PROFILPELAJAR.COM

Boreasz
Βορέας
	bóg wiatru północnego
	; Boreasz (Akwilon), jedna z rzeźb ogrodzenia pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie
Inne imiona	Boreas
Występowanie	mitologia grecka
Teren kultu	starożytna Grecja
Odpowiednik	Akwilon (rzymski)
	Rodzina
Ojciec	Astrajos
Matka	Eos
Żona	Orejtyja
Rodzeństwo	Apeliotes,; Euros,; Notos,; Zefir,; Kajkias,; Lips,; Skiron,; Fosforos (Hesperosa)
Dzieci	Kalais, Zetes, Chione, Kleopatra
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Boreasz (także Boreas; gr. Βορέας Boréas, Βοριάς Boriás „wiatr północny”, „północ”; łac. Boréas „wiatr północny”, Boreus „północny”, Aquilo „wiatr północny”, „północ”) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru północnego; utożsamiany z rzymskim Akwilonem^[a]^[1]^[2].

Uosabiał zimny, gwałtowny wiatr, wiejący z północy, zdolny wyrządzać wielkie szkody (bora). W starożytnej Grecji jego imieniem oznaczano jedną ze stron świata – północ.

Uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus)^[b], niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd)^[c], Eurosa, Notosa, Zefira, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów). Porwał Orejtyję, z którą miał dwóch synów, Kalaisa i Zetesa.

Kult jego był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników^[3]. Składano mu w ofierze czarnego barana i koguta^[3].

Boreasz przedstawiany był jako brodaty stary mężczyzna czasami o dwóch twarzach. Czczony był w Attyce jako „szwagier” Ateńczyków. Wierzono, że to on spowodował szkody wyrządzone flocie najeźdźców perskich w latach 492 i 480 p.n.e. i to był główny powód jego szerokiego kultu. Był ojcem nieśmiertelnych koni bojowych Achillesa, Ksantosa i Baliosa, które galopowały z prędkością wiatru. Za ojczyznę Boreasza uważano Trację na północ od Morza Egejskiego. W przeciwieństwie do Zefira, Boreasz był z natury gwałtowny i nieokiełznany, zdolny wyrządzać wielkie szkody. Kiedyś Boreasz porwał Orejtyję, księżniczkę ateńską, córkę króla Erechteusa. Napotkawszy ją, gdy tańczyła nad strumieniem Boreasz spowił ją w chmurę i uprowadził do swojej siedziby. Urodziła mu dwóch bliźniaczych synów – Kalaisa i Zetesa. W momencie narodzin chłopcy mieli całkowicie ludzki wygląd, później jednak wyrosły im z ramion złote skrzydła. Obaj zginęli z ręki Heraklesa. Córkami Boreasza były: Chione, kochanka Posejdona, która urodziła mu syna i Kleopatra.

Zobacz też

Uwagi

↑ Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
↑ Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
↑ Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady

Przypisy

↑ Arystoteles: Meteorologika. O świecie, Księga druga, Rozdział VI, ss. 70–74: Róża wiatrów. pbi.edu.pl. [dostęp 2014-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)]. (pol.).
↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 121. ISBN 83-01-03529-3.
↑ ^a ^b Wiatry. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 79. ISBN 83-210-0677-9.