Celesyria

Coele Syria

Celesyria (łac. Coele Syria, stgr. Κοίλη Συρία), Syria Wklęsła lub Syria Niska[1] – region i prowincja w czasach hellenistycznych i rzymskich.

W starożytności miano to nadawano różnym terytoriom na obszarze między Cylicją a Egiptem. Diodor Sycylijski w swym dziele Biblioteka historyczna (II 2,3) opisując na podstawie relacji Ktezjasza z Knidos podboje dokonane przez Ninusa (legendarnego założyciela Niniwy), wymienia wśród podbitych krain: Egipt, Fenicję, Celesyrię, Cylicję, Pamfilię, Licję, Karię, Frygię i Lidię. W tym wypadku nazwa ta najprawdopodobniej odnosi się do całej Syrii. W innym miejscu Diodor jednak podaje, że Celesyria otacza Fenicję (Biblioteka historyczna XVIII 6,3), co może odnosić się do doliny Bekaa – części Syrii, wklęsłej doliny pomiędzy łańcuchami gór Liban i Antyliban (obecnie w granicach Syrii i Libanu)[2].

W czasach rywalizacji Seleukidów i Ptolemeuszy nazwa ta stopniowo objęła prawie całą południową Syrię (terytoria pomiędzy górami Liban a Eufratem) z Heliopolis (obecnie Baalbek), Palmyrą, Emesą i Damaszkiem[3] – włącznie z Judeą[4][5].

Za czasów cesarza Hadriana w II wieku stolicą eparchii Celesyrii był Damaszek w południowej Syrii[6].

Pod koniec II wieku Septymiusz Sewer podzielił Syrię na dwie prowincje i nazwą Celesyria określano całą Syrię północną (włącznie z Kommageną) ze stolicą w Laodycei Nadmorskiej – w odróżnieniu od Syria Phoenice (obejmującej Fenicję i dawną Celesyrię)[6].

Przypisy

  1. ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 133.
  2. ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 133-134.
  3. ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej s. 139.
  4. ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 136.
  5. ↑ 1 Machabejska 10, 69 Biblia Tysiąclecia 1980 ↓, s. 505. Przypis podaje, że Celesyria była prowincją, do której należała również Palestyna.
  6. ↑ a b Grabowski 2010 ↓, s. 137.

Bibliografia

  • Tomasz Grabowski: Ostatni triumf Ptolemeuszy. Czwarta wojna syryjska (221-217 p.n.e.). Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010, s. 131-137. ISBN 978-83-62261-17-8.
  • Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 139. ISBN 83-01-03529-3.
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1980.