Chrzest Litwy (Dzieje cywilizacji w Polsce, Epoka Jagiellonów, Chrzest Litwy r.p. 1387)[1] – obraz Jana Matejki namalowany w 1888, przedstawiający scenę uroczystego chrztu dostojników i ludu litewskiego. Obecnie przechowywany na Zamku Królewskim w Warszawie jako depozyt Muzeum Narodowego[2].
Obraz Chrzest Litwy wchodzi w skład cyklu dwunastu prac Jana Matejki pt. Dzieje cywilizacji w Polsce. Zbiór ten, powstały w latach 1888–1889, stanowi prezentację najważniejszych wydarzeń historycznych narodu polskiego, od początku czasów piastowskich do końca I Rzeczypospolitej[4].
Opis obrazu
Dzieło Matejki przedstawia moment uroczystego przyjęcia chrztu przez litewskich książąt i bojarów oraz lud w Wielką Sobotę 1387 roku[3]. W miejscu zburzonej świątyni Perkuna, na skraju dawnego pogańskiego gaju, wzniesiony został krzyż. Na ołtarzu tuż obok niego znajduje się tryptyk z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej. W obraz wpatruje się królowaJadwiga, stojąca pod sztandarem Orła Białego i trzymająca w ręku kielich mszalny, przeznaczony dla nowego biskupa Litwy. Przed królową siedzi Jagiełło, który przekazuje pastorał klęczącemu przed nim pierwszemu biskupowi wileńskiemuAndrzejowi Jastrzębcowi. W ceremonii inwestytury uczestniczy również arcybiskup Bodzanta, który pochyla się, błogosławiąc pastorał[5].
Przed krzyżem klękają litewscy bojarzy i książęta: Wigunt Aleksander, Włodzimierz, Korybut Dymitr, Świdrygiełło, Borys, Korygiełło, Narymunt Gleb. Po lewej stronie obrazu franciszkański mnich błogosławi zgromadzonych otwartą Biblią. Przed nim ukazani są królewscy bracia Skirgiełło (z włócznią) oraz Witold. Pod gajem katoliccy księża głoszą nowym wiernym Słowo Boże. Po prawej stronie obrazu, tuż nad brzegiem Wilii, biskup Radlicz dokonuje zbiorowego chrztu litewskich poddanych[2][5].
