Chorzów Factory case (fr. Affaire relative à l'usine de Chorzów) – sprawa rozpatrywana przez Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej w 1927[1], orzeczenie wydano 13 września 1928[2]. Ustanowiła szereg precedensów w prawie międzynarodowym[3].
Tło historyczne
W plebiscycie na Górnym Śląsku większość z 31 864 głosujących opowiedziała się za pozostaniem w Niemczech, podczas gdy 10 764 głosów oddano na Polskę. Po trzech powstaniach śląskich wschodnia część Górnego Śląska, w tym Chorzów i Królewska Huta, została oddzielona od Niemiec i przyznana Polsce w 1922 roku. Nastąpiła migracja ludności. Ze względu na swoją strategiczną wartość, sprawa fabryki azotu Oberschlesische Stickstoffwerke(inne języki) była przez lata przedmiotem sporów przed Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej, ostatecznie ustanawiając nowe precedensy prawne dotyczące tego, co jest „sprawiedliwe” w stosunkach międzynarodowych[4].
Znaczenie
Trybunał orzekł, że:
- Zgodnie z prawem międzynarodowym, naród jest odpowiedzialny za działania organów rządowych lub funkcjonariuszy.
- Zgodnie z ogólną zasadą prawa międzynarodowego, za naruszenia prawa międzynarodowego należy się odszkodowanie. Odnosząc się do tego, trybunał orzekł, że zadośćuczynienie musi, na ile to możliwe, wymazać wszystkie konsekwencje bezprawnego czynu i przywrócić sytuację, która według wszelkiego prawdopodobieństwa istniałaby, gdyby czyn ten nie został popełniony. Zadośćuczynienie powinno zatem polegać na restytucji w naturze lub, jeśli jest to niemożliwe, na zapłacie sumy odpowiadającej wartości jako odszkodowania[5].
Przypisy
- ↑ Chorzów Factory Case (Jurisdiction), Oxford Reference, DOI: 10.1093/oi/authority.20110810104611711 [dostęp 2023-05-26] (ang.).
- ↑ Szczegóły orzeczenia 21722/11 - Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka [online], etpcz.ms.gov.pl [dostęp 2023-05-26] .
- ↑ Bedjaoui, Mohammed (2012). "An International Contentious Case on the Threshold of the Cold War". In Bannelier, Karine; Christakis, Theodore; Heathcote, Sarah. The ICJ and the Evolution of International Law: The Enduring Impact of the Corfu Channel Case. (London: Routledge, 2012). s. 15. ISBN 978-0-415-60597-7.
- ↑ "The Seventh Year of the Permanent Court of International Justice", Manley O. Hudson, The American Journal of International Law, Vol. 23, No. 1 (Jan., 1929), pp. 1-29, doi:10.2307/2190232, JSTOR 2190232
- ↑ Factory at Chorzów (Claim for Indemnity, Merits) PCIJ Series A, nr 17, 13 września 1928, s. 47.