Bodziszek czerwony

Bodziszek czerwony
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bodziszkowce

Rodzina

bodziszkowate

Rodzaj

bodziszek

Gatunek

bodziszek czerwony

Nazwa systematyczna
Geranium sanguineum L.
Sp. pl. 2:683. 1753
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Bodziszek czerwony, b. krwisty (Geranium sanguineum L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny bodziszkowatych. Występuje w Europie i zachodniej Azji, jest też uprawiany w wielu krajach[3]. W Polsce występuje na całym niżu.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje niemal w całej Europie – brak go tylko na północy (Islandia, północna część Półwyspu Skandynawskiego i północna Rosja). Na wschodzie sięga do Azji Mniejszej, Kaukazu i zachodniej Syberii[4].

W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony poza obszarami górskimi, gdzie jest bardzo rzadki, występuje jednak nierównomiernie – lokalnie bywa rzadki, są też rejony (np. Wyżyna Lubelska), gdzie ma bardzo liczne stanowiska[5].

Morfologia

Kwiat
Owoc
Łodyga
Łodyga wzniesiona lub ponosząca się, odstająco owłosiona. Wysokość 10–50 cm. Pod ziemią grube kłącze.
Liście
W zarysie okrągławe, do 5 cm średnicy. Dolne są dłoniasto 7-dzielne. Odcinki ostatniego rzędu są równowąskolancetowate, całobrzegie.
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo na odstająco owłosionych szypułkach. Mają średnicę 2,5–4,0 cm, kolor krwistoczerwony. Płatki korony wycięte, dwukrotnie dłuższe od kielicha, nitki pręcików równomiernie zwężają się.
Owoce
Rozłupka o ościach po dojrzeniu łukowato odginających się i ślimakowato zwijających.
Gatunek podobny
Bodziszek błotny ma kwiaty wyrastające w parach i rośnie w miejscach wilgotnych.

Biologia i ekologia

Jesienne przebarwienie liści

Bylina, hemikryptofit. Występuje w miejscach kamienistych, na suchych zboczach, w zaroślach, w widnych lasach, na słonecznych skrajach lasów. Preferuje lekko zasadowe gleby. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Geranion sanguinei[6]. Kwitnie od maja do września. Kwiaty częściowo przedprątne, częściowo równoczesne, zapylane przez błonkówki i muchówki, albo samopylne[7].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Jest uprawiany dla swoich pięknych kwiatów. Wymaga słonecznego lub półcienistego stanowiska. Nie potrzebuje gleby żyznej i próchnicznej, lubi gleby piaszczysto-gliniaste lub żwirowate o odczynie lekko zasadowym. Nadaje się także jako roślina okrywowa, ale pełne zwarcie osiąga dopiero po kilku latach. Raz posadzony rośnie przez wiele lat.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
  3. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  4. ↑ Geranium sanguineum L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-04-25].
  5. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 260, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973, s. 112.

Bibliografia

  • Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.