Bogdan Roman Nawroczyński

Bogdan Roman Nawroczyński
Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1882
Dąbrowa Górnicza, Polska

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1974
Warszawa, Polska

Zawód, zajęcie

Pedagog

Rodzice

Roman Nawroczyński, Stanisława Nawroczyńska[1]

Małżeństwo

Wanda Klamborowska, Maria Zaorska (1957)

Dzieci

Lech Nawroczyński

Krewni i powinowaci

Eugeniusz Nawroczyński (brat styjeczny)

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Bogdan Roman Nawroczyński (ur. 9 kwietnia 1882 w Dąbrowie Górniczej, zm. 17 stycznia 1974 w Warszawie) – pedagog i historyk pedagogiki, współtwórca polskiej pedagogiki naukowej. Brat stryjeczny adwokata i działacza oświatowego Eugeniusza Nawroczyńskiego.

Życiorys

Syn lekarza Romana i Stanisławy (zm. 1917). W 1892 podjął naukę w gimnazjum w Kielcach, rok później kontynuował edukację w IV Gimnazjum rządowym w Warszawie. Mając 20 lat ukończył szkołę średnią, zyskując srebrny medal. Różnorodność zainteresowań spowodowała, że Nawroczyński miał trudności z wyborem dalszej drogi życiowej i kierunku studiów. Początkowo nie wyobrażał sobie pracy w charakterze nauczyciela, pociągały go jednak studia uniwersyteckie. Był rozmiłowany w literaturze polskiej i naukach filozoficznych.

Działał w Organizacji Młodzieży, inicjował wiece i manifestacje przeciw rusyfikacji szkolnictwa wyższego i średniego, był delegatem na ogólnopolski zjazd młodzieży szkół wyższych w Zakopanem w 1909. W tym samym roku zdał egzamin na nauczyciela języka polskiego i łacińskiego oraz propedeutyki filozofii, po czym udał się do Lwowa. Zaczął studia na tamtejszym Uniwersytecie pod opieką Kazimierza Twardowskiego, pod którego kierunkiem napisał pracę doktorską „Prolegomena do nauki o jasności sądów”, której promocja odbyła się w 1914 roku. Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1910–1911[2], członkiem Zarządu Związku Unarodowienia Szkół[3], pracownikiem Rady Sekcji Oświecenia Publicznego Departamentu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowej Rady Stanu[4], członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Miał wiele zainteresowań naukowych. Odbył studia prawnicze, filozoficzne oraz zdobył wiedzę filozoficzną i socjologiczną. W latach 1925–1926 był profesorem na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie praca naukowa Nawroczyńskiego koncentrowała się w dużej mierze na dalszych studiach nad tzw. „nowym wychowaniem”, a szczególnie nad podstawowymi zasadami szkoły pracy i różnymi odmianami tej koncepcji.

Był encyklopedystą oraz członkiem komitetu redakcyjnego „Encyklopedii Wychowawczej”[5].

W 1926 podjął pracę na Uniwersytecie Warszawskim i objął kierownictwo Katedry Pedagogiki oraz doprowadził do zorganizowania tam studiów pedagogicznych. Właśnie w tym okresie powstały najważniejsze dzieła pedagogiczne jego życia.

W czasie okupacji niemieckiej był jednym z organizatorów tajnego nauczania uniwersyteckiego.

1 października 1948 został przeniesiony na emeryturę, nie zakończył jednak działalności naukowej i organizatorskiej w dziedzinie nauki. Mianowano go dyrektorem Biura w Towarzystwie Naukowym Warszawskim oraz bibliotekarzem w Polskiej Akademii Nauk.

W 1958 powrócił do pracy dydaktycznej, zajmował się badawczo pedagogiką porównawczą, co zaowocowało nowymi dziełami. Do 1967 nadal wykładał, prowadził prace naukowo-badawcze i publikował.

Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 132-4-28)[6].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ http://mazowsze.hist.pl/35/Rocznik_Towarzystwa_Naukowego_Warszawskiego/737/2004/25161/
  2. ↑ Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964, s. 579.
  3. ↑ Nasza walka o szkołę polską 1901–1917, t. II, Warszawa 1934, s. 18.
  4. ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 226.
  5. ↑ Kierski, t.I 1923 ↓.
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WANDA NAWROCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
  7. ↑ M.P. z 1947 r. nr 52, poz. 366 „za zasługi na polu działalności oświatowej i kulturalnej”.
  8. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej”.

Bibliografia

  • Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 516. [dostęp 2021-06-26].
  • Bogdan Nawroczyński, J. Krasuski.
  • Studia Kieleckie 1974, nr 1, J. Sosnowski.
  • Bogdan Nawroczyński nie żyje, „Ruch Pedagogiczny” 1974, nr 3.
  • Polski Słownik Biograficzny, T. XXII, s. 632.
  • Rafał Kula: Nawroczyński Bogdan. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 152–153.
  • Praca zbiorowa: Encyklopedia wychowawcza. Warszawa: zasiłkiem Kasy im. Mianowskiego, 1900.