System Majów był systemem pozycyjnym dwudziestkowym, aczkolwiek nie w pełni. Istniał następujący podział na jednostki odpowiednich rzędów[2]:
Rząd wielkości
Nazwa
Rozliczenie
1
kin
jednostka
20
uinal
20 x kin
360
tun
18 x uinal
7 200
katun
20 x tun
144 000
baktun
20 x katun
2 880 000
piktun
20 x baktun
57 600 000
calabtun
20 x piktun
1 152 000 000
kinchiltun
20 x calabtun
23 040 000 000
alautun
20 x kinchiltun
Jednostka tun powinna wynosić 20 x uinal=400, a wynosi 360. Miało to związek z kalendarzem Majów. Rok słoneczny haab liczył 18 miesięcy po 20 dni oraz dodatkowo 5 dni, co łącznie daje 365 dni[2].
Liczby zapisywano w postaci kombinacji kropek i kresek. Liczby od 1 do 4 zaznaczane były odpowiednią liczbą kropek, liczba 5 poziomą kreską. Zero zaznaczane było rysunkiem przypominającym półotwarte oko, skorupę ślimaka bądź też muszlę.
Cyfry od 0 do 19 Majowie umieszczali w odpowiednich rzędach wielkości. Zapisu dokonywali w kierunku pionowym z góry na dół. Jednostki wyższych rzędów znajdowały się na górze, a niższych na dole[2].
Rok 2015 oraz kilka kolejnych lat w systemie Majów zapiszemy w następujący sposób:
Jednostka
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
x 360 (tun)
x 20 (uinal)
x 1 (kin)
Niektóre lata można zapisać na kilka sposobów, np. rok 1839 można zapisać na dwa sposoby[2]:
Jednostka
1839 (sposób 1)
1839 (sposób 2)
x 360 (tun)
x 20 (uinal)
x 1 (kin)
Wykorzystując wszystkie dziewięć jednostek, największą liczbą, jaką można zapisać w systemie Majów jest 460 800 000 039 (słownie: czterysta sześćdziesiąt miliardów osiemset milionów trzydzieści dziewięć):
Jednostka
460 800 000 039
x 23 040 000 000 (alautun)
x 1 152 000 000 (kinchiltun)
x 57 600 000 (calabtun)
x 2 880 000 (piktun)
x 144 000 (baktun)
x 7 200 (katun)
x 360 (tun)
x 20 (uinal)
x 1 (kin)
Nie wiadomo, czy można zapisać większe liczby, ponieważ jednostki wyższych rzędów niż alautun nie są znane.
