Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-12 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
od 2023-12 → usunąć zwodnicze wyrażenia,
od 2023-12 → treść artykułu należy opracować w taki sposób, aby nie była polonocentryczna,
od 2023-12 → usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji,
od 2023-12 → zmienić styl z reklamowego na neutralny.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bukmacher (ang. Bookmaker, od book – zakład i make – robić) – osoba lub instytucja zajmująca się przyjmowaniem zakładów pieniężnych przed zawodami wielu dyscyplin sportowych takich jak piłka nożna, hokej na lodzie, koszykówka, piłka siatkowa, tenis, tenis stołowy, boks, szachy, skoki narciarskie, wyścigi samochodowe, kolarstwo, wyścigi konne, biegi lekkoatletyczne, snooker, baseball itd. lub w ich trakcie. Są przyjmowane również zakłady dotyczące wydarzeń społeczno-politycznych (np. wyników wyborów, referendów). Popularne wśród graczy są także zakłady na sporty elektroniczne oraz sporty wirtualne, czyli generowane komputerowo wydarzenia sportowe.

Pierwszy zakład bukmacherski w Polsce obstawiono 28 maja 1917 roku. Jako pierwsi dostęp do typowania meczów mieli członkowie klubu kibica Polonii Warszawa, a pierwsze zakłady dotyczyły spotkania Polonii z Legią. Zadanie typerów polegało na poprawnym wskazaniu dokładnego wyniku końcowego, każdy gracz mógł obstawić dowolną liczbę kuponów, a jeśli nikomu nie udało się wskazać prawidłowego rezultatu, to pula przechodziła na… konto klubu.

W tamtym okresie, podobnie zresztą jak przez kolejne cztery dekady zakłady sportowe w Polsce balansowały na granicy legalności, a sytuacja uległa zmianie dopiero w 1955 roku dzięki Rozporządzeniu na mocy Uchwały Prezydium Rządu (Nr 1010/50). To właśnie wtedy powstał Totalizator Sportowy, pod szyldem którego rok później na skrzyżowaniu ulic Marszałkowskiej oraz Wspólnej w Warszawie powstał pierwszy naziemny lokal przyjmowania zakładów sportowych (poza piłkarskimi rozgrywkami w Polsce wystawiano również kursy na mecze w Anglii).

Pierwszym oficjalnym bukmacherem, jakich znamy dziś, był Totolotek. Firma zarejestrowała swoją działalność w 1992 roku, a kilka lat później na rynku zadebiutowali dwaj giganci polskiej sceny zakładów sportowych, czyli firmy STS oraz Fortuna. W drugiej dekadzie XXI wieku najlepsi polscy bukmacherzy przenieśli się do internetu.

Ostatnią znaczącą datą dla polskich zakładów sportowych był 1 kwietnia 2017 roku. To właśnie tego dnia światło dzienne ujrzała nowelizacja ustawy hazardowej, w myśl której na polskim rynku legalnie mogą działać jedynie bukmacherzy posiadający aktualne zezwolenie od Ministerstwa Finansów.

Działalność spółek organizujących zakłady bukmacherskie w Polsce reguluje Ustawa o grach hazardowych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.^[1] i uchyliła Ustawę o grach losowych i zakładach wzajemnych z dnia 29 lipca 1992 r. Będąca prawem Ustawa hazardowa zwiększyła obostrzenia i kary dla internetowych podmiotów nieposiadających zezwoleń Ministra Finansów na prowadzenie działalności na terenie RP. Zwiększona została również o 2 punkty procentowe stawka podatku od gier, który obecnie wynosi 12%^[2].

Przedsiębiorca aby założyć w Polsce działalność bukmacherską powinien powołać spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością o minimalnym kapitale zakładowym wysokości dwóch milionów PLN. Spółka musi być zarejestrowana w Polsce lub działać poprzez zarejestrowanego w Polsce przedstawiciela, musi mieć wybrany zarząd i radę nadzorczą, a jej członkowie nie mogą być skazanymi za przestępstwa celno–skarbowe. Bukmacher ma być wyposażony w specjalistyczne oprogramowanie, dostarczane m.in. przez zewnętrzne przedsiębiorstwa oferujące gotowe platformy informatyczne dla bukmacherów. Konieczne jest wystąpienie z wnioskiem do Ministerstwa Finansów o wydanie zezwolenia oraz zabezpieczenie gwarancji finansowej w wysokości 480 tys. PLN na pokrycie ewentualnych roszczeń graczy lub urzędów celno–skarbowych^[3]. Włączając do tego koszty zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników, minimalny koszt założenia w Polsce działalności zakładów wzajemnych szacuje się na około 3 milionów PLN.

W latach 2004–2006 wpływy do budżetu Skarbu Państwa^[4] z tytułu opodatkowania umów – zakładów wzajemnych i opodatkowania wygranych w zakładach wzajemnych wynosiły odpowiednio:

• 2004 – 60 mln zł
• 2005 – 62 mln zł
• 2006 – 82 mln zł

W 2008 r. ww. spółki wpłaciły do budżetu państwa 87,9 mln zł podatku. Ich zysk wyniósł 0,5 mln zł.

Wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy hazardowej w 2017 roku i ograniczeniem szarej strefy wypływy do budżetu znacząco wzrosły. Za 2019 rok bukmacherzy, z tytułu podatku od gier, wpłacą do budżetu Polski około 800 mln zł.

Zatrudnienie we wszystkich, legalnie działających spółkach bukmacherskich w Polsce^[5], szacuje się na ok. 5 tys. osób.

Legalne podmioty na rynku zakładów wzajemnych, które posiadają zezwolenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych na urządzanie zakładów wzajemnych na terytorium Polski:

Z dniem 11 kwietnia 2020 roku Wzajemne Zakłady Bukmacherskie Milenium ogłosiły upadłość i zamknęły swoją działalność^[7]. Tymczasem w czerwcu 2023 roku z rynku wycofuje się inny bukmacher, eWinner.

Sytuacja na rynku jest dynamiczna, bo Ministerstwo Finansów wciąż wydaje nowe koncesje. Co więcej, dochodzi też do fuzji firm. Znany od lat bukmacher Totolotek został przejęty przez Bwin, a dokładnie Bwin Poland S.A. To zwiastuje wejście na rynek nowego operatora o globalnym zasięgu. Bwin wciąż nie jest dostępny dla polskich graczy, ale wydaje się kwestią czasu, jak pojawi się na terenie Rzeczpospolitej.

Z kolei Noblebet został wcielony do LVBET.

STS SA, Fortuna Zakłady Bukmacherskie, Wzajemne Zakłady Bukmacherskie Milenium, Totolotek utworzyły pod koniec 2009 r. Stowarzyszenie Pracodawców i Pracowników Firm Bukmacherskich. Celem stowarzyszenia jest reprezentowanie interesów podmiotów gospodarczych urządzających zakłady bukmacherskie w oparciu o zezwolenia udzielone przez Ministra Finansów.