W roku 1973, w wyniku wspólnej inicjatywy władz krakowskich uczelni oraz instytutów naukowych, zostało utworzone Środowiskowe Centrum Obliczeniowe "Cyfronet" - wyodrębniona jednostka organizacyjna Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki z siedzibą w Krakowie. Jego działalność przyczyniła się do zastosowania informatyki w wielu dyscyplinach naukowych. Krakowski ośrodek, przez lata jedyne w Polsce środowiskowe centrum obliczeniowe, z czasem stał się ośrodkiem sieciowo-superkomputerowym, odgrywającym znaczącą rolę w zakresie informatycznego wsparcia nauki, administracji i gospodarki. Od 2007 roku Cyfronet koordynuje prace nad budową i utrzymaniem Polskiej Infrastruktury Gridowej PL-Grid przez Konsorcjum PL-Grid[1].
Pierwszy superkomputer Cyfronetu został uruchomiony 27.06.1975. Był to jeden z dwóch CDCCYBER 72 zakupionych przez Polskę w 1973 roku: pierwszy stanął w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą, drugi w Cyfronecie. Pomiędzy obydwiema instalacjami minęły dwa lata, a opóźnienie spowodowane było głównie problemami z embargiem (CoCom), jakim objęte były kraje socjalistyczne.
Od 2010 Cyfronet był posiadaczem najszybszego superkomputera w Polsce. Od 2010 do 2015 roku był to Zeus, który po rozbudowie w 2013 osiągając 267 TFLOPS w testach LINPACK znajdował się na 113. miejscu listy TOP500 (lista 06/2013)[2].
Następcą Zeusa jest zainstalowany w 2015 roku Prometheus[3], którego teoretyczna moc obliczeniowa wynosi 2403 Teraflopsów i który w listopadzie 2015 roku uplasował się na 38. miejscu listy TOP500[4]. Jest to najwyższa pozycja polskiego superkomputera na tej liście w historii.
Kolejnym superkomputerem jest Ares zainstalowany w 2021, zbudowany z zestawu serwerów obliczeniowych o teoretycznej wydajności ponad 3,5 PFlops oraz podsystemu dyskowego o pojemności ponad 11 PB, posiada 37.824 rdzenie obliczeniowe (procesory Intel Xeon Platinum) oraz 147,7 TB pamięci operacyjnej. Został wyposażony w system chłodzenia cieczą oraz w karty GPU. Plasuje się na 216. miejscu listy TOP500 (lista 06/2021)[5]
W 2022 została oddana do użytku Athena, która ulokowała się na 105. pozycji w TOP500, a 10. w Green500 (teoretyczna wydajność: 7,71 PFlops)[6].
Od 2023 roku Cyfronet jest operatorem superkomputera Helios, którego partycja GPU zajęła w 2024 roku 55 miejsce na liście TOP500 i 3 miejsce na liście Green500[7].
udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług informatycznych podmiotom realizującym badania naukowe oraz jednostkom edukacyjnym
budowa, utrzymanie i rozwój infrastruktury informatycznej eksploatowanej przez Centrum
działania na rzecz realizacji celów i programów polityki państwa, zawartych w założeniach Komitetu Badań Naukowych w dziedzinie wykorzystania nowych technik i technologii informatycznych w nauce, edukacji, zarządzaniu i gospodarce
prowadzenie samodzielnie lub we współpracy z pracownikami innych jednostek akademickich i badawczych prac naukowych w zakresie wykorzystania komputerów dużej mocy, sieci komputerowych oraz serwisów informatycznych i teleinformatycznych
prowadzenie badań, analiz i prac wdrożeniowych w zakresie nowych technik i technologii mogących znaleźć zastosowanie przy projektowaniu, budowie i eksploatacji infrastruktury informatycznej
konsulting, ekspertyzy, szkolenia i doskonalenie kadr oraz inne działania w zakresie informatyki, sieci komputerowych, komputerów dużej mocy i usług informatycznych
wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwiązań w zakresie swojego działania w celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i zarządzania
udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystujących potencjał Centrum innym niż wymienione w punkcie 1 podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem - w zakresie nie kolidującym z realizacją zadań wymienionych w pkt. 1 - 7, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami
prowadzenie prac badawczych odpłatnych oraz współpraca z gospodarką w zakresie i na rzecz wprowadzenia rozwiązań innowacyjnych[8][9]
