Bohuslav Balbín (Bohuslav Balbinus), (ur. 3 grudnia 1621 w Hradcu Králové, zm. 28 listopada 1688 w Pradze) – czeski literat, historyk, pedagog, jezuita[1].
Był autorem wielu dzieł historycznych i krajoznawczych. Był obrońcą języka czeskiego i patriotą czeskim występującym przeciwko germanizacji. Jego największe dzieła to Miscellanea historica regni Bohemiae (Rozmaitości z historii królestwa Czech) oraz Dissertatio apologetica pro linqua Slavonica praecipue Bohemica (Obrona języka słowiańskiego, zwłaszcza czeskiego).
Aby je napisać, przez lata gromadził informacje z archiwów i starych bibliotek. Duże zasługi odnośnie do inicjatywy napisania tego dzieła przypisuje się także polskiemu jezuicie Mikołajowi Łęczyckiemu jako osobie, która wpłynęła na Balbina i zachęciła go to pracy nad tym wydaniem.
Życiorys
Pochodził z zubożałej podczas wojny trzydziestoletniej rodziny szlacheckiej[2]. W dzieciństwie został sierotą i zamieszkał w Častolovicach u przyjaciela rodziny, Oty z Oppersdorfu[2].
Od 1631 roku uczęszczał do szkół jezuickich, a w wieku 15 lat wstąpił do zakonu jezuitów[2]. W 1639 roku podjął studia filozoficzne w Clementinum w Pradze, gdzie uzyskał następnie stopień doktora[2]. W latach 1642–1645 był wykładowcą w szkołach jezuikcich w Pradze i Trzeboniu. Od 1646 roku studiował teologię, a w 1649 roku uzyskał święcenia kapłańskie[2].
Od 1653 roku znów pracował jako nauczyciel, m.in. w Kłodzku, Pradze, Českým Krumlovie, Brnie, Jiczynie i Jindřichůvym Hradcu[2]. Był autorem kilku podręczników i sztuk teatralnych. W 1661 roku został odsunięty od pracy z uczniami[2]. Następnie otrzymał polecenie napisania historii czeskiej prowincji zakonu jezuitów, pracował w Jiczynie, Klatovach i Českým Krumlovie. Opublikował również biografię Arnoszta z Pardubic[2]. Rozpoczął także pracę nad dużym dziełem dotyczącym historii Czech[2].
Od 1676 roku mieszkał w Pradze, wcześniej krótko także w Opawie[2]. W 1687 roku doznał udaru i kolejne książki musiał dyktować[2].
Dzieła
- Legatio Apollinis coelestis ad universitatem Pragensem
- Epitome historica rerum Bohemicarum
- Dissertatio apologetica pro lingua Slavonica, praecipue Bohemica – Obrona języka słowiańskiego, zwłaszcza czeskiego
- Diva Vartensis
- Diva Turzanensis
- Diva S. Monti
- Origines Comit. de Guttenstein
- Vita venerab. Aernesti
- Miscellanea historica regni Bohemiae – Rozmaitości z historii królestwa Czech
- Liber naturalis
- Liber popularis
- Liber chorographicus
- Liber hagiographicus
- Liber parochialis
- Liber episcopalis
- Liber regalis
- Liber epistolaris
- Bohemia docta
- Liber curialis seu de magistratibus et officiis curialibus regem Boohemiae
- Examen Mellisaeum
Przypisy
Linki zewnętrzne
